Wydawać by się mogło, że każdy powinien poradzić sobie z tak częstymi i niezbyt groźnymi schorzeniami. Tymczasem wiele osób popełnia błędy, które nie tylko opóźniają ich powrót do zdrowia, ale mogą także grozić poważnymi konsekwencjami.
Przeziębienie jest infekcją wirusową. Dorośli chorują zwykle 2-3 razy w roku, dzieci nawet 6-8. Zarazić się można bardzo łatwo, przez kontakt z chorą osobą. Po 48-72 godzinach od wniknięcia wirusa do organizmu pojawiają się pierwsze objawy. Są to:
- katar,
- obrzęk błon śluzowych nosa,
- ból gardła, kaszel,
- gorączka, ból mięśni i stawów.
- ogólne rozbicie.
Przeziębienie: atak rhinowirusów
Mniej więcej co piąty z nas ma wirusy wywołujące przeziębienie w... nosie. Wiadomo, że łatwiej mnożą się one w niższej temperaturze. To dlatego w nosie, gdzie temperatura spada do 33 stopni Celsjusza, nasz organizm słabiej walczy z wirusem, niż w płucach, gdzie temperatura sięga 37 stopni. Z tego powodu zwykle przeziębienie zaczyna się w nosie - katarem.
Ponieważ przeziębienie jest infekcją wirusową, nie ma na nie lekarstwa. Organizm sam musi zwalczyć infekcję. Jedyne, co możemy zrobić, to wspomóc go w tej walce. Trzeba działać jak najszybciej. Kiedy się przeziębisz, połóż się do łóżka na 3-5 dni. Musisz wypocząć i porządnie się wygrzać. Pod wpływem ciepła naczynia krwionośne rozszerzają się, krew szybciej krąży. Dzięki temu komórki zwalczające infekcje mogą szybko dotrzeć do najdalszych zakamarków ciała. Tak samo działa picie rozgrzewających herbatek lub kąpiel w bardzo gorącej wodzie.
Jeśli zlekceważymy przeziębienie, może się ono przerodzić w infekcję bakteryjną. A wtedy trzeba zastosować antybiotyki. Podczas leczenia trzeba pamiętać o kilku ważnych zasadach i nie popełniać błędów.
Leczenie przeziębienia w domu. Najczęstsze błędy
Lekceważysz dolegliwości
Kaszlesz, kichasz, masz gorączkę i bolą cię mięśnie oraz stawy, a mimo to idziesz do pracy i przesiadujesz (często w klimatyzowanym pomieszczeniu) do późnego wieczora. Niewiele jesz, a jeszcze mniej pijesz.
Czym to grozi? Zlekceważona i „przechodzona” infekcja może doprowadzić do powikłań, takich jak zapalenie zatok, oskrzeli i płuc, zapalenie ucha środkowego, a nawet zapalenie osierdzia.
Co robić? Kiedy tylko poczujesz się gorzej, połóż się na co najmniej trzy dni do łóżka. Przeziębienie (i grypa) to infekcja wirusowa. organizm sam musi ja zwalczyć. Najlepiej mu w tym pomożesz oszczędzając siły.
Pamiętaj też, że przebywając wśród ludzi zarażasz innych, także osoby z osłabioną odpornością (np. z astma, cukrzycą, nowotworami). Dla nich zwykłe przeziębienie może być naprawdę groźne.
Zażywasz za wiele leków
Chcesz szybko stanąć na nogi, łykasz więc wszystkie reklamowane preparaty na przeziębienie i grypę, do tego pijesz syrop na kaszel, stosujesz krople na katar. leki przeciwbólowe i na gorączkę. Kiedy czujesz się coraz gorzej sięgasz po antybiotyk, który został ci z zeszłego roku.
Czym to grozi? Łatwo możesz przedawkować leki. W preparatach złożonych, które łagodzą objawy infekcji, takie jak: ból głowy i mięśni, gorączkę, kaszel i katar są te same substancje czynne, np, paracetamol, psudoefedryna. Zażywając różne leki pod różnymi nazwami łatwo przekroczyć zalecaną dawkę substancji czynnej. Przedawkowanie paracetamolu może spowodować nawet niewydolność wątroby.
Antybiotyk natomiast nie zwalcza wirusów! Spowoduje jedynie zniszczenie korzystnej flory bakteryjnej w jelitach, spadek odporności i biegunki.
Co robić? Jeśli decydujesz się na zażywanie leków złożonych, wybierz tylko jeden i stosuj go zgodnie z zaleceniami w ulotce. Możesz też brać leki pojedyncze, np. aspirynę, ibuprofen lub paracetamol na ból i gorączkę, krople na katar, Nigdy nie bierz antybiotyków na przeziębienie.
