5 lekcji długowieczności. Zobacz, jak cofnąć czas i w dobrej formie dożyć sędziwego wieku

Styl życia, nie geny! To być może zaskakująca informacja, ale okazuje się, że długość życia jedynie w 20 proc. zależy od predyspozycji genetycznych. Pozostałe 80 proc. zależy od naszego stylu życia – diety, aktywności fizycznej oraz kondycji psychicznej.

Przez wiele lat naukowcy poszukiwali eliksiru młodości, czyli czegoś, co pomoże nam żyć dłużej i zapobiec typowym skutkom starzenia się. Tymczasem okazuje się, że każdy z nas ma w zasięgu ręki dostęp do tej recepty! Wymaga to oczywiście pewnych działań, nie dzieje się samo i bez wysiłku. Jednak, jak wynika z badań, możemy żyć znacznie dłużej i to w naprawdę dobrej formie, pod warunkiem, że zadbamy o kilka ważnych obszarów naszej codzienności. Poznajmy zatem 5 najważniejszych rad i zacznijmy je stosować, najlepiej od razu. Może byłyby one dobre na noworoczne postanowienia?

Co wpływa na długowieczność? Optymizm

Optymizm to najważniejszy sekret długiego życia. W każdej z wypowiedzi długowiecznych seniorów słychać pozytywne podejście. Nie ma przy tym znaczenia, czy rozmawiamy z ludźmi wykształconymi i bardziej świadomymi znaczenia psychiki dla stanu zdrowa czy też z tymi, którzy ukończyli zaledwie kilka klas podstawówki i przez kilkadziesiąt lat ciężko pracowali w fabryce czy na roli. Ważne jest ich nastawienie do napotykanych trudności i zdarzeń losowych. To dowodzi ogromnej siły psychiki i jej roli w zachowaniu dobrego samopoczucia.

Jak możesz nauczyć się optymizmu i dostrzegania dobrych rzeczy, jeśli nie jest to dla ciebie naturalne?

• Spróbuj każdego dnia zauważyć i nazwać coś, co sprawiło ci radość, czyli prowadzić dziennik wdzięczności. 
• Przed snem usiądź i zastanów się, co zdarzyło się dobrego. Zapisz minimum 3 takie rzeczy – mogą być same hasła (np. pyszne ciastko z kremem, komplement od sąsiadki). 
• Rób tak przez miesiąc, a zaczniesz bardziej zwracać uwagę na dobre zdarzenia.

Co wpływa na długowieczność? Codzienne spacery

2 Wszyscy podkreślają rolę aktywności fizycznej w zachowaniu dobrego zdrowia, zarówno fizycznego jak i psychicznego. Jednak pamiętajmy, że nie chodzi o żadne wyścigi czy inne wyczyny. Długowieczni seniorzy nie biegają po parku, nie chodzą do siłowni czy fitness klubów. I nigdy tego nie robili! Za to możliwie często są w naturalnym ruchu. Pracują na działce, chodzą na spacery, zajmują wnukami i mają wiele innych aktywności, dzięki którym chce im się rano wstać i zacząć działać. Naprawdę zdrowy wysiłek fizyczny powinien być bowiem umiarkowany. Bieganie czy forsowne treningi to jest dla organizmu spory stres. Co więcej udowodniono w badaniach, że gdy się zanadto przemęczamy przez kilka następnych dni nasza odporność jest osłabiona. W pewnym wieku najlepsze są takie aktywności, które wykonujemy niemal mimochodem, przy okazji codziennych obowiązków. Im jest ich więcej, tym lepiej! Ważne jest, by codziennie robić przynajmniej 6 tysięcy kroków.
Oto kilka przykładów, jak można to osiągnąć. 

• Chodź po domu podczas rozmawiania przez telefon (podlewaj kwiaty, ścieraj kurze itp.).
• Zaparkuj samochód dalej od miejsca pracy, a jeśli jeździsz komunikacją miejską nie stój, lecz spaceruj, gdy czekasz na autobus. 
• Jeśli mieszkasz wysoko, przynajmniej dwa piętra pokonaj pieszo, potem dopiero skorzystaj z windy. Seniorzy z Sardynii, jednej z tzw. Niebieskich stref, czyli miejsc, gdzie ludzie żyją najdłużej, pokonują codziennie kilka kilometrów górskich dróg.

Co wpływa na długowieczność?  Przyjaźń i rodzinne więzy

Większość opisanych w książce Dana Buettnera stulatków mieszka blisko swoich dzieci i wnuków. Tak dzieje się od pokoleń, dlatego więź między członkami tych rodzin jest niezwykle mocna. Poświęcają oni czas swojemu potomstwu, dzięki czemu wtedy, gdy potrzebują pomocy i wsparcia otrzymują je. 

Inny, niezwykle ważny element, który powtarza się w wielu historiach długożyjących osób to bliskie relacje z innymi członkami społeczności. Może to być wspólnota religijna, Klub Seniora czy inne miejsce, gdzie dochodzi do regularnych kontaktów z innymi. Może, wzorem mieszkańców Okinawy, stworzysz sobie grupę kilkorga przyjaciół, z którymi będziesz utrzymywać bliską więź? To pomaga przetrwać najtrudniejsze sytuacje, jakie zdarzają się w życiu.

Co wpływa na długowieczność? Ograniczenie kalorii 

Starsze osoby jedzą domowe obiady, szukają naturalnych nieprzetworzonych produktów i nie chodzą do fast-foodów. Nie zawsze też obecni dziewięćdziesięciolatkowie mieli wystarczająco dużo jedzenia – bywały w ich życiu okresy, gdy nie dojadali. Niedawno opublikowano badania, z których wynika, że to może być jeden z ważnych elementów długiego życia. 

• Gotuj w domu, gdy tylko masz taką możliwość. Kontrolujesz wówczas ilość soli, tłuszczu, nie dodajesz polepszaczy smaku. A co więcej, podczas przygotowania posiłku (i wcześniejszych zakupów) trzeba się sporo nachodzić.
• Wstawaj od stołu z uczuciem niedosytu. Dan Buettner, autor niezwykle popularnej książki „Niebieskie strefy” zaleca, by przestać jeść, gdy nasz żołądek jest wypełniony maksymalnie w ok. 80 proc. Wydłuż przerwy między posiłkami np. zrezygnuj z późnej kolacji. 
• Wybieraj produkty, które pochodzą z okolicy – warzywa, owoce, kasze.
• Życie skraca jedzenie dużych ilości czerwonego mięsa (wieprzowina, wołowina), cukru, słodyczy i tłuszczów zwierzęcych. Ograniczaj je.

Co wpływa na długowieczność? Regularne badania profilaktyczne

Pójście raz na 12 miesięcy do laboratorium to nawyk, który warto sobie wyrobić. Dobra wiadomość jest taka, że na wiele z badań możesz już otrzymać skierowanie od swojego lekarza rodzinnego (niedawno rozszerzono ich listę, dodając sporo nowych). Oto najważniejsze.

• Morfologia – ocenia stan zdrowia organizmu. Dzięki niej można poznać podstawowe informacje o kondycji zdrowotnej (m.in. czy nie toczy się stan zapalny, czy jest wystarczająca ilość czerwonych krwinek i hemoglobiny, jak działa układ immunologiczny).
• Badanie ogólne moczu – sprawdza kondycję nerek i pęcherza. Test może wykryć także choroby ogólnoustrojowe. Badanie wydaje się proste, jednak jego wiarygodność zależy od tego, czy próbka została pobrana prawidłowo. Najlepiej zrobić to rano, po podmyciu się (bez wycierania) i jak najszybciej dostarczyć mocz do laboratorium. 
• Stężenie glukozy we krwi na czczo – wykrywa cukrzycę, zanim pojawią się pierwsze objawy. Na czczo cukru nie powinno być więcej niż 99 mg/dl. Jeśli wynik jest wyższy, badanie powtórz po kilku dniach. 2-3 krotne wyniki w granicach 100-125 mg/dl świadczą o stanie przedcukrzycowym, a jeśli zobaczyłaś na wydruku stężenie glukozy powyżej tych wartości, prawdopodobnie masz cukrzycę (niezbędna będzie dalsza diagnostyka). 
• Poziom cholesterolu – pozwala ocenić ryzyko chorób układu krążenia. Całkowity cholesterol nie powinien przekraczać 190 mg/dl, LDL – 115 mg/ dl, a HDL najlepiej mieć więcej niż 45 mg/dl.
• TSH – ocenia pracę tarczycy, która wpływa na cały organizm. To hormon, który steruje pracą tarczycy. Gdy działa ona na zbyt wolnych obrotach (niedoczynność) – poziom TSH rośnie, by ją zmobilizować do pracy. I na odwrót, gdy tarczyca działa zbyt intensywnie (nadczynność), poziom TSH jest za niski. Za normę uznaje się wynik od 0,27 do 4,2 mIU/l, optymalnie do 3 mIU/l. Ale warto wiedzieć, że z wiekiem spada tempo metabolizmu, a co za tym idzie zmniejsza się aktywność tarczycy. Z tego powodu seniorzy mogą mieć TSH sięgające nawet 7 mIU/l.