Jak rozpoznać dyskopatię i jakie są jej przyczyny? Sprawdź, jak leczyć i z jakimi chorobami można pomylić dyskopatię

Dyskopatia to najczęściej występująca dolegliwość kręgosłupa. Przyczynia się do niej bierny tryb życia.  Dyskopatia może powodować ból, drętwienie, osłabienie mięśni i inne objawy, które mogą wpływać na jakość życia pacjenta.

Artykuł ten ma na celu zwiększenie świadomości na temat dyskopatii i przekazanie czytelnikom praktycznych wskazówek dotyczących profilaktyki oraz właściwej opieki nad kręgosłupem, które pomogą zminimalizować ryzyko wystąpienia choroby lub złagodzić jej objawy.

Czym jest dyskopatia? 

To zespół objawów będących wynikiem zwyrodnienia dysków, czyli krążków międzykręgowych, które izolują poszczególne trzony kręgów, chronią przed ich ocieraniem oraz amortyzują wstrząsy i obciążenia. Taki dysk składa się z pierścienia włóknistego i ulokowanego w środku jądra miażdżystego. Wraz ze starzeniem się organizmu i kolejnymi przeciążeniami krążki te ulegają stopniowemu włóknieniu i deformacji, tracąc wytrzymałość i elastyczność. Gdy dochodzi do ich przemieszczenia, jądro miażdżyste może uciskać i drażnić struktury kanału kręgowego, co jest przyczyną bólu. 

Jakie są objawy dyskopatii?

Objawy dyskopatii mogą być różne i zależą od stopnia uszkodzenia krążka oraz jego lokalizacji.

Oto kilka najczęstszych objawów dyskopatii:

• Ból pleców - jest to najczęstszy objaw dyskopatii. Ból może być odczuwalny w dolnej lub górnej części kręgosłupa i może promieniować do innych części ciała, takich jak pośladki, uda lub ramiona.
• Zmniejszona elastyczność kręgosłupa - osoba z dyskopatią może odczuwać sztywność w kręgosłupie, co może utrudniać wykonywanie codziennych czynności.
• Ograniczona ruchomość - w przypadku zaawansowanej dyskopatii, krążek międzykręgowy może wpadać w kanał rdzeniowy i uciskać nerwy kręgowe, co prowadzi do zmniejszonej ruchomości.
• Zmniejszona siła mięśniowa - ucisk na nerwy kręgowe może prowadzić do osłabienia mięśni w kończynach.
• Zmniejszona czułość - w przypadku ucisku nerwów kręgowych, może dochodzić do zaniku czucia lub mrowienia w kończynach.
• Zwiększone napięcie mięśni - osoba z dyskopatią może doświadczać zwiększonego napięcia mięśni, co może prowadzić do bólu i ograniczonej ruchomości.

Przyczyny dyskopatii: co ma wpływ na rozwój choroby?

Największy wpływ na rozwój dyskopatii ma niezdrowy styl życia. Brak ruchu, kiepska kondycja fizyczna, długie godziny spędzone w wymuszonej pozycji przed komputerem, nadwaga, otyłość, urazy czy praca fizyczna związana z podnoszeniem i przenoszeniem ciężkich przedmiotów, a nawet stres to tylko niektóre z przyczyn.

Choć u części osób choroba ta jest uwarunkowana genetycznie, bywa, że nie wystąpią środowiskowe czynniki ryzyka, a mimo to kręgosłup sprawia kłopoty.

Na czym polega leczenie dyskopatii?

Dyskopatię trzeba leczyć, gdyż zaniedbana dyskopatia, oprócz bólu, potrafi powodować ucisk na korzenie rdzeniowe, opadanie stopy, osłabienie siły mięśniowej nogi, zaburzenia czucia, problemy z kontrolowaniem zwieraczy. Co więcej, może prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwów.

W wielu przypadkach wystarczy leczenie zachowawcze. Skupiamy się na złagodzeniu bólu, pomocne będą niesteroidowe leki przeciwzapalne. Gdy tkliwość minie, pacjent zaczyna rehabilitację pod okiem fizjoterapeuty. Dobierze on odpowiednie ćwiczenia, które pomogą wzmocnić mięśnie brzucha, pleców i przykręgosłupowe oraz poprawią wytrzymałość. Techniki manipulacji i masażu mogą pomóc w zmniejszeniu bólu i zwiększeniu ruchomości kręgosłupa. Także terapia w basenie lub jacuzzi może pomóc w łagodzeniu bólu i zmniejszeniu napięcia mięśniowego.