Stosujesz leki „na zapas”
Leczysz nawet te objawy, których nie masz. Łykasz złożone leki, zawierające substancje zwalczające gorączkę i ból gardła, mimo że najbardziej dokucza ci katar i kaszel.
Czym to grozi? Przede wszystkim twoja wątroba może zostać uszkodzona.
Co robić? Jeżeli masz kaszel, to bierz leki przeciwkaszlowe, a jeżeli boli cię gardło to ssij tabletki. Dopasuj lek do objawów, które ci dokuczają.
Leczysz się za długo
Łykasz różne preparaty ponad tydzień, zmieniasz je i łączysz w różnych konfiguracjach.
Czym to grozi? Mogą się u ciebie rozwinąć poważne powikłania.
Co robić? Jeśli po 5-7 dniach nie ma poprawy, koniecznie idź do lekarza.
Łykasz witaminę C i wapno
Wierzysz, że substancje te pomogą ci szybciej wyzdrowieć. Niestety, tak sie nie stanie.
Czym to grozi? Nadmiar witaminy C sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. Z kolei stosowanie wapna zagęszcza wydzielinę w organizmie. Katar się zmniejsza, odkrztuszasz mniej śluzu. To niedobrze, bo nadmiaru wydzieliny trzeba się pozbyć! Jeśli będzie zalegać w drogach oddechowych jest świetną pożywką dla bakterii , przeziębienie może się przerodzić w infekcję bakteryjna, a wtedy konieczny jest antybiotyk.
Co robić? Lepiej zrezygnować z witaminy C i wapnia w pastylkach. ich zażywanie nie ma sensu.
Za długo stosujesz krople i tabletki na katar
Dotyczy to kropli do nosa z ksylometazoliną, oksymetazoliną, nafazoliną oraz tabletek, kropli z pseudoefedryną. Obkurczają one naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa i ułatwiają przepływ powietrza, lżej jest oddychać. Dlatego sięgasz po te leki kilka razy dziennie.
Czym to grozi? Błona śluzowa szybko „uzależnia się” od kropli i bez nich przestaje sama się obkurczać. W efekcie każde odstawienie leku powoduje, że katar wraca ze zdwojoną siłą, śluzówka jest wysuszona, podrażniona. Leki z pseudoefedryną zażywane dłużej mogą wywołać różne niepożądane reakcje, np. wzrost ciśnienia, kołatanie serca, ból głowy.
Co robić? Leków na katar nie należy używać dłużej niż 4-5 dni. Dobrą alternatywą dla kropli są roztwory soli morskiej lub fizjologicznej 3% w aerozolu, które można stosować długotrwale. Przepłukiwanie nimi nosa pomaga usunąć pyłki oraz nawilża i obkurcza opuchniętą śluzówkę.
Pijesz syrop na kaszel po 17.00
Kaszlesz, dlatego stosujesz syrop, nawet 6 razy dziennie, ostatni raz przed snem.
Czym to grozi? Syrop wykrztuśny powoduje rozrzedzenie wydzieliny i ułatwia jej odkrztuszanie, ale jednocześnie nasila kaszel (drogi oddechowe oczyszczają się w ten sposób). Odruch kaszlu przeszkadza w nocnym odpoczynku.
Co robić? Syrop wykrztuśny (na mokry kaszel) stosuj tylko do godz. 17.00 na kaszel suchy i na noc stosuj syrop przeciwkaszlowy.
Nie szczepisz się przeciw grypie
Uważasz, ze szczepionki są nieskuteczne, ponieważ przygotowuje się na podstawie „starego” wirusa. Poza tym znasz co najmniej dziesięć osób, które się zaszczepiły i zachorowały.
Czym to grozi? Grypa jest bardzo poważna chorobą wirusową. Jej przebieg jest bardzo gwałtowny. Atakuje nagle, towarzyszy jej bardzo wysoka gorączka i silne bóle mięśni i stawów. Jeśli rzeczywiście zachorujesz na grypę, a w dodatku cierpisz na jakąś chorobę przewlekła (cukrzycę, nadciśnienie), jesteś w podeszłym wieku, to choroba ta - bez przesady - stanowi dla Ciebie śmiertelne niebezpieczeństwo.
Co robić? Zaszczep się. Najlepiej zrobić to przed sezonem, ale lekarze doradzają, by zrobić to nawet w środku sezonu grypowego. Nawet jeśli zachorujesz, przebieg choroby będzie łagodny i unikniesz powikłań. Warto wiedzieć, że najnowsze szczepionki chronią również przed tzw. świńską grypą.
Nie doceniasz domowych leków
Wierzysz, że tylko to, co kupisz w aptece, może zadziałać. Cały dzień łykasz tabletki i pijesz syropy.
Czym to grozi? Twój układ pokarmowy może nie wytrzymać takiej inwazji chemii. Zamiast szybko wyzdrowieć, będziesz musiała kurować żołądek.
Co robić? Wypróbuj stare domowe sposoby (patrz ramka). Zostały one docenione przez lekarzy. Łagodzą dolegliwości towarzyszące przeziębieniu, wzmacniają odporność.
Przeziębienie: kiedy trzeba iść do lekarza?
Jeśli w ciągu 3-5 dni samodzielnego leczenia infekcja wirusowa nie mija, trzeba iść do lekarza. Wizyta jest bezwzględnie konieczna, jeśli:
- masz wysoką gorączkę,
- węzły chłonne szyi lub żuchwy są znacznie powiększone,
- wymiotujesz,
- czujesz ból lub ucisk w klatce piersiowej, duszność,
- masz trudności z oddychaniem,
- ból gardła nasila się,
- masz „szczekający” kaszel,
- masz ból ucha lub wyciek z ucha,
- pojawił się ropny katar, silna senność lub drażliwość,
- objawy najpierw ustąpiły, a potem powróciły i są bardzo nasilone.
Domowe sposoby na przeziębienie
Z przeziębieniem, kiedy jest ono w początkowym stadium, możemy próbować poradzić sobie sami. Oto wypróbowane domowe sposoby.
Na katar - inhalacje, odwary, napary, kąpiele, akupresura
Obkurczą naczynia krwionośne w nosie. Zabiegi te działają przeciwzapalnie i odkażająco.
Ziołowa mieszanka do inhalacji
Wymieszaj po dwie łyżki suszonej lawendy, kwiatu czarnego bzu i owocu kopru włoskiego. Wsyp do płaskiego rondla. Zioła zalej 3 litrami zimnej wody, postaw na ogniu, przykryj, doprowadź do wrzenia. Następnie zmniejsz ogień i gotuj 10 minut. Gotowy odwar pozostaw, by lekko ostygł. Gdy para nie będzie już parzyła, nachyl się nad rondlem, przykryj głowę ręcznikiem i wdychaj ziołową parę 10-15 minut.
Inhalacje możesz także przygotować z gorącej wody i dodatku olejków eterycznych: sosnowego, eukaliptusowego, rumiankowego. Dodaj je także do rozgrzewającej kąpieli.
Ostry zapach chrzanu działa jak inhalacja udrażniająca zatkany nos. Zjadaj 2 łyżki świeżo startego warzywa.
Odwar
Wymieszaj łyżkę kwiatu ślazu oraz po 2 łyżeczki owoców kopru włoskiego i anyżu. Dwie łyżeczki mieszanki zalej szklanką zimnej wody. Doprowadź do wrzenia. Gotuj na wolnym ogniu 5-8 minut. Następnie zioła z ognia, aby odwar ostygł i przecedź. Pij odwar 3 razy dziennie lub wykorzystuj go do płukania gardła. W jednym i drugim wypadku substancje zawarte w napoju zmniejszają przekrwienie błony śluzowej nosa i zmniejszają katar.
Napar
Wymieszaj 5 łyżek owocu róży, po 2 łyżki kory wierzbowej, kwiatu lipy, po jednej łyżce kwiatu czarnego bzu, kwiatu słonecznika i ziela wiązówki. Łyżeczkę ziół zalej szklanka wrzącej wody, zaparzaj pod przykryciem pół godziny. Przecedź. Pij gorący napar osłodzony sokiem malinowym 2-3 razy dziennie.
Wykorzystaj też akupresurę. Uciskaj przez 3-5 minut punk na koniuszku nosa, od razu poczujesz ulgę. Jeśli katarowi towarzyszy ból głowy, masuj kciukiem punkt między brwiami, również 3-5 minut.
Podrażnioną, zaczerwienioną skórę pod nosem smaruj maścią majerankową.
Ulgę przy katarze przynosi oczyszczanie nosa z wydzieliny za pomocą roztworu soli fizjologicznej lub specjalnych sprejów. Powinnaś także nawilżać powietrze w pokoju - to ułatwia oddychanie. Wystarczy, że położysz na kaloryferze mokry ręcznik (nie może być wypłukany w płynie zmiękczającym, możesz go natomiast skropić olejkami eterycznymi, np. sosnowym, eukaliptusowym).
Na kaszel napary i syropy
Dzięki kaszlowi organizm może pozbyć się wydzieliny, którą w nadmiarze wytwarzają gruczoły błony śluzowej gardła. Kaszel ma dwie postaci. Suchy, występuje na początku choroby, w niczym nam nie pomaga, jedynie męczy. Kaszel mokry połączony jest już z odkrztuszaniem wydzieliny i wtedy można zastosować środki ułatwiające usunięcie jej z gardła.
Napary na suchy kaszel
Wymieszaj po łyżeczce korzenia prawoślazu i lukrecji. Zalej mieszankę 1/3 szklanki wrzątku. Zaparzaj 10 minut, przecedź. Pij 3 razy dziennie.
Wymieszaj dwie łyżki pączków sosny oraz po łyżce ziela pięciornika gęsiego, szanty zwyczajnej, glistnika, kwiatów czarnego bzu. Łyżkę mieszanki zalej szklanką wrzącej wody. Zaparzaj pod przykryciem 10 minut. Przecedź. Pij trzy razy dziennie szklankę naparu.
Syrop z cebuli na suchy kaszel
Dwie duże cebule drobno posiekaj lub pokrój na bardzo cienkie plasterki. W szerokim słoiku układaj warstwę cebuli, zalej ja łyżką płynnego miodu lub zasyp łyżką cukru. Potem ułóż kolejną warstwę cebuli itd. Odstaw na 24 godziny. Następnie odcedź syrop. Pij go 4–5 razy dziennie po łyżce. Syrop przechowuj w zakręconym słoiczku w lodówce nie dłużej niż 48 godzin.
Syrop z czosnku na mokry kaszel
Zawiera allicynę, substancję o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym. Aby przyrządzić syrop z czosnku, należy zmiażdżyć kilka jego ząbków, do powstałej masy wciśnij sok z dwóch cytryn i zalej niewielką ilością przegotowanej, schłodzonej wody. Miksturę przełóż do ciemnego słoiczka, odstaw na 3-5 dni do lodówki, odcedź. Syrop pij trzy razy dziennie.
Odwar wykrztuśny
Sześć łyżek wymieszanych liści i rozdrobnionych korzeni prawoślazu zalewamy dwiema szklankami zimnej wody i gotujemy 10 minut. Następnie odstawiamy na pół godziny, odcedzamy i dodajemy szklankę miodu. Pijemy 3 razy dziennie po 2 łyżki syropu.
Na ból gardła płukanki, okłady i kompresy
Zmniejszą przekrwienie śluzówki, odkażą, szybko złagodzą ból i nieprzyjemne pieczenie.
Płukanka naparem z szałwii, rumianku lub nagietka
Łyżkę suszonej szałwii zalej szklanką wrzątku, zaparzaj pod przykryciem 20 minut, przecedź. Płucz gardło 3 razy dziennie. Szałwia niszczy bakterie, działa przeciwzapalnie. Możesz też płukać gardło naparem z rumianku bądź nagietka (działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo).
Okłady z liści kapusty
Ciepłe okłady z liści kapusty złagodzą ból gardła. Kapusta zawiera związki siarki i sól potasową, które przynoszą ulgę w stanach zapalnych. Liście kapusty zanurz w gorącej wodzie, wyjmij, rozbij tłuczkiem do mięsa, przyłóż do szyi i owiń szalikiem. Poczekaj 20 minut.
Kamforowy kompres
Posmaruj cienko skórę szyi natłuszczającym kremem lub oliwką. Odrobinę olejku kamforowego rozgrzej w dłoniach i okrężnymi ruchami delikatnie wmasuj w szyję. Rozgrzeje on gardło, a jednocześnie odblokuje zatkany nos. Następnie owiń szyję ciepłym szalem lub chustką (najlepiej wełnianą) wełnianą.
Napój z siemienia lnianego
Nawilża gardło, działa przeciwzapalnie, dzięki czemu zmniejsza ból. Dwie łyżki siemienia zalej szklanką gorącej wody. Pozostaw na kwadrans pod przykryciem. Wymieszaj i pij powoli, aby płyn spływał po gardle.
Na gorączkę napary i kąpiele
Wzrastająca temperatura to sygnał, że organizm rozpoczął walkę z chorobotwórczymi drobnoustrojami. Jeśli jednak gorączka przekroczy 38,5 st. C, należy ją obniżać, bo taka temperatura jedynie osłabia.
