Dla wielu osób działki to oazy relaksu, które dają możliwość spędzenia przyjemnie weekendu, przy grillu lub ognisku. Dodatkowym atutem posiadania własnego, choćby najmniejszego, kawałka ziemi jest możliwość uprawiania roślin. Ale czy na pewno na naszej działce możemy wszystko? Zanim zabierzemy się za realizację naszych planów dotyczących działki, dobrze jest znać przepisy regulujące zasady korzystania z działek. Przypominamy te najistotniejsze.
Czy można rozpalić grilla na własnej na działce?
Nie ma przepisów, które zabraniają grillowania na własnej posesji. Możemy zatem to robić, ale… w granicach zachowania ogólnorozumianego porządku publicznego, czyli tak, by nie było to nadmiernie uciążliwe dla sąsiadów.
Czy można rozpalić ognisko na własnej działce?
Obowiązujące przepisy nie zakazują rozpalenia na własnej działce ogniska w celach rekreacyjnych. Teoretycznie, można wówczas spalić zbędne gałęzie, jednak należy zachować przeciwpożarowe procedury oraz zadbać o to, aby nie doprowadzić do zadymienia okolicy. Obowiązuje wymóg, by ognisko było oddalone co najmniej 4 m od granicy działki sąsiada (a 100 m od granicy lasu). Palić można tylko suchymi gałęziami (o wilgotności poniżej 20 proc), by nie spowodować nadmiernego zadymienia.
Podczas rozpalania ogniska istotne znaczenie ma to, aby nie przeszkadzać naszym sąsiadom, poprzez powodowanie nadmiernej ilości dymu, który może być dla nich uciążliwy. Należy pamiętać, że mogą oni w takim przypadku zwrócić się z prośbą o zgaszenie ogniska, zadzwonić na policję, a nawet bronić się w tej kwestii w sądzie.
Ponadto, zbyt duża ilość dymu z ogniska może przedostać się na pobliską jezdnię i ograniczać widoczność kierowcom. Przyczyniając się do zmniejszenia bezpieczeństwa na drogach trzeba być świadomym, że straż miejska lub policja może wówczas podjąć interwencję.
W trakcie palenia ogniska należy mieć też na uwadze przepisy ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z nimi zakazuje się podejmowania działań mogących przyczynić się do rozprzestrzenienia bądź powstania pożaru, a zwłaszcza:
- składowania w odległości poniżej 4 m od granicy sąsiedniej parceli palnych materiałów (jak chrust, gałęzie czy pozostałości roślinne) poza budynkami;
- podejmowania działań, które mogą spowodować powstanie pożaru na terenie torfowisk, lasów, łąk i obszarów śródleśnych, a także w odległości mniejszej niż 100 m od granicy lasu;
- wysypywania gorącego żużla i popiołu oraz palenia ognia w miejscach, gdzie istnieje prawdopodobieństwo zapalenia się palnych materiałów;
- palenie tytoniu oraz stosowanie otwartego ognia w odległości nie przekraczającej 10 m od terenów, w jakich występują palne płody rolne oraz od miejsc omłotów.
Można więc stwierdzić, iż palenie ogniska na własnej działce nie będzie naruszało obowiązujących przepisów pożarowych, o ile zachowane zostaną właściwe środki ostrożności oraz wyżej wymienione przepisy.
Jak blisko granicy działki można postawić budynek?
To zależy od tego, czy w ścianie skierowanej w stronę granicy naszej działki mają być okna lub drzwi. Możemy budować w odległości:
- 4 m – w przypadku ściany z otworami
- 3 m – gdy ściana jest ślepa
- jeśli szerokość działki jest mniejsza niż 16 m, dom może być oddalony od granicy o 1,5 m, o ile będzie skierowany w tę stronę ślepą ścianą
Gdy budynek ma przylegać ścianą do ściany domu sąsiada, może być postawiony na granicy działki.
Działka – czy budowa domu jednorodzinnego wymaga pozwolenia?
Niekoniecznie. Od września 2020 roku zaczęła obowiązywać nowelizacja ustawy o prawie budowlanym. W efekcie formalności można załatwić na dwa sposoby:
- tak jak wcześniej starać się o pozwolenie na budowę (przy czym jego uzyskanie ma być prostsze)
- zamiar budowy domu zgłosić do organu administracji architektoniczno-budowlanej (starostwa powiatowego lub urzędu miasta na prawach powiatu)
Bez pozwolenia na budowę postawimy jedynie obiekt, którego „obszar oddziaływania” mieści się w całości na działce, na której został zaprojektowany. Pod tym pojęciem należy rozumieć skutki uboczne użytkowania budynku, które mogą wpłynąć lub utrudnić użytkowanie sąsiednich działek, np.: wibracje, hałas, zakłócenia elektryczne, zanieczyszczenie środowiska.
Co nam grozi za samowolę budowlaną na własnej działce?
Zarówno budowa bez wymaganego zezwolenia jak też rozpoczęcie prac bez wcześniejszego ich zgłoszenia (w przypadkach, w których należy tego dokonać) jest samowolą budowlaną i grożą za to konsekwencje nie tylko administracyjne, ale także karne.
Jeśli dopuścimy się samowoli budowlanej, możemy dostać nakaz rozbiórki budynku (koszty ponosimy sami) albo będziemy musieli zapłacić za wydanie decyzji legalizacyjnej. Gdy obiekt wymagał tylko zgłoszenia, opłata wyniesie 2500–5000 zł (zależy od jego wielkości). Jeżeli konieczne było pozwolenie – możemy zapłacić kilkadziesiąt a nawet kilkaset tysięcy złotych.
