Nadnercza to małe, ale bardzo ważne organy. Kiedy są "zmęczone" i chorują, dają wiele uporczywych dolegliwości, które łatwo pomylić z innymi chorobami. Jakie są objawy kłopotów z nadnerczami? Do jakiego lekarza należy się udać i jakie badania zrobić? Sprawdź, na czym polega leczenie chorych nadnerczy i jak możesz sobie pomóc.
Kiedy kondycja nadnerczy podupada, zmienia się działanie całego organizmu. Reagujmy przy pierwszych objawach, żeby przeciwdziałać pogłębianiu się tej choroby, bo później trudniej ją leczyć. Nie lekceważmy objawów ani nie uważajmy, że „to samo przejdzie”.
Czym są nadnercza i jakie mają funkcje?
W nadnerczach wytwarzane są hormony, które sprawiają, że mamy siłę i wolę do działania, nie skarżymy się na kłopoty ze snem, ciśnieniem itp. Ale gdy ich produkcja spada, zaczynamy mieć problemy.
Jeśli występują u nas poniższe objawy, może to być znak, że nadnercza są „zmęczone” i trzeba szybko zacząć je wspierać. Objawy mogą zmylić nawet lekarza (sugerują np. kłopoty z tarczycą), dlatego warto znać wszystkie (także mniej typowe) oznaki.
Objawy choroby nadnerczy
- Mamy osłabione mięśnie
- Odczuwamy przemijające porażenie i kurcze mięśni
- Drętwieją nam ramiona, dłonie, nogi i stopy
- Czujemy się ciągle zmęczone
- Po nocy i w ciągu dnia brak nam sił (wracają wieczorem).
- Stajemy się wybuchowe, łatwo dopada nas chandra.
- Odczuwamy zwiększone pragnienie
- Często mamy ochotę na słone przekąski lub dania.
- Mamy apetyt na słodkości.
- Pijemy dużo kawy/napojów z kofeiną (tzw. energetyków), ale to nas nie pobudza.
- Mamy zaburzenia widzenia
- Ciągle „łapiemy” infekcje.
- Czujemy, że coś jest nie tak: kręci nam się w głowie, pojawiły się nowe alergie, dokucza sztywność mięśni, wypadają włosy.
Co może być przyczyną kłopotów z nadnerczami?
Niektóre leki bywają zabójcze dla tych niepozornych, pracowitych organów umiejscowionych na szczytach nerek (czyli nadnerczy) i mogą być przyczyną problemów. Jeśli stosujemy preparaty z którejś z poniższych grup, powiedzmy o tym lekarzowi, bo może trzeba je zmienić.
- Leki przeciwzapalne. Stosowane (zazwyczaj przez długi czas) w chorobach stawów, wątroby, nerek.
- Leki przeciwalergiczne. Łagodzą alergie (kontaktowe, wziewne).
- Leki na astmę. Mogą mieć postać aerozoli do stosowania wziewnego albo tabletek.
Dlaczego te leki są tak groźne? Często zawierają kortykosteroidy, czyli substancje produkowane przez korę nadnerczy. Za duża ich ilość w organizmie może spowolnić lub przyspieszyć procesy zachodzące w naszych nadnerczach i doprowadzić do zaburzenia ich pracy. Dlatego czasem konieczna jest ich zmiana na leki niekortykosteroidowe.
Jak możemy sobie pomóc przy problemach z nadnerczami?
- Śpijmy min. 8 godzin, pozwólmy sobie też na drzemkę w dzień, bo podczas snu nadnercza się regenerują, co pomoże odzyskać wigor.
- Ograniczmy zażywanie leków przeciwbólowych – rozregulowują pracę nadnerczy.
- Gdy się zdenerwujemy, od razu niwelujmy stres (oddychajmy powoli i głęboko, wypijmy napar z melisy).
