Nawet najbardziej zaradnej gospodyni zdarza się odkryć, że właśnie zabrakło w kuchni jednego z podstawowych produktów spożywczych... W dobie pandemii nie zawsze możemy wyjść z domu na zakupy (kwarantanna) lub po prostu zapomnieliśmy uzupełnić zapasy. Podpowiadamy, co zrobić, gdy nie mamy jajek, mąki, cukru, soli, mleka i masła.
Zaletami zastępników jest to, że zazwyczaj są pod ręką, a dodatkowo często są zdrowsze, np. mają więcej ułatwiającego trawienie błonnika. Warto wypróbować kilka, by wybrać ten, który najlepiej nam pasuje. Część zastępników nadaje podobny smak, a część – konsystencję.
Czym zastąpić cukier?
- W większości potraw łyżeczkę cukru zastąpisz 2/3 łyżeczki miodu. Warto pamiętać, że miód ma więcej kalorii. Ma też dużo witamin, ale giną one w temp. powyżej 40 st.
- Do ciast, chlebów, owsianek i koktajli zamiast cukru można dodać dżem (w proporcji 1:1) lub słodkie owoce suszone. Mają dużo błonnika, więc są zdrowsze niż cukier. Namocz garść owoców w 1/2 szklanki wrzątku. Gdy zmiękną, miksuj. Najsłodsze są daktyle, figi, morele, ananasy i rodzynki.
- Jeśli masz daktyle, warto zrobić syrop daktylowy – ma pyszny, lekko kakaowo-orzechowy smak i dużo błonnika. Używaj go o 1/3 mniej niż cukru.10 dag daktyli zmiksuj ze szklanką wrzątku. Po 4 godzinie przetrzyj przez sitko. Trzymaj w lodówce do 2 tygodni.
Co zrobić, gdy skończy się mleko?
Mleko dodaje się, by nadać odpowiednią konsystencję i wilgotność.
- Najlepiej szklankę mleka zastąpić mieszaniną 3/4 szklanki wody po gotowaniu ryżu i 1/4 szklanki oleju rzepakowego lub słonecznikowego, roztopionego masła lub smalcu.
- Jeśli nie masz mleka, a masz inne produkty mleczne, np. kefir, maślankę, jogurt wystarczy zmieszać 1/3 szklanki nabiału z 2/3 szklanki wody.
- Szklankę mleka w słodkich potrawach zastąpisz szklanką soku jabłkowego lub ananasowego, w wytrawnych – szklanką zmiksowanej cukinii.
- Możesz też zrobić pyszne mleko roślinne np. z płatków owsianych. Szklankę płatków owsianych zmiksuj i zalej 1,5 litra gorącej wody. Odstaw na godzinę, wymieszaj i przecedż przez gęste sito lub gazę.
Czego użyć zamiast jajek?
Najczęściej kończą nam się jajka, bo używamy ich do wielu potraw. Na szczęście jest też wiele składników, którymi można je zastąpić.
Jeśli jajko dodajemy do potrawy, by nadać jej wilgotność i związać suche składniki, np. do ciast kruchych, pasztetów, zamiast 1 jajka dodaj:
- połowę dużego dojrzałego zmiksowanego banana
- 1/4 szklanki musu jabłkowego – duś pod przykryciem w małej ilości wody jedno obrane i pokrojone jabłko
- 1/4 szklanki zmiksowanych, namoczonych śliwek
- kleik z 1 łyżki zmielonego siemienia lnianego namoczonego przez pół godziny w czterech łyżkach wrzątku
- 1/4 szklanki purée z pieczonej dyni, pieczonych buraków, gotowanej marchwi lub gotowanych batatów
- łyżkę mąki ziemniaczanej lub skrobi wymieszaną z 3 łyżkami zimnej wody
- łyżeczkę budyniu waniliowego lub śmietankowego zmieszaną z łyżeczką oleju
Jeśli jajko ma dodawać puszystości, np. w biszkoptach, naleśnikach, zastąpisz je:
- łyżką proszku do pieczenia zmieszaną z 1 łyżką oleju i 2 łyżkami wody
- łyżeczką sody wymieszaną z łyżką soku z cytryny lub łyżką octu
- pianą z 3 łyżek wody, w której gotowała się cieciorka lub fasola (szklanka nasion gotuj w 3 szklankach wody przez 1,5 godz., przechowuj w lodówce 2 tygodnie) lub pianą z 1/5 szklanki zalewy z konserwowej ciecierzycy
- łyżeczką suchych drożdży wymieszanych w 4 łyżkach ciepłej wody
By związać i zagęścić masę mięsną, np. na kotlety, zamiast jajka możesz dodać:
- łyżkę kaszki manny lub kaszki kukurydzianej
- 3 łyżki masła orzechowego
- łyżkę koncentratu pomidorowego
- 2 łyżki zmielonych płatków owsianych
- 3 łyżki startego surowego ziemniaka
Jak sobie poradzić, gdy zabraknie soli?
- Sól kończy się chyba najrzadziej. Jeśli jednak tak się stanie, zastąpisz ją sosem sojowym, który nada głębszy smak potrawie (łyżeczka soli to 2 łyżeczki sosu).
Co może być zamiennikiem mąki?
Zamienniki białej mąki są zdrowsze, bo mają więcej błonnika.
- Szklankę mąki pszennej zastąpisz szklanką mąki owsianej (mielimy płatki owsiane). Pamiętaj, że wypieki z tą mąką są bardziej kruche, dlatego dodajemy substancję wiążące, np. jajko.
- Jeśli lubisz kaszę gryczaną, możesz zmielić kaszę na mąkę i zamienić szklankę mąki białej na gryczaną.
- Jeśli smak jest zbyt intensywny, możesz zmielić ryż i zastąpić szklankę mąki pszennej mieszanką pół na pół mąki gryczanej i ryżowej.
- Podobnie zrobisz mąkę z suchych nasion strączkowych np. grochu, soi, ciecierzycy, soczewicy, fasoli – mieląc suche ziarna, które najpierw prażymy na rozgrzanej patelni. Najsmaczniejsze efekty daje mieszanie mąk, np. jeśli w przepisie masz 2 szklanki mąki, używamy 3-4 rodzajów mąk, np. po 1/2 szklanki mąki ryżowej, ziemniaczanej i szklankę z nasion strączkowych.
- Jeśli mąką zagęszczasz, 2-3 łyżki zastąpisz jednym gotowanym ziemniakiem lub połową startego surowego buraka.
- Jeśli mąki używasz do panierki, zastąpisz ją zmieloną suchą skórką chleba, pokruszonymi wytrawnymi ciastkami, płatkami owsianymi.
Jakie produkty zastąpią masło?
- Masło zastąpisz olejem, ale niektóre, np. oliwa, mają specyficzny smak. Jeśli wolisz bardziej neutralny, lepiej wybrać olej rzepakowy lub kokosowy. Każdego oleju da o 1/4 mniej niż ilość masła podana w przepisie.
- Jeśli lubisz wyraziste smaki, możesz zmiksować 1/4 szklanki oliwy z 20 dag sezamu, ziaren słonecznika lub dyni. Taką pastę można długo przechowywać w lodówce – łyżka zastąpi łyżkę masła.
- Łyżkę masła zastąpisz też 1,5 łyżki rozgniecionego miąższu awokado (im bardziej dojrzałe, tym lepiej) lub awokado zmiksowanego z 2 łyżkami soku z cytryny, 1/4 łyżeczki kurkumy i szczyptą soli.
- Dobrym zastępnikiem jest też twaróg, ricotta czy mascarpone z mlekiem i olejem. Zmiksuj 1/2 szklanki wybranego sera z trzema łyżkami mleka i dwiema łyżkami oleju.
- Masło zastąpisz też pastą z ugotowanej kaszy jaglanej. 1/3 szklanki kaszy jaglanej rozgotuj w szklanki wody. Zmiksujemy z 1/2 łyżeczki soli, 1/2 szklanki oleju i 1/2 szklanki mleka.
- Możesz też na masło zmiksować 1/2 szklanki dowolnych orzechów i łyżkę oleju (miksuj długo i z przerwami).