Samowola budowlana jest ponadto przestępstwem, za które grozi kara grzywny (maksymalna jej wysokość to 720 000 zł) , ograniczenia wolności (od miesiąca do 12 miesięcy) lub pozbawienia wolności do 2 lat.
Czy na swojej działce można postawić ogrodzenie bez pozwolenia?
Tak. Ogrodzenie do wysokości do 2,20 m od poziomu terenu nie wymaga pozwolenia, nie trzeba go też zgłaszać.
Dopiero w przypadku wyższych konstrukcji konieczne jest zgłoszenie budowy. Trzeba to zrobić co najmniej 21 dni przed planowaną budową w urzędzie miasta lub w starostwie powiatowym. Brak odpowiedzi jest uznawany za zgodę. Budowę należy rozpocząć w ciągu 2 lat od zgłoszenia.
Ogrodzenie do wysokości 1,80 m nie może posiadać ostrych zakończeń, np. drutu kolczastego.
Obowiązujące prawo nie określa kwestii dotyczących finansowania budowy płotu. Podsumowując, jeśli sąsiad nie jest zainteresowany postawieniem płotu, nie istnieją żadne podstawy prawne, które obciążałyby go kosztami budowy. Zatem, jeżeli właściciel nieruchomości pragnący postawić ogrodzenie nie porozumie się z sąsiadem, będzie musiał sam sfinansować całą inwestycję.
Działka – kto powinien dbać o stan płotu?
O stan płotu powinni dbać obydwaj właściciele sąsiadujących nieruchomości – o ile ogrodzenie postawione jest na linii rozgraniczającej ich posesje. Domniemuje się, że rowy, płoty, mury, itp. przeznaczone są do użytku wspólnego sąsiadów. Przepisy mówią jednak, iż wszyscy, którzy korzystają z tychże obiektów zobowiązani są wspólnie ponosić koszty ich utrzymania, lecz nie dotyczy to budowy takich urządzeń.
Działka – co zrobić, jeśli sąsiad nie godzi się na wspólne ogrodzenie?
Jeśli sąsiad nie godzi się na wspólne ogrodzenie, mamy prawo postawić płot wyłącznie na naszej działce, ale nie na samej miedzy. W przeciwnym razie sąsiad może wystąpić z roszczeniem o naruszenie posiadania.
Jeśli nie jesteśmy pewni, gdzie dokładnie przebiega granica między działkami, trzeba będzie skorzystać z pomocy geodety.
Działka – co zrobić, jeśli działka nie ma dostępu do drogi publicznej?
- Należy ustalić z właścicielem sąsiedniej nieruchomości warunki korzystania z jego działki tak, abyśmy mogli dostać się do drogi publicznej (tzw. służebność drogi koniecznej).
- Następnie trzeba sporządzić umowę u notariusza, w której zostanie określony przebieg drogi koniecznej i wysokość wynagrodzenia (płatna jednorazowo lub okresowo). Taka umowa jest podstawą do dokonania wpisów w księgach wieczystych obydwu nieruchomości.
- Jeżeli nie uda nam się porozumieć z właścicielem działki z dojazdem do drogi publicznej, sprawę służebności będzie musiał rozstrzygnąć sąd. Wniosek składa się w sądzie rejonowym (wydział cywilny), w którego okręgu położona jest nieruchomość bez dostępu do drogi.
- Zachowamy służebność, nawet gdyby sąsiad sprzedał nieruchomość innej osobie.
Działka – czy zamiar postawienia altany też trzeba zgłosić?
Budowa altany na działce nie wymaga zgłoszenia, o ile powierzchnia altany nie przekracza 35 m kw. Tak samo jest, jeśli chodzi o postawienie wiaty lub przydomowej oranżerii. Jeśli zaś altana ma być większa, zgłoszenie jest konieczne.
Na każde 500 m kw działki mogą przypadać maksymalnie dwie altany.
Działka – czy można wyciąć drzewo, które zasłania światło w pokoju?
To zależy, jak duże jest drzewo, które chcemy usunąć. Mamy obowiązek zgłosić w gminie zamiar wycięcia drzewa, jeśli obwód pnia na wysokości 5 cm nad ziemią przekracza:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzby, klonu jesionolistnego i srebrzystego
- 65 cm – dla kasztanowca, robinii i platanu
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew
Nie trzeba jednak zgłaszać wycinki drzew owocowych i krzewów, jeżeli nie zajmują powierzchni większej niż 25 m kw.
Działka – co zrobić, jeśli gałęzie od sąsiada przechodzą na naszą działkę?
Jeśli gałęzie sąsiada przechodzą przez naszą działkę, mamy prawo je obciąć, ale najpierw powinniśmy wyznaczyć sąsiadowi termin ich usunięcia. Jeśli się nie zastosuje, możemy to zrobić sami. Trzeba jednak uważać, by nie zniszczyć drzewa, bo wtedy sąsiad może podać nas do sądu.
Mamy również prawo obciąć korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu.
Działka – czy wolno zbierać owoce opadłe z drzewa sąsiada na nasz grunt?
Tak. Zgodnie z artykułem 148 kodeksu cywilnego „owoce opadłe na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki”. Sąsiad nie może zatem mieć do nas pretensji o to, że np. zebraliśmy mirabelki, które znaleźliśmy w naszym ogrodzie.
Dotyczy to jednak tylko owoców, które spadły z drzewa samoistnie i w sposób naturalny. Dopóki rosną, nie możemy ich zrywać ani strząsać z drzewa.
