Co możesz zrobić, gdy testament zmarłej osoby zaginął? Jakie masz możliwości odnalezienia ostatniej woli spadkodawcy, by została ujawniona w sądzie i wypełniona? Sprawdź, gdzie go szukać gdy wiesz, że został spisany. Co robić, gdy uważasz, że ktoś go ukrył lub zniszczył? Przeczytaj co się stanie, gdy testament odnajdzie się po latach.
Każdy, kto chce mieć wpływ na to, kto odziedziczy po nim majątek, musi spisać testament. Ale samo spisanie nie wystarczy: jeśli dokument nie zostanie odnaleziony, dziedziczenie odbędzie się zgodnie z ustawową kolejnością.
Gdzie szukać testamentu gdy wiesz, że powstał, ale nie wiesz gdzie jest?
Jeśli podejrzewasz, że spadkodawca spisał testament, mając akt zgonu spadkodawcy możesz sprawdzić informacje na temat tego dokumentu.
Najpierw sprawdź w rejestrze NORT, w którym spadkodawca mógł bezpłatnie (i dobrowolnie) umieścić informacje o istnieniu testamentu. Zrobisz to za pośrednictwem dowolnej kancelarii notarialnej.
Jeśli przypuszczasz, z usług jakiej kancelarii korzystał spadkodawca, udaj się do niej. Notariusz przechowuje testament notarialny przez 10 lat od daty jego powstania, potem przekazuje do archiwum właściwego sądu rejonowego. Może też przechowywać testament w depozycie notarialnym i wydać go wskazanej przez testatora osobie po jego śmierci. Mając akt zgonu, możesz pytać o testament zmarłego we wszystkich domniemanych kancelariach.
Gdzie szukać testamentu spisanego ręcznie, bez obecności notariusza?
Największy kłopot jest z odnalezieniem testamentu własnoręcznego. Pamiętaj, że jeśli nie odszukasz dokumentu w NORT, w kancelarii czy w sądzie, to wciąż nie oznacza, że nie ma testamentu spisanego samodzielnie. Tu pozostają klasyczne poszukiwania: przeglądanie rzeczy zmarłego, porządkowanie dokumentów, rozmowy z rodziną i bliskimi mu osobami.
Co robić, gdy sądzisz, że ktoś ukrył lub zniszczył testament?
Jeśli podejrzewasz, że ktoś, np. inny spadkodawca, może zatajać istnienie testamentu, zgłoś to w sądzie spadku. Sąd w tej sytuacji nakaże uczestnikom postępowania złożenie oświadczeń, stosując tzw. tryb przewidziany do wyjawienia przedmiotów spadkowych. Oznacza to, że spadkobiercy oświadczają pod rygorem odpowiedzialności karnej, że nie wiedzą o istnieniu testamentu.
Ukrywanie lub zniszczenie testamentu podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo jej pozbawienia do dwóch lat. Ponadto zgodnie z art. 928 kc w takiej sytuacji „spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego dziedziczenia”. Innymi słowy grozi mu wydziedziczenie, a pozostali spadkobiercy mogą walczyć o wynagrodzenie poniesionych w wyniku zatajenia testamentu strat.
Co robić, gdy testament odnalazł się po latach?
Gdy po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku ktoś odnajdzie testament, nawet po wielu latach, przysługuje mu prawo do złożenia wniosku w sądzie spadku o uchylenie postanowienia.
Żeby z niego skorzystać, musi w ciągu roku od znalezienia testamentu, złożyć do sądu wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. We wniosku podaje datę znalezienia testamentu, uczestników postępowania i dołącza się oryginał testamentu. Opłata za wniosek wynosi 100 zł.
Gdzie najlepiej przechowywać testament?
Od 2011 roku działa w Polsce Notarialny Rejestr Testamentów (NORT). Oprócz testamentów notarialnych można tam zarejestrować i przechować dokument spisany odręcznie.
Dostęp do systemu mają wyłącznie notariusze. Tylko oni mogą rejestrować testamenty i tylko po przedstawieniu przez spadkobiercę aktu zgonu testatora i uiszczeniu opłaty (do 200 zł) można uzyskać informację o zarejestrowanych notarialnych lub odręcznych testamentach (bez ujawniania ich treści) lub potwierdzenie, że żaden nie został zarejestrowany przez danego spadkodawcę.