- Wprowadźmy do menu produkty zawierające składniki niezbędne wyczerpanym nadnerczom: kalafior, brokuł, brukselkę, orzechy, ziarna słonecznika i dyni, mięso kurczaka, indyka, makreli i łososia.
- Nie pomijajmy posiłków, jedzmy je o stałych porach i starajmy się nie objadać.
- Oglądajmy komedie w telewizji, bo uśmiechanie się i śmiech stymulują pracę nadnerczy.
- Regularnie chodźmy na spacery – wystarczy po pół godziny 3 razy w tygodniu.
- Po męczącym dniu wieczorem weźmy ciepłą kąpiel (wystarczy 15 min).
Uwaga! Gdy lekarz zechce przepisać nam HTZ lub leki antydepresyjne, poprośmy najpierw o skierowanie na badanie nadnerczy (np. test na tolerancję glukozy i test prowokacji hormonami.
Jak rozpoznać choroby nadnerczy? Diagnostyka i badania
Jeżeli zauważamy u siebie nagły spadek energii lub przedłużające się zmęczenie (mimo sporej ilości snu, zdrowego odżywiania) powiedzmy o tym lekarzowi. Zwłaszcza, jeśli mamy też oznaki rozregulowania pracy nadnerczy. Poproś lekarza POZ o skierowanie do endokrynologa.
Aby dotrzeć do źródła choroby i sprawdzić, jakie poczyniła szkody, trzeba zbadać:
- stężenie kortyzolu i ACTH. Uwaga! To badanie robi się rano (stężenie kortyzolu we krwi maleje w ciągu dnia)
- stężenie sodu i potasu (choroba skutkuje zaburzeniami elektrolitowymi i kłopotami z ciśnieniem)
- poziom glukozy (bo hormon nadnerczy reguluje stężenie glukozy)
- USG lub tomografię nadnerczy (pomogą potwierdzić lub wykluczyć guzki i choroby nadnerczy, np. Addisona)
- rezonans magnetyczny przysadki (guzy w okolicy przysadki mogą być przyczyną niedoczynności nadnerczy).
Do jakiego lekarza iść, gdy chorują nadnercza?
W kontekście chorób nadnerczy zazwyczaj mówi się o specjaliście od chorób endokrynologicznych (czyli zaburzeń hormonalnych), ale wsparcie możemy również uzyskać gdzie indziej.
Dietetyk a problemy z nadnerczami
Choroby nadnerczy mają związek z odżywianiem. Gdy mamy nadczynność nadnerczy może nam grozić szybki przyrost wagi, nawet gdy się nie objadamy. Abyśmy mogły temu przeciwdziałać może być konieczna wizyta u dietetyka, który podpowie nam, jak postępować, żeby nie dopuścić do nadwagi (a jeśli już ją mamy, jak zdrowo schudnąć do prawidłowej wagi). Darmowe „wizyty” oferuje strona: poradnia.ncez.pl (postępuj według instrukcji pojawiających się na stronie).
Psycholog a choroby nadnerczy
Pomoże, kiedy choroba nadnerczy ma wpływ na emocje (z którymi sobie nie radzimy). Chorzy skarżą się m.in. na stany depresyjne, niepokój, drażliwość, problemy z kontrolowaniem emocji, wysoki poziom agresji. Warto wówczas skorzystać z porady psychologa (wymagane jest skierowanie od lekarza POZ lub dowolnego specjalisty).
Psychiatra pomoże przy chorych nadnerczach
W przypadku depresji może być konieczne przyjmowanie leków (dopóki biochemia mózgu nie zostanie wyrównana). Leki takie wypisze psychiatra.
Na czym polega leczenie zmęczonych nadnerczy?
Polega ono m.in. na przyjmowaniu leków hormonalnych (niekiedy do końca życia). Gdy udaje się dotrzeć do źródła choroby, leczenie jest przyczynowe (np. wycina się guza przysadki albo całe nadnercze).
