Choć to dość wyjątkowe przypadki, istnieje możliwość, by zmienić postanowienie o nabyciu spadku. Nawet dla prawomocnej już decyzji. W jakich sytuacjach i okolicznościach jest to możliwe? Kto i gdzie może złożyć wniosek o zmianę postanowienia o nabyciu spadku? Sprawdź, w jakim terminie możesz to zrobić.
Zanim sąd wyda postanowienie o nabyciu spadku, teoretycznie wszystkie okoliczności są sprawdzane i potwierdzane, m.in. na podstawie oświadczeń spadkobierców biorących udział w postępowaniu. Tak dzieje się, by nie zaszła konieczność zmiany wydanego postanowienia. Mimo to mogą pojawić się nowe fakty.
Kiedy można zmienić postanowienie o nabyciu spadku?
Takich sytuacji nie jest wiele, ale rzeczywiście jest to możliwe. Aby tak się stało, muszą wystąpić konkretne okoliczności:
1. Gdy odnaleziony zostanie testament spadkodawcy
Może on powoływać w nim do dziedziczenia kogoś spoza spadkobierców ustawowych. Dokument może zawierać tzw. zapis testamentowy na rzecz spadkobiercy ustawowego lub innej osoby. Testator może także w odnalezionym dokumencie wydziedziczać któregoś ze spadkobierców.
Uwaga! To wszystko sprawia, że testament może całkowicie zmienić udziały, jakie powinny przypaść w spadku osobom powołanym do dziedziczenia.
2. Gdy odnalazły się inne dokumenty, które mają wpływ na dziedziczenie, np. umowa zrzeczenia się dziedziczenia przez jednego ze spadkobierców, której w postępowaniu sąd nie uwzględnił.
3. Jeśli zgłosi się nowy, nieuwzględniony w postępowaniu spadkobierca (my sami możemy dowiedzieć się o należnym spadku po wydaniu postanowienia).
Uczestnicy postępowania nie musieli świadomie zatajać istnienia innych spadkobierców, mogli nie mieć wiedzy o ich istnieniu (np. nieślubne dziecko spadkodawcy).
4. Zostało stwierdzone, że testament, który był podstawą nabycia spadku, sporządzony był w okolicznościach powodujących jego nieważność.
O takich okolicznościach mówi art. 945 k.c. Spadkobierca może znaleźć dowody na to, że testator napisał testament pod wpływem groźby lub w stanie wyłączającym świadome podejmowanie decyzji (np. dysponuje dokumentacją medyczną, która na to wskazuje). By sąd spadku uwzględnił takie dowody, muszą je zbadać i potwierdzić biegli sądowi.
Uwaga! Argument nieważności testamentu spadkobierca może podnieść do 3 lat od dnia, w którym dowiedział się o istnieniu tych okoliczności.
Kto i gdzie może złożyć wniosek o zmianę postanowienia o nabyciu spadku?
O zmianę postanowienia o nabyciu spadku może wystąpić każdy, kto ma w tym interes prawny (dotyczy go wynik postępowania). Zwykle są to spadkobiercy pominięci w sprawie spadkowej.
Wniosek składamy w tym sądzie, który prowadził pierwsze postępowanie.
W jakim terminie można złożyć wniosek o zmianę postanowienia o nabyciu spadku?
Jeśli braliśmy udział w tym postępowaniu, a później dowiedzieliśmy się o nowych okolicznościach, mamy rok, by wnioskować o zmianę decyzji.
Natomiast jeśli nie byliśmy uwzględnieni przy nabyciu spadku, mamy nieograniczony czas.
Jak zabezpieczyć prawa do spadku, gdy nas pominięto w postępowaniu?
Składając wniosek o zmianę postanowienia o nabyciu spadku, powinniśmy wnioskować też o zabezpieczenie spornego majątku (zakaz zbywania majątku do zakończenia nowego postępowania).
Gdy pierwsze postanowienie sądu było w mocy, spadkobiercy mieli prawo zarządzać majątkiem wedle uznania. Jeśli zorientujemy się, że spadkobiercy już zadysponowali tym majątkiem (np. mieszkanie zostało sprzedane, pieniądze wydane), pozostaje nam wytoczyć przeciwko nim postępowanie cywilne.
