Insulinooporność nie została sklasyfikowana jako odrębna jednostka chorobowa. Uznaje się ją za zaburzenie metaboliczne, które często prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2, a ponadto powoduje szereg dolegliwości, takich jak brak energii czy problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi. Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka.
Gdy zjesz coś, co zawiera węglowodany, cząsteczki glukozy trafiają do krwi, która transportuje je do komórek. A wraz z nimi insulinę – hormon, produkowany przez trzustkę, kiedy dostanie sygnał o cukrze do strawienia.
Insulina jest rodzajem klucza – otwiera komórkę, by mogła ona przyjąć glukozę, czyli swoje podstawowe paliwo. W zdrowym organizmie ten proces przebiega sprawnie i cukier znika z krwi.
Czym jest insulinooporność?
U osoby z insulinoopornością komórki są mniej wrażliwe na hormon trzustki. W efekcie rośnie poziom glukozy we krwi. Jeśli nic z tym nie zrobisz, schorzenie rozwinie się w cukrzycę typu 2.
Po czym poznać, że cierpisz na insulinooporność?
Niestety, nie daje ona jednoznacznych objawów. Większość chorujących na nią nie ma o tym pojęcia. Orientują się dopiero, gdy już rozwinie się cukrzyca.
Dopóki trzustka wkłada wysiłek we wzmożoną produkcję insuliny, poziom cukru podczas badań krwi może być w normie.
Jest jednak jeden symptom, na który warto zwrócić uwagę. To są zmiany na skórze, zwane rogowaceniem ciemnym. Przebarwione obszary pojawiają się:
- pod pachami
- w okolicy krocza
- na dłoni
- na szyi i karku
- wokół sutków,
- wokół pępka
- w dołach łokciowych
Skóra jest też pogrubiona i szorstka.
Insulinooporność – kto jest na nią narażony?
- Każdy. Choć najczęściej pojawia się u otyłych lub ze znaczną nadwagą, może też rozwinąć się u osoby szczupłej – zwłaszcza, gdy ma tendencję do gromadzenia się tłuszczyku w okolicy brzucha.
- Często pojawia się u palaczy, osób z nadciśnieniem tętniczym i cierpiących z powodu zaburzeń snu.
- Czynnikiem ryzyka są również rodzinne skłonności i uwarunkowania genetyczne. Na nie akurat nie masz wpływu, ale jest całkiem sporo innych, o których możesz decydować.
Badania wykazały, że pewne zmiany w trybie życia mogą aż o 60 proc. zredukować ryzyko, że insulinooporność doprowadzi do cukrzycy.
Insulinooporność – jak sprawdzić, czy ją masz?
- Samo badanie glukozy we krwi nie wystarczy. Dodatkowo należy sprawdzić stężenie tzw. hemoglobiny glikowanej. Pozwala to oznaczyć średni poziom glukozy na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy.
- Robi się też doustny test obciążenia glukozą oraz oznacza się stężenie insuliny w surowicy na czczo. Istnieją również specjalistyczne testy na insulinooporność, np. HOMA-IR czy QUICKI.
Insulinooporność – czy jest zagrożeniem dla zdrowia?
Na dłuższą metę może nim być, bo jeśli nie zareagujesz na czas, doprowadzisz do rozwoju cukrzycy. A ta oznacza ryzyko szeregu powikłań: uszkodzenie nerwów, wzroku, nerek, naczyń krwionośnych czy serca. Poza tym przy insulinooporności bardzo trudno jest schudnąć. Dopiero unormowanie gospodarki glukozą pozwala wielu kobietom zgubić nadprogramowe kilogramy.
Insulinooporność – jak jej możesz zapobiec?
-
Regularnie się ruszaj
Wybierz się na spacer z kijkami, jeźdź rowerem, uprawiaj marsze. Forma ćwiczeń jest mniej istotna, ważna jest regularność: co najmniej pół godziny przynajmniej co drugi dzień. Mięśnie, które są głównymi „spalaczami” cukru, robią się po wysiłku bardziej wrażliwe na insulinę. Już sama aktywność może odwrócić insulinooporność.
-
Zgub oponkę
Tłuszcz na brzuchu produkuje substancje, które działają przeciwstawnie do insuliny – czyli znoszą jej działanie. Im ich więcej, tym intensywniej musi pracować trzustka, żeby coś osiągnąć.
-
Ogranicz węglowodany
To oznacza nie tylko odstawienie słodyczy, ale także produktów z białej mąki i gotowych pokarmów, które są dosładzane.
