Neuralgia międzyżebrowa objawia się przede wszystkim silnym bólem w klatce piersiowej, co może nam błędnie sugerować, że mamy do czynienia z chorobą kardiologiczną. Tymczasem jest to schorzenie neurologiczne, które może mieć wiele przyczyn, w tym nowotwór klatki piersiowej. Nerwoból międzyżebrowy może też występować u kobiet w ciąży. Leczenie schorzenia opiera się na działaniu przeciwbólowym, choć to nie zawsze jest łatwe, gdyż ból może być bardzo silny i długotrwały. Sprawdź, jak rozpoznać i leczyć neuralgię międzyżebrową.
Siedemdziesięcioczteroletni pacjent skarżył się na ból klatki piersiowej, który pojawił się kilka dni po laparoskopowej operacji pęcherzyka żółciowego. Chory opisywał go jako pieczenie skóry obejmujące wąski pas wzdłuż żebra po lewej stronie. Pacjent miał wykonany rezonans magnetyczny kręgosłupa piersiowego i tomografię komputerową klatki piersiowej. Badania nie wykazały żadnych nieprawidłowości. Wykluczono też boreliozę i półpasiec. Ból nie mijał po standardowych lekach przeciwbólowych, dlatego chory został skierowany do poradni leczenia bólu. Lekarz rozpoznał neuralgię międzyżebrową. Wyjaśnił, że objawy mogą być efektem przesunięcia przepony do klatki piersiowej pod wpływem gazu pompowanego do jamy brzusznej podczas zabiegu laparoskopii i uciśnięcia nerwu.
Zwykle objawy neuralgii ustępują, jednak może to zająć dość dużo czasu, dlatego lekarze często stosują leczenie przeciwbólowe. Czasem ból jest na tyle silny, że zwykłe farmaceutyki nie pomogą i konieczna jest blokada z użyciem leku znieczulającego.
Przyczyny i objawy neuralgii międzyżebrowej
Neuralgia międzyżebrowa należy do grupy schorzeń związanych z tak zwanym bólem neuropatycznym, których przyczyną jest uszkodzenie konkretnego nerwu czuciowego albo jego zwoju w kręgosłupie. Nie stwierdza się w nich natomiast uszkodzenia skóry czy innych narządów.
Dolegliwości są opisywane przez chorych w różny sposób, najczęściej jako:
- ból,
- pieczenie,
- wrażenie przebiegającego prądu, przeczulicy lub po prostu dyskomfortu na pewnym obszarze skóry.
Czasem dolegliwościom mogą towarzyszyć zaburzenia czucia w tym samym miejscu.
W neuralgii międzyżebrowej objawy układają się w wąski pas przebiegający wzdłuż żebra po jednej stronie klatki piersiowej. Ból zwykle nie przekracza linii środkowej, zarówno z przodu jak i z tyłu. Charakterystyczne jest nasilenie dolegliwości pod wpływem dotyku, przy głębszym oddechu, w czasie wykonywania ruchu lub przy kaszlu.
Przyczyną neuralgii międzyżebrowej może być:
- nowotwór klatki piersiowej lub kręgosłupa,
- niedobór witamin z grupy B,
- osteoporoza,
- skrzywienie kręgosłupa i inne wady postawy,
- dyskopatia odcinka piersiowego kręgosłupa,
- cukrzyca,
- niewydolność nerek z mocznicą,
- półpasiec (z towarzyszącymi zmianami skórnymi) lub przebyty półpasiec,
- borelioza, choroby układowe (na przykład toczeń),
- niedoczynność tarczycy,
- ciąża,
- zabiegi operacyjne klatki piersiowej i jamy brzusznej, szczególnie laparoskopowe.
Jak rozpoznaje się nerwoból?
Co robić, gdy pojawią się objawy neuralgii międzyżebrowej? Najlepiej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który przeprowadzi bardzo dokładny wywiad i oceni, czy konieczne jest skierowanie do specjalisty. Zwykle w pierwszej kolejności chory trafia do neurologa.
Rozpoznanie opiera się na charakterystycznych objawach i ich umiejscowieniu. Jednak zawsze w przypadku ich stwierdzenia konieczne jest zebranie szczegółowego wywiadu i wykonanie badań mających na celu wykluczenie takich przyczyn dolegliwości, jak nowotwór, choroby układowe czy zakaźne.
Leczenie neuralgii międzyżebrowej
Większość przypadków neuralgii międzyżebrowej ustępuje samoistnie po pewnym czasie, ale objawy mogą utrzymywać się różnie długo, od kilku tygodni do kilkunastu lat. W przypadku stwierdzenia nowotworu lub innej choroby konieczne będzie leczenie przyczynowe.
W leczeniu objawowym neuralgii międzyżebrowej, tak jak w innych bólach neuropatycznych, zwykłe leki przeciwbólowe, jak NLPZ czy paracetamol, są zazwyczaj nieskuteczne.
Dlatego lekarz przepisze:
- leki przeciwpadaczkowe, takie jak gabapentyna, pregabalina, lamotrygina czy karbamazepina,
- leki przeciwdepresyjne, jak duloksetyna, wenlafaksyna, amitryptylina, opipramol,
- wspomagająco tramadol, preparaty znieczulające skórę, np. plastry zawierające kapsaicynę lub jej pochodne (działa ