Czym jest zespół policystycznych jajników? To musisz wiedzieć!

Ze statystyk wynika, że na zespół policystycznych jajników (nazywany również PCOS od ang. polycystic ovary syndrome) cierpi ok. 15 proc. kobiet. Wiele z nich boryka się z niejednoznacznymi objawami, nie wiedząc, co jest ich przyczyną. Być może właśnie z powodu różnorodnych sygnałów, jakie choroba ta wysyła, w internecie można znaleźć na jej temat mnóstwo często mylących informacji. Czym jest zespół policystycznych jajników? Zebraliśmy najważniejsze fakty o tym schorzeniu. Dowiedz się, jakie są objawy i jak wyleczyć PCOS!

Przyczyny PCOS wciąż nie są znane

Naukowcy nie są w stanie jednoznacznie odpowiedzieć, dlaczego niektóre kobiety chorują na zespół policystycznych jajników, a inne nie.

Z badań wynika, że ogromne znaczenie mają predyspozycje genetyczne, a także udział czynników środowiskowych, np. otyłości. Wiadomo natomiast, jaki jest mechanizm powstawania zespołu policystycznych jajników: obecność torbieli zaburza funkcjonowanie jajników, co przekłada się na ich nieprawidłową aktywność hormonalną, która m.in. uniemożliwia dojrzewanie komórki jajowej i jej uwolnienie z pęcherzyków Graafa.

Niedojrzałe pęcherzyki gromadzą się na powierzchni jajników, a cykle są bezowulacyjne. W przebiegu zespołu policystycznych jajników występuje także insulinooporność, czyli zmniejszona wrażliwość komórek na działanie insuliny. Dlatego większość chorych kobiet mierzy się też na co dzień z podniesionym poziomem cukru we krwi.

Torbiele w jajnikach a PCOS

Same torbiele na jajnikach jeszcze nie świadczą jeszcze o PCOS. By mówić o tej chorobie, muszą zaistnieć dwa z trzech poniższych objawów: policystyczne jajniki (widoczne w badaniu USG narządu rodnego); nieregularne cykle miesiączkowe połączone z brakiem owulacji oraz podniesiony poziom androgenów we krwi.

Objawy PCOS bywają mylące

Choroba ta może dawać różne objawy u różnych kobiet. Zwykle łączy się z nieregularnymi, rzadkimi miesiączkami. Może jednak występować także przy prawidłowych menstruacjach. Niekiedy są one obfite, czasami bardzo skąpe. Wiele kobiet z PCOS boryka się z ciężkimi zespołami napięcia przedmiesiączkowego.

Wśród objawów, na które się skarżą przed okresem, są: wzdęcia, zmiany nastroju, ból w miednicy, bóle pleców. Dość charakterystyczne jest także nadmierne owłosienie na twarzy, udach, pośladkach, plecach oraz kłopoty ze skórą (trądzik, łojotok, łysienie). W połowie przypadków pojawia się też nadmierna skłonność do tycia. Tkanka tłuszczowa skoncentrowana jest głównie w dolnej części tułowia (otyłość centralna). U większości kobiet PCOS powoduje problemy z zajściem w ciążę.

Czy istnieje skuteczne leczenie PCOS?

Obecnie mamy wiele sposobów na ograniczenie objawów PCOS. Zwykle zaczyna się od farmakoterapii w postaci doustnej antykoncepcji hormonalnej estragenowo-gestagenowej. Takie leczenie ma na celu przywrócenie prawidłowego poziomu żeńskich hormonów płciowych oraz wyregulowanie cyklu miesięcznego.

Konieczne może być włączenie także leków hamujących produkcję androgenów, a także preparatów, które poprawiają metabolizm węglowodanów (np. metforminy).W niektórych przypadkach stosuje się leczenie operacyjne, np. kauteryzację jajników, która polega na przekłuciu pęcherzyków na jajnikach. Metodę tę wykorzystuje się głównie podczas leczenia niepłodności.

Dieta przy PCOS ma kluczowe znaczenie

Udowodniono, że już 5-10 proc. utraty wagi (u kobiet z nadwagą lub otyłością) może przywrócić owulację. Z powodu insuliooporności zaleca się ograniczenie węglowodanów prostych, włączenie dużej ilości zielonych warzyw do menu i częste jedzenie niewielkich porcji. Warto postawić na produkty o niskim indeksie glikemicznym.

Synbiotyki wspierają leczenie PCOS

Z badań wynika, że zaburzenia mikroflory jelitowej mogą prowadzić do wzrostu produkcji androgenów w jajnikach i innych zaburzeń hormonalnych. Dlatego coraz częściej podkreśla się korzystny wpływ stosowania probiotyków lub synbiotyków (czyli połączenia pobiotyku z prebiotykiem) zawierających w składzie bakterie z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus na stan zdrowia kobiet z PCOS. Odpowiednio dobrane preparaty probiotyczne mogą przyspieszyć m.in. utratę wagi, poprawić markery insulinooporności, wskaźniki hormonalne oraz zapalne.