Arbuz kojarzy nam się z latem i wakacjami, ponieważ właśnie wtedy zjadamy najwięcej tych owoców. Znakomicie smakują zwłaszcza w czasie upałów, szczególnie gdy zjemy je prosto z lodówki, gaszą też pragnienie. Dzisiaj arbuzy możemy kupić o różnych porach roku, ale te sezonowe są zdecydowanie najlepsze i najtańsze, a sezon przypada właśnie latem i wczesną jesienią.
Właściwości arbuza
Przede wszystkim arbuz doskonale gasi pragnienie i pomaga nawodnić organizm. Nic dziwnego, składa się bowiem w 92 proc. z wody. Ale nie tylko zdrowo nawadnia (bo oprócz wody zawiera inne, cenne dla organizmu składniki) i gasi pragnienie, ale też pomaga utrzymać prawidłową temperaturę ciała, co jest szczególnie ważne w okresach upałów – zapobiega wyczerpaniu i udarowi cieplnemu.
Arbuz jest idealnym składnikiem zdrowych diet, w tym odchudzających, ponieważ jest mało kaloryczny. W 100 g arbuza znajduje się zaledwie 30-36 kcal. Arbuz więc nie tuczy, za to pomaga schudnąć, a do tego w zdrowy, korzystny dla nas sposób.
Jak arbuz wpływa na zdrowie?
Oprócz wody jednym ze składników arbuza jest naturalny cukier owocowy, fruktoza – to aż 6 proc. objętości owocu. W arbuzie znajdziemy również witaminy oraz mikroelementy. Arbuz zawiera witaminę C, witaminę A oraz niektóre witaminy z grupy B. Wśród składników mineralnych możemy wyróżnić żelazo, magnez, mangan, selen i potas. To dzięki nim arbuz ma wszechstronne działanie na zdrowie.
Arbuz działa na układ moczowy i oczyszcza organizm
Arbuz działa moczopędnie, ponieważ zawiera dużo wody, co z kolei poprawia funkcjonowanie układu moczowego, pomaga przy chorobach nerek, pęcherza moczowego, zakażeniach układu moczowego i prostaty. Ponadto sprzyja w ten sposób oczyszczaniu organizmu.
Arbuz nawadnia
Arbuz dostarcza organizmowi płynów, niezbędnych mu, by prawidłowo funkcjonował. Tym samym zapobiega odwodnieniu. Dzięki temu (pośrednio) zapobiega utracie elektrolitów, zmniejsza ryzyko zaburzeń rytmu serca, nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu nerwowego, przemęczenia, poprawia nawilżenie i wygląd skóry.
Arbuz łagodzi objawy infekcji wirusowych, np. przeziębienia
Ma, choć niewielkie, działania przeciwbakteryjne, obniża też temperaturę ciała. Jeśli więc latem się przeziębimy i mamy gorączkę, boli nas gardło, warto sięgnąć po arbuza.
Arbuz zapobiega miażdżycy i nadciśnieniu
Dzięki zawartości witaminy C, która jest silnym przeciwutleniaczem, wzmacnia naczynia krwionośne oraz hamuje proces odkładania się cholesterolu w tętnicach.
Arbuz odmładza skórę
Również działanie przeciwstarzeniowe arbuz zawdzięcza zawartym w miąższu przeciwutleniaczom. Witamina C pobudza także produkcję kolagenu, czyli białka odpowiedzialnego za wytrzymałość i elastyczność tkanek, młody wygląd skóry.
Arbuzy wykorzystuje się także w przemyśle kosmetycznym. Ekstrakty z tego owocu można znaleźć w produktach do mycia i oczyszczania skóry, szamponach do włosów. Wyciąg z arbuza ma między innymi właściwości nawilżające i łagodzące podrażnienia.
Arbuz obniża ryzyko nowotworów
Przyczynia się do tego likopen, czyli czerwony barwnik z grupy karotenoidów, który znajduje się w miąższu arbuza. Im bardziej nasycony kolor (czyli dojrzalszy owoc), tym likop.
Arbuz pozytywnie działa na oczy
Arbuz poprawia kondycję narządu wzroku dzięki działaniom barwników, czyli luteiny i likopenu oraz przeciwutleniaczy: witamin A i C. Wpływają one na stan rogówki, siatkówki i spojówki, chronią przed działaniem wolnych rodników oraz pełnia rolę wewnętrznych filtrów UV, chroniąć oczy przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego.
Arbuz łagodzi astmę
Arbuz może pomagać zmniejszać częstotliwość i gwałtowność ataków astmy u dzieci, co również jest zasługą likopenu.
Czy arbuza można jeść w ciąży?
Arbuz polecany jest kobietom w ciąży, ponieważ:
- zmniejsza obrzęki,
- nawadnia,
- hamuje mdłości i odruchy wymiotne.
Jak jeść arbuza?
Arbuzy są niskokaloryczne, nie trzeba więc specjalnie ograniczać się w ich jedzeniu. 2-3 porcje tego owocu dziennie nie zwiększy znacząco kaloryczności naszej diety, a dostarczy dodatkowej porcji wody.
Pewne ograniczenia w jedzeniu arbuzów powinni natomiast stosować diabetycy. W 100 g arbuza znajduje się bowiem 8 g węglowodanów (w tym cukru owocowego, fruktozy). Tym samym zjedzenie jednego, czy dwóch kawałków nie będzie miało istotnego wpływu na poziom cukru we krwi, ale większe ilości już tak. Dlatego najlepiej zjadać arbuza na deser, po posiłku, który jest ubogi w cukry, za to obfituje w błonnik (warzywa, pełne ziarna) oraz białko (chude mięso, rośliny strączkowe, jaja, ser, ryby).
Jedzenie miąższu to jednak nie wszystko. Arbuzy stosowane są w kreatywnych kuchniach, na przykład jako dodatek do grillowanych mięs. Stanowią też bazę lemoniady, ponczu lub do koktajli, także alkoholowych. W sklepach znajdziemy napoje o smaku arbuzowym.
Czy można jeść pestki arbuza?
Zwykle nie jadamy pestek arbuza, chyba że przypadkowo połykając je podczas spożywania owocu. Nie ma w tym nic złego, pestki nie są szkodliwe. Wprost przeciwnie: zawierają cenne składniki odżywcze takie, jak białko, nienasycone kwasy tłuszczowe, magnez, mangan, fosfor i potas.
Pestki arbuza mają spory potencjał kulinarny i w niektórych kuchniach są dość popularne. Można je stosowanie tak jak pistacje, orzeszki ziemne czy nerkowce. Pestki arbuza można prażyć lub piec. Wystarczy łyżeczką usunąć pestki z miąższu, przepłukać wodą i upiec w piekarniku w 160 stopniach lub podprażyć na patelni. Suszone pestki arbuza są jednak kaloryczne, w 100 g jest ponad 500 kcal.
Kiszony arbuz: jakie ma właściwości?
W Polsce ten przysmak jest praktycznie nieznany. Co innego w innych krajach, w których kiszenie owoców i warzyw jest bardziej popularne, a asortyment kiszonek znacznie większy. Tradycyjnie kisi się arbuzy w krajach, w których rosną one od dawna. Popularne są między innymi w Ukrainie, zwłaszcza w centralnej i wschodniej.
Kiszony arbuz smakuje zupełnie inaczej niż świeży, jest trochę bardziej kwaśny, ale nie tak bardzo jak na przykład kapusta. Na pewno jest równie zdrowy, ponieważ zawiera bakterie kwasu mlekowego i jak każda kiszonka jest probiotykiem, pozytywnie wpływa na mikrobiom jelitowy.
Zjadanie kiszonego arbuza przyspiesza trawienie pokarmów i zwiększa przyswajanie wielu składników mineralnych. Dzięki zawartości błonnika pokarmowego, wpływa korzystnie na perystaltykę jelit, ma właściwości antyoksydacyjne.
