Czy osoby zaszczepione na COVID-19 mogą od razu wystawiać się na pełne słońce? Lekarze zwracają uwagę, że po szczepieniu nasz układ odpornościowy jest pobudzony, a skóra jest jednym z elementów układu immunologicznego. Jak wpływa na nią intensywne opalanie? Jak długo po przyjęciu szczepionki przeciwko COVID-19 powinniśmy zachować ostrożność i co robić, żeby uniknąć powikłań?
Spis treści
Czy po szczepieniu przeciw COVID-19 można się opalać, czy słońce i szczepionka to dobre połączenie – takie pytania często zadają sobie osoby świeżo zaszczepione, które właśnie wybierają się na urlop. Czy to prawda, że powinniśmy unikać kąpieli słonecznych, a jeśli tak, to przez jaki czas?
Późną wiosną szczepienia przeciwko COVID-19 weszły już w bardzo zaawansowaną fazę. Było też już wiadomo, że zdecydowany spadek liczby zakażeń spowoduje daleko posunięte łagodzenie obostrzeń i dzięki temu będziemy mogli spędzić wakacje w niemal normalnych warunkach, do jakich przywykliśmy przez całe życie.
Zanim jednak doszło do masowych wyjazdów na urlopy, włoscy naukowcy przestrzegali, że osoby, które niedawno przyjęły szczepionkę przeciwko COVID-19 lub dopiero co zostały wyleczone z choroby SARS-Cov-2, nie powinny się opalać i w ogóle unikać intensywnej ekspozycji na słońce. Takie zalecenia dla wielu osób były zupełnie niezrozumiałe, ale niedługo później podobne zdanie wyrazili na ten temat lekarze z innych krajów, w tym Polski. Przekonują, że długotrwały kontakt z intensywnym promieniowaniem słonecznym może doprowadzić do wystąpienia lub wzmocnienia przykrych dolegliwości związanych z niepożądanym odczynem poszczepiennym.
Wiele osób po takich opiniach lekarzy i wirusologów sądzi, że słońce niekorzystnie wpływa na samą szczepionkę lub że to właśnie ona jest szkodliwa dla zdrowia, a słońce tylko tę szkodliwość wzmacnia. Nic bardziej mylnego. Lekarze wyjaśniają, że intensywne słońce wpływa destrukcyjnie na skórę wysuszając ją, podrażniając, a w skrajnych przypadkach powodując oparzenia słoneczne. A skóra w przypadku choroby i szczepienia jest bardzo ważnym elementem układu immunologicznego.
– Szczepionka czy zakażenia COVID-19 aktywuje nasz układ odpornościowy bardzo silnie. Dlatego w trakcie choroby mamy często zapalenie płuc i zatorowość, a po szczepieniu przez 1-2 dni jesteśmy rozbici, mamy bóle mięśni czy gorączkę. To jest objaw pobudzenia układu odporności i za to płacimy pewną cenę. W okresie, kiedy jesteśmy pobudzeni immunologicznie, nie należy wystawiać się dodatkowo na promieniowanie słoneczne – tłumaczył w programie Dzień Dobry TVN immunolog dr Paweł Grzesiuk.
– W momencie kiedy jesteśmy zaszczepieni, nasz organizm jest pobudzony w rozumieniu układu odporności, co powoduje, że jego dodatkowe pobudzanie przez promienie słoneczne wcale nie wychodzi nam na zdrowie. Promieniowanie słoneczne zawiera wiązkę promieniowania ultrafioletowego, które silnie drażni skórę, a skóra jest ważnym organem odpornościowym – dodaje dr Grzesiuk.
Immunolog wyjaśnił, że takie nadmierne pobudzenie układu immunologicznego promieniami ultrafioletowymi może niekorzystnie wpłynąć na nasze samopoczucie. Po szczepieniu większość pacjentów ma bowiem do czynienia z niepożądanym odczynem poszczepiennym, czyli dolegliwościami, które utrzymują się kilka dni po przyjęciu preparatu, Objawy niepożądanego odczynu poszczepiennego tom.in:
Opalanie się może może te dolegliwości wzmocnić. Ponadto skóra może być uwrażliwiona i bardziej podatna na oparzenia.
– Słońce będzie powodowało zwiększoną liczbę reakcji skórnych, mamy większe ryzyko oparzeń, czyli skóra może reagować silniej na promieniowanie, a jednocześnie możemy się narazić na większe odczyny poszczepienne, czyli może być więcej przypadków wystąpienia gorączki, może być gorsze samopoczucie, silniejsze reakcje poszczepienne – wyjaśnia dr Paweł Grzesiuk.
Ponadto u osób, które niedawno przyjęły szczepionkę lub przeszły koronawirusa podczas ekspozycji na słońce może wystąpić pokrzywka, wysypka podobna do tej w przypadku ospy wietrznej, rumień lub stres oksydacyjny wywołujący nowotwory.
Osoby, które przyjęły szczepionkę przed planowanym urlopem, mogą się nieco zmartwić. Czy to oznacza, że do końca wakacji nie można się opalać? Dobra wiadomość jest taka, że zalecenie unikania słońca nie dotyczy kilku miesięcy, ani nawet kilku tygodni.
Zdaniem lekarzy po szczepieniu wystarczy odczekać tydzień z ekspozycją na słońce. Jeśli natomiast przechodzimy zakażenie koronawirusem, to powinniśmy unikać opalania tak długo, jak mamy objawy zakażenia i jeszcze około tydzień po ich ustąpieniu
Najlepszą metodą na uniknięcie niepożądanych dolegliwości jest unikanie słońca, gdy jest ono najintensywniejsze, tj. w godzinach 11:00-15:00. Unikajmy też przebywania w miejscach, gdzie promienie słoneczne szczególnie działają na skórę, tj. nad morzem lub jeziorem oraz na szczytach i graniach gór. Na spacery chodźmy w miejsca zacienione, np. do lasu lub parku.
Jeśli już musimy wychodzić, podstawą dobrego zabezpieczenia jest odpowiedni ubiór. Może on być lekki i przewiewny, ale powinien przykrywać jak największą część ciała. Załóżmy więc długie spodnie i bluzkę z długimi rękawami. Pamiętajmy też o zasłanianiu głowy i twarzy kapeluszem z dużym rondem lub czapką z daszkiem.
Pomóc mogą też kremy z filtrem, ale lekarze radzą aby raczej nie polegać na kosmetykach. Nawet te z wysokim filtrem ani opcją „total protection” nie dają 100% zabezpieczenia i przy kontakcie skóry ze słońcem po szczepieniu lub chorobie mogą nie być skuteczne. Jeżeli już planujemy używać kremu z filtrem, niech będą one dodatkową ochroną przed słońcem, a nie jedyną. Najważniejszą niech pozostanie odpowiedni ubiór.
Kosmetyki możemy zastąpić natomiast specjalnymi doustnymi środkami farmaceutycznymi, tzw. fotoprotektorami. Zawierają one składniki o działaniu fotoochronnym, m.in. likopen, b-karoten, luteina, astaksantyna, witaminy C, E, B3. Dzięki nim skóra nie jest tak wrażliwa na działanie promieni ultrafioletowych.