Wysokie tętno rzadko wzbudza w nas niepokój, bo tłumaczymy je codziennym wysiłkiem stresem, emocjami czy lekami. Czasem jednak powinno skłonić nas do wizyty u lekarza. Może bowiem oznaczać tachykardię, nazywaną także częstoskurczem serca. Jakie mogą być przyczyny tachykardii, jak ją rozpoznać i leczyć? Sprawdź, jak możesz sobie pomóc podczas napadu częstoskurczu.
Wysokie tętno to najczęściej naturalna reakcja organizmu na różne czynniki, jak np. stres czy wysiłek fizyczny. Czasem jednak przyczyną tego stanu mogą być zaburzenia pracy serca zwane tachykardią, częstoskurczem serca lub tachyarytmią. Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z poważnym problemem zdrowotnym i kiedy zgłosić się do lekarza?
Przyczyny wysokiego tętna
Przyspieszone bicie serca określa się jako tachykardię. W pewnych fizjologicznych sytuacjach jest traktowana jako normalna reakcja organizmu. Może ją wywołać: stres, silne emocje, zdenerwowanie, strach, lęk, wysiłek fizyczny, gorączka, wypicie kawy lub bardzo mocnej herbaty, ból, niektóre leki, szczególnie zawierające efedrynę lub pseudoefedrynę (popularne w lekach na katar), odwodnienie.
Szybkie bicie serca może także: towarzyszyć spadkowi ciśnienia, być efektem niedoboru potasu lub magnezu oraz niedokrwistości. Gdy tachykardia pojawia się niezależnie od tych przyczyn i towarzyszy jej wrażenie nierównego bicia serca, określanego jako kołatanie, konieczna jest dokładna diagnostyka kardiologiczna.
Objawy tachykardii
Gdy serce bije zbyt szybko, ilość pompowanej przez nie krwi jest mniejsza, ponieważ jego jamy nie zdążają się prawidłowo napełnić. Mówi się wówczas, że spada rzut serca. Mogą się pojawić: zawroty głowy, osłabienie, mroczki przed oczami, duszność, w skrajnych przypadkach utrata przytomności. Czasem tachykardia przebiega bezobjawowo lub objawy są na tyle słabe, że nie zwracamy na nie uwagi. Wtedy szybkie tętno może zostać wykryte przypadkowo, np. w czasie pomiaru ciśnienia.
Jak rozpoznać tachykardię? Badania
Gdy twoje serce bije zbyt szybko, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Zleci ci EKG i badania laboratoryjne (m.in. poziom potasu, magnezu, morfologię), skieruje cię do kardiologa, który przeprowadzi dokładniejsze badania, jak echo serca, holter EKG, próbę wysiłkową (pozwolą one ustalić przyczynę zaburzeń rytmu – czy wynikają z uszkodzenia struktur serca, mają charakter nadkomorowy czy komorowy i jak wpływają na wydolność organizmu).
W razie podejrzeń, że tachykardia wynika z niedokrwienia serca, lekarz zleci: tomografię lub rezonans magnetyczny serca, angiografię tętnic wieńcowych.
Jak leczyć tachykardię?
Leczenie tachykardii zależy od jej przyczyny: gdy jest sprowokowana np. piciem zbyt dużej ilości kawy, należy ten czynnik wyeliminować, w przypadku niedoborów elektrolitów, konieczna będzie ich suplementacja, w razie niedokrwistości lekarz określi jej przyczynę i włączy odpowiednie leczenie, jeśli zaburzenia rytmu związane są z chorobą serca, lekarz przepisze ci leki antyarytmiczne.
Gdy podwyższony puls jest skutkiem uszkodzenia struktur serca, konieczny może być zabieg: ablacji, czyli wytworzenia w sercu blizn, które mają skorygować przewodzenie impulsów elektrycznych, wszczepienia stymulatora, który będzie nadawać sercu odpowiedni rytm.
Co robić podczas napadu tachykardii?
W razie napadu tachykardii przerwij wykonywane czynności i odpocznij, najlepiej w pozycji siedzącej lub leżącej, nabierz głęboko powietrza, a następnie powoli je wydmuchaj, napinając wszystkie mięśnie, ostrożnie schłodź twarz zimną wodą, możesz też delikatnie wykonać masaż tętnicy szyjnej tuż pod kątem żuchwy (to okolice zawiązka zęba mądrości).
Jak prawidłowo zmierzyć tętno?
Tętno mierzy się w pozycji siedzącej. Ręka powinna być swobodnie oparta na stole, a ramię znajdować się na wysokości serca.
Jeśli nie masz w domu ciśnieniomierza ani pulsoksymetru możesz zmierzyć puls ręcznie, przy pomocy zegarka z sekundnikiem. Połóż palec wskazujący i środkowy w zagłębieniu na szyi pod żuchwą albo na wewnętrznej stronie ręki w okolicy nadgarstka. Delikatnie uciśnij wybrane miejsce, by dobrze wyczuć puls. Policz ilość uderzeń w ciągu 15 sekund. Aby otrzymać wartości pulsu, pomnóż ilość uderzeń serca przez cztery.
WAŻNE: Tętno mierz po krótkim odpoczynku lub rano, parę chwil po przebudzeniu.
