Udar mózgu to bardzo poważna choroba. Choć statystycznie dotyka głównie seniorów, to ostatnio coraz częściej pojawia się także u osób młodych. Zabija co trzeciego chorego. Udaru niedokrwiennego mózgu nie wolno lekceważyć. Pacjent musi jak najszybciej trafić pod opiekę lekarzy. Jak rozpoznać udar i co robić? Poznaj najczęstsze objawy i pierwszą pomoc w przypadku udaru. Sprawdź 5 praktyk, które pomogą zapobiegnąć chorobie.
Co roku w Polsce doświadcza go około 80 tys. osób, a jedna trzecia z nich umiera. To druga najczęstsza przyczyna niepełnosprawności na świecie. Szybka pomoc daje szansę na wyleczenie. Do udaru dochodzi, gdy zatrzymany zostanie dopływ krwi do tkanek mózgu. W 80 proc. przypadków to typ niedokrwienny (drugi to krwotoczny). Zwykle winna jest niedrożność tętnicy, która zaopatruje pewną część mózgu w krew. Najczęściej przyczyną jest miażdżyca lub zator. Udar niedokrwienny raczej występuje u ludzi po 60. roku życia, ale to nie znaczy, że nie może zdarzyć się młodszym. W zależności od tego, która część mózgu uległa uszkodzeniu, udar mogą zwiastować różne objawy. Poznaj te najczęstsze.
Pierwsze objawy udaru mózgu
-
Osłabienie mięśni twarzy. Przejawiać się będzie opadaniem jednego kącika ust. Jak to rozpoznać? Wystarczy poprosić cierpiącą osobę o uśmiechnięcie się. Jeśli wargi nie uniosą się symetrycznie, to sygnał alarmujący.
-
Niedowład kończyn. Dotyczy górnej lub dolnej albo obu po tej samej stronie. Chory może też odczuwać drętwienie połowy ciała. Aby rozpoznać ten objaw, należy poprosić osobę, aby uniosła nad głowę obie ręce. Podczas tej czynności niedowład powinien być zauważalny.
-
Osłabienie mięśni języka i gardła. Efektem będą trudności w mówieniu i połykaniu. Zaniepokoić powinna bełkotliwa mowa, niewyraźne wypowiadanie słów, krztuszenie się podczas jedzenia.
-
Zaburzenia wzroku. Osoba, która doświadcza udaru, może widzieć podwójnie lub mieć ograniczone pole widzenia. Czasem potrafi dojść do całkowitej utraty wzroku, najczęściej w jednym oku.
-
Ból głowy.Jest on nagły i bardzo silny, nie do porównania z żadnym innym do tej pory doświadczanym. Mogą też pojawić się zawroty głowy.
-
Zaburzenia równowagi. Zaniepokoić powinny nagłe problemy z koordynacją ruchów, potykanie się, wypuszczanie z rąk przedmiotów.
-
Utraty przytomności. Udar znacznej części mózgu wywołuje senność, osoba nie wie, co się dzieje, gdzie się znajduje, trudno z nią nawiązać kontakt. Może też całkowicie stracić przytomność.
Pierwsza pomoc w przypadku udaru
Jeśli zauważysz powyższe objawy (nie muszą wystąpić wszystkie) u kogoś w Twoim otoczeniu, od razu wezwij karetkę. Nie podawaj choremu niczego do picia i jedzenia, ułóż go w wygodnej dla niego pozycji. Gdy jest nieprzytomny, najlepsza będzie boczna ustalona. Osoba z udarem powinna trafić na oddział neurologiczny, gdzie zostanie zrobiona tomografia. Pozwoli ocenić obszar objęty zmianami. USG dopplerowskie z kolei przeprowadza się, aby sprawdzić, czy tętnicy szyjnej nie blokuje zator.
W przypadku udaru niedokrwiennego podaje się lek rozpuszczający skrzeplinę – najlepiej w ciągu 3 godz. od wystąpienia objawów, wtedy są szanse na zminimalizowanie powikłań – niedowładów czy zaburzeń mowy.
Jak zapobiegać udarowi mózgu?
-
Kontroluj ciśnienie tętnicze. Nie powinno przekraczać wartości 140/90. Wraz z jego wzrostem niebezpieczeństwo udaru proporcjonalnie się zwiększa. Obniżenie ciśnienia skurczowego o 20 mmHg, a rozkurczowego o 10, zmniejsza je nawet o 40 procent.
-
Jedz zdrowo. Ogranicz tłuszcze zwierzęce i sól, staraj się spożywać 4 porcje warzyw dziennie, zapewnij sobie też w diecie odpowiednią ilość wapnia i białka.
-
Nie pal. Badania wykazały, że u osób palących więcej niż 40 papierosów dziennie występuje dwa razy większe ryzyko udaru niż u palących mniej niż 10 sztuk.
-
Bądź aktywna. Najlepszy jest regularny wysiłek o umiarkowanej intensywności, np. szybki marsz 30 min. dziennie.
-
Utrzymuj prawidłową wagę. Nadprogramowe kilogramy zaburzają procesy gospodarki lipidowej w organizmie, podwyższają poziom trójglicerydów i zwiększają ryzyko chorób układu krążenia oraz udaru.