W niektórych przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, konieczne może być wykonanie zabiegu chirurgicznego. Są one stosowane tylko wtedy, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi poprawy lub gdy istnieją poważne powikłania, takie jak ucisk na rdzeń kręgowy lub korzenie nerwowe.

Oto kilka rodzajów zabiegów chirurgicznych, które są stosowane w leczeniu dyskopatii:

• Discektomia - polega na usunięciu części lub całego uszkodzonego krążka międzykręgowego. Zwykle wykonuje się ją przez małe nacięcie skóry, bez konieczności cięcia mięśni.
• Laminektomia - polega na usunięciu części lub całego łuku kręgosłupa, co pomaga w uwolnieniu uciskającego rdzeń kręgowy.
• Korekcja kręgosłupa - w niektórych przypadkach, gdy dyskopatia jest poważna, konieczna może być korekcja kręgosłupa, która polega na ustabilizowaniu kręgosłupa za pomocą implantów lub metalowych prętów.
• Endoskopowa mikrodiscektomia - to minimalnie inwazyjna metoda usunięcia uszkodzonego krążka międzykręgowego. Zabieg jest wykonywany przez małe nacięcie skóry i wykorzystuje endoskop, który umożliwia lekarzowi precyzyjne usunięcie uszkodzonego krążka.

Po wykonaniu zabiegu chirurgicznego pacjent zazwyczaj wymaga okresu rekonwalescencji, podczas którego powinien przestrzegać zaleceń lekarza i regularnie uczestniczyć w fizjoterapii, aby przywrócić pełną ruchomość kręgosłupa.

Co jest zalecane przy dyskopatii? 

• Spanie i wypoczynek na średnio twardym materacu.
• Przy niezbyt nasilonym bólu – przykładanie, np. ciepłego termoforu, poduszki elektrycznej, podgrzanych ziaren gorczycy.
• Zabiegi fizykoterapeutyczne, m.in. pole magnetyczne, prądy TENS, ultradźwięki, laser.

Miejsce, w którym szczególnie często występują dolegliwości bólowe to odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa. Jest on bowiem najbardziej obciążony w czasie wykonywania codziennych czynności.

Czy dyskopatię można całkowicie wyleczyć?

Mimo leczenia dyski nie wrócą już do dawnego stanu, choć ból może ustać. Trzeba pamiętać, że dolegliwości lubią nawracać. Aby temu zapobiec, należy utrzymywać prawidłową wagę ciała, dbać o aktywność fizyczną, zbilansowaną dietę i właściwą postawę podczas codziennych czynności.

Około 20% pacjentów z bólem kręgosłupa kwalifikowanych jest do operacji – stosuje się ją tylko w najcięższych przypadkach. Po 50.-60. r. ż. bardziej prawdopodobną przyczyną bólu krzyża jest nie dyskopatia, a osteoartroza lub zwężenie kanału kręgowego.

Jakie choroby można pomylić z dyskopatią?

Bywa, że lekarz… postawi błędną diagnozę. Postępujesz według jego wskazań, poddajesz się rehabilitacji, odpowiednio odżywiasz i wykonujesz ćwiczenia, a ból mimo to nie mija? Być może winne są zmiany w budowie kręgosłupa albo choroby metaboliczne.

Dna moczanowa

Przyczyną bólu jest kwas moczowy, który odkłada w stawach kręgosłupa. Ból jest nagły (często pojawia się w nocy i nad ranem) i nasila się w ciągu kolejnych dni lub tygodni. Inne objawy: obrzęk pozostałych stawów, czyli kostek, kolan itp., napięta, czerwona skóra w okolicy bolącego stawu.

Cukrzyca

Powodem bólu jest neuropatia cukrzycowa (najczęściej ogniskowa, czyli uszkodzenie kilku włókien nerwowych). Inne objawy: osłabienie siły mięśni (nóg, brzucha), bóle barków, opadanie stopy, podwójne widzenie.

Osteoporoza

Zmniejszeniu gęstości kości często towarzyszy tzw. wdowi garb oraz bóle pleców. Niezbędna jest farmakoterapia, zmiana diety i aktywność fizyczna. Inne objawy: bóle żeber, zmniejszenie wzrostu, zwiększona podatność na złamania.

Tłuszczakowatość

Choroba objawia się tworzeniem podskórnych guzków. Często ich pojawienie się idzie w parze z bólami pleców. Trzeba brać leki, wskazana jest też fizjoterapia. Inne objawy: otyłość, postępujące zaburzenia emocjonalne, ustawiczne, narastające zmęczenie.