Herbatka obniżająca gorączkę
Po dwie łyżeczki suszonego kwiatu lipy i kwiatu czarnego bzu (mogą być herbatki ekspresowe), łyżeczkę kory wierzby białej i rumianku zalej szklanką wrzątku. Zaparzaj pod przykryciem 5 minut. Przecedź. Dodaj sok wyciśnięty z cytryny, łyżeczkę miodu i nieco soku malinowego (według uznania). Pij herbatkę 3-4 razy dziennie.
Napój z aloesu
Łyżkę miąższu aloesu zalej litrem wody, gotuj 5 minut. Gdy lekko przestygnie, dodaj łyżeczkę miodu. Przelej do termosu. Pij napój małymi porcjami w ciągu dnia.
Napój imbirowy
Pokrój korzeń imbiru w cieniutkie plasterki. Zalej szklanką ciepłej wody, dodaj łyżeczkę miodu i sok wyciśnięty z połowy cytryny, pij ciepłe.
Chłodząca kąpiel
Nalej do wanny wodę o temperaturze o 2 st. C niższej niż ciepłota twojego ciała. Możesz dodać 5-8 kropli olejku eukaliptusowego. Zanurz się w kąpieli na 10 minut.
Zimne okłady
Bawełniane ręczniczki zanurzaj w chłodnej wodzie. owijaj nimi przedramiona i łydki oraz kładź na czoło i kark na 5-10 minut.
Na bóle mięśni i stawów - kąpiele i masaże
Kiedy się przeziębisz, koniecznie połóż się do łóżka i wygrzej. Jeśli tego nie zrobisz, nie tylko narażasz się na powikłania (np. zapalenie zatok, ucha, oskrzeli i płuc), ale także niszczysz swoje stawy. Podczas infekcji wirusowej mniej krwi dociera do tkanki odżywiającej chrząstki stawowe (dopływa ona przede wszystkim do miejsc, gdzie toczy się stan zapalny, czyli walka z wirusami). Gdy chodzisz, a nie odpoczywasz, niszczysz stawy. To powoduje ból.
Na dolegliwości pomogą rozgrzewające kąpiele i masaże.
Kąpiele
Z olejkami eterycznymi
Do wanny napełnionej bardzo ciepłą wodą dodaj mieszankę (po 10 kropli) olejku eukaliptusowego, z igliwia sosnowego i tymiankowego. Odpoczywaj w kąpieli 10 minut. Olejki rozluźniają mięśnie i działają przeciwbólowo oraz odkażająco.
Z aromatycznym odwarem
Przygotuj 10 -12 goździków, niewielki kawałek kory cynamonowej, skórkę otartą z jednej pomarańczy. Zalej to wszystko litrem zimnej wody, doprowadź do wrzenia, gotuj na małym ogniu 10 minut. Odwar wlej do wanny, uzupełnij woda, aby kąpiel była dość ciepła. Odpoczywaj w wannie 10 minut.
Masaż
Przygotuj olejek: do oleju migdałowego lub z awokado dodaj 10-15 kropli olejku goździkowego, cynamonowego lub kardamonowego. Masuj bolące stawy i mięśnie. Następnie połóż się do łóżka i wygrzewaj.
Zmobilizuj organizm do walki z infekcją – bańki i dieta
Aby wygrać z infekcją, twój układ odpornościowy musi być bardzo sprawny. Pobudzisz go do działania za pomocą baniek i odpowiedniego jadłospisu.
Podczas stawiania baniek wytwarza się podciśnienie, które powoduje wciągnięcie skóry i pękanie drobnych naczyń krwionośnych. Niewielka ilość krwi wydostaje się z naczyń do otaczających tkanek. Organizm traktuje własną krew znajdującą się poza krwioobiegiem jak ciało obce i zwalcza ją. Uaktywniają się wtedy mechanizmy obronne organizmu, dlatego układ odpornościowy skuteczniej zwalcza także wirusy przeziębienia.
Podczas infekcji wirusowej powinnaś się także odpowiednio odżywiać. Dzięki diecie możesz skrócić czas powrotu do zdrowia nawet o połowę. Ponieważ organizm podczas choroby skupiony jest na walce, z drobnoustrojami, zwykle wtedy brak ci apetytu. Nie zmuszaj się do jedzenia, ale musisz dużo pić: wodę, naturalne soki, herbatki ziołowe i owocowe.
Przygotowywane potrawy powinny być lekkie, zawierające jak najwięcej witamin. Warzywa, chude mięso i ryby najlepiej gotować na parze, nie tracą wtedy cennych witamin i minerałów.
