Uwielbiasz owoce, ale kiedy zjesz czereśnie lub śliwki, boli cię po nich brzuch? Takie dolegliwości odbierają radość z jedzenia owoców, szczególnie tych sezonowych. Dlaczego po zjedzeniu owoców boli brzuch? Czy można temu zapobiec? Poznaj możliwe przyczyny bólu brzucha po owocach i sprawdź, jak pozbyć się bólu.
Spis treści
Zwykle cały rok czekamy na sezon owocowy. Latem pojawiają się polskie truskawki, potem czereśnie, wiśnie, maliny, jagody, borówki... Niektóre owoce praktycznie dostępne są tylko w sezonie, po tym czasie są mniej smaczne, a często drogie, bo sprowadzane z zagranicy. Pozostają mrożonki i przetwory. Ale to już nie to samo. Inne owoce są dostępne cały rok, ale i tak najlepsze bywają w sezonie właśnie.
Mamy więc porę, kiedy mandarynki czy pomarańcze są najlepsze i najtańsze, czas, gdy to jabłka i gruszki najsmaczniejsze. Długo można wymieniać. Zawsze jednak znajdzie się owoc, po który chętnie sięgniemy i zjemy. Czasem nawet w nadmiarze.
Owoce, obok warzyw są podstawą zdrowej diety, bogactwem witamin, błonnika i innych cennych składników. Powinniśmy jadać pięć porcji warzyw dziennie i jedną lub dwie porcje owoców dziennie. Porcja to jeden średni owoc lub filiżanka (garść) pokrojonych albo drobnych, takich jak truskawki, czereśnie, jagody, maliny, jeżyny. Owoce obfitują w polifenole (roślinne barwniki), które są przeciwutleniaczami, chronią DNA komórek przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Im bardziej intensywna barwa owoców, tym więcej zawierają polifenoli.
Owoce najlepiej jadać jako przekąskę, mogą być w postaci koktajlu lub na deser.
Niekiedy jednak po zjedzeniu czereśni, wiśni czy jabłek boli nas brzuch, czemu mogą towarzyszyć inne nieprzyjemne odczucia, takie jak wzdęcia i gazy. Skoro owoce są taki zdrowe, dlaczego boli nas po nich brzuch? Powodów jest przynajmniej kilka.
Jeden z powodów bóli brzucha po owocach wynika z ich sezonowości. Czekamy dość długo na pojawienie się na straganach i w warzywnikach czereśni, a gdy już wreszcie są, chcemy się ich najeść do woli. Czereśnie, chociaż bardzo zdrowe, są też ciężkostrawne, mogą powodować niestrawność. Zwyczajnie - nie należy się nimi najadać za bardzo. Najlepiej czereśniową ucztę rozłożyć sobie na cały dzień, zjadając mniejsze porcje, niż najeść się naraz. Zaleca się jadanie nie więcej niż dwóch szklanek czereśni dziennie. Zjedzenie zbyt dużej porcji tych owoców powoduje bóle brzucha.
Ogólnie dotyczy to nie tylko czereśni, ale także wielu innych owoców, zwłaszcza pestkowych, takich jak wiśnie czy śliwki, ale nie tylko. Ból brzucha może pojawić się po zjedzeniu zbyt dużej porcji jabłek na raz. Jeśli chodzi o jabłka, najlepiej zjadać jedną – dwie sztuki dziennie.
Nie powinniśmy jadać owoców na noc, zwłaszcza tuż przed snem. Wówczas, kiedy są trawione, mogą wywołać wzdęcia, kolki i bóle brzucha. Chodzi tu zwłaszcza o zjadanie sporej porcji tych owoców, jedna śliwka czy dwie truskawki raczej nie zaszkodzą. Dodatkowo zjedzenie dużej porcji owoców na noc może utrudnić nam zasypianie, ponieważ pobudzają one organizm (zawierają bowiem sporo cukru, fruktozy). Lepiej zjeść owoce rano, ale raczej po śniadaniu (jako przekąskę).
Zjadając czereśnie i inne owoce pestkowe nie popijamy ich wodą. To prosta droga do ostrych bólów brzucha i jelit oraz biegunki. Podobne skutki, choć mniej dotkliwe może powodować jedzenie owoców na czczo.
Owoców nie powinno się jadać przed mięsnym posiłkiem, ponieważ zawarte w nich minerały utrudniają trawienie białka, spowalnia cały proces i wywołuje ból brzucha.
Powracające bóle brzucha, wzdęcia i biegunki po zjedzeniu owoców mogą być objawami nietolerancji fruktozy (cukru owocowego). Jest to cukier prosty występujący w owocach i warzywach. Nie stanowi nie stanowi źródła energii wykorzystywanego przez organizm podczas wysiłku fizycznego jak glukoza. Może być przekształcona do glikogenu i zamagazynowana w wątrobie oraz mięśniach, zużyta do produkcji niektórych aminokwasów bądź zamieniona w triglicerydy i odłożona jako tłuszcz. Organizmy niektórych osób nie mogą jednak wykorzystać fruktozy. Przyczyną może być mutacja genu aldolazy B. To enzym biorący udział w metabolizmie fruktozy w wątrobie. Przy jego niedoborze lub braku nie może dojść do kolejnych etapów rozkładu fruktozy. Produkty przemiany tego cukru gromadzą się w komórkach wątroby i zaburzają jej funkcjonowanie.
Inną przyczyną nietolerancji jest zespół złego wchłaniania fruktozy. Jest on spowodowany niedoborem białek transportujących fruktozę przez błonę komórkową komórek jelita lub nadmiarem spożytej fruktozy. Nie wchłonięta fruktoza ulega fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Podczas tego procesu powstaje wodór i dwutlenek węgla. To z kolei powoduje wspomniane nieprzyjemne dolegliwości, czyli ból brzucha, wzdęcia, gazy, uczucie przelewania się w brzuchu i biegunki. Czasami objawy pojawiają się po zjedzeniu kilku owoców, jednak u niektórych osób, o szczególnie wrażliwym przewodzie pokarmowym, biegunka i ból brzucha może wystąpić już po spożyciu jednego jabłka.
Nietolerancję fruktozy rozpoznaje się na podstawie wodorowego testu oddechowego. Badanie to mierzy stężenie jonów wodorowych w powietrzu wydychanym po podaniu doustnie 25 g fruktozy w 10-procentowym roztworze. Kolejne pomiary wykonuje się co 30–60 minut do 3 godzin lub do 2 godzin, gdy test jest dodatni. Wyniki uważa się za dodatnie, gdy wzrost stężenia wodoru wynosi do 20 ppm albo podnosi się o 5 ppm w trzech następujących po sobie pomiarach.
Osoby z nietolerancją fruktozy powinny stosować dietę niskofruktozową.
Ból brzucha po zjedzeniu owoców może być spowodowany również tym, ze organizm niekiedy nie toleruje pewnych zawartych w owocach związków (głównie białek). Dochodzi wtedy do reakcji alergicznych, które objawiają się najczęściej od razu po spożyciu pokarmu. Najczęstszymi objawami są: nudności, wymioty, biegunki i bóle brzucha, swędzenie skóry i wysypka.
Jak sprawdzić, czy mamy alergię na dany owoc? Najprostsza będzie metoda eliminacji-prowokacji. Najpierw odstawiamy na dwa tygodnie wszystkie owoce. Potem wprowadzamy do diety jeden, co do którego mamy podejrzenia, że powoduje alergię. Jeśli pojawią się objawy, wykluczamy go z diety. Dolegliwości powinny minąć, a my wiemy, co nas uczula. Jedynym sposobem, by uniknąć bólu brzucha po zjedzeniu owoców, gdy mamy alergie, jest unikanie uczulających owoców.
Surowe owoce nie są wskazane dla osób z podrażnieniem jelit. Błonnik w owocach może nasilać stany zapalne i powodować bóle brzucha. Najbardziej niezalecane w tym wypadku są owoce zawierające dużo błonnika, zwłaszcza nierozpuszczalnego, takie jak jabłka, gruszki i cytrusy: pomarańcze, mandarynki, klementynki, grejpfruity.
Trudno wyobrazić sobie życie bez jedzenia owoców. Są nie tylko smaczne, ale również stanowią podstawę zdrowej diety, stają się elementem zdrowego życia. Ale owoce – tak jak wszystkie inne produkty - trzeba jeść rozsądnie. Nie za dużo na raz, nie na noc, nie na czczo i nie popijać wodą. Jeśli mamy skłonności do różnego rodzaju dolegliwości, zwłaszcza bólu brzucha, wzdęć czy cierpimy na nietolerancję albo alergię wywołane przez świeże owoce, warto uzupełnić dietę produktami przetworzonymi. Możliwości jest mnóstwo: są przecież dżemy, kompoty, pieczone jabłka i inne. Zwykle przetwory owocowe nie powodują bólu brzucha, a wręcz są zalecane do ich leczenia. Np. pieczone jabłko pomaga w wypadku biegunki. Jeśli brzuch boli nawet gdy zjesz mało owoców, wypróbuj poniższe sposoby.
Gdy jednak brzuch zaboli po zjedzeniu owoców, warto sięgnąć po zioła, które wspomagają trawienie. Dotyczy to zresztą nie tylko bólów po zjedzeniu owoców, ale ogólnie po przejedzeniu.
Łyżeczkę wybranego ziela (lub herbatkę ekspresową zalewamy szklankę gorącej wody. Parzymy pod przykryciem 5 minut, przecedzamy, wypijamy szklankę naparu. Uwaga! Herbatka nie może być bardzo gorąca.
Ulgę może przynieść również ziołowa nalewka. Warto ją przygotować na wszelki wypadek. Mieszamy łyżeczkę suszonej mięty, po łyżce nasion jałowca i ziela piołunu. Mieszankę zalewamy w dużym słoju ½ litra wódki. Zamykamy szczelnie i odstawiamy w ciepłe, ciemne miejsce na co najmniej 2 tygodnie. Codziennie wstrząsamy słojem. Po 14 dniach nalewkę przecedzamy. W wypadku niestrawności wypijamy łyżeczkę lub dwie nalewki.
Gdy ból brzucha po zjedzeniu owoców spowodowany jest gromadzeniem się gazów i wzdęciami, warto spróbować herbatki z kopru (ekspresowej, w torebkach, parzymy wg przepisu na opakowaniu) lub kminku: łyżeczkę mielonego kminku zalewamy szklanką wrzątku, parzymy 3-5 minut, studzimy. Pijemy 3 razy dziennie po szklance naparu.
Czasem ból brzucha może wprawdzie pojawić się po zjedzeniu owoców, ale jego przyczyna może być inna. Ważne, gdzie ból jest zlokalizowany oraz jakie dolegliwości mu towarzyszą. Nie zwlekajmy z wizytą u lekarza, jeśli ból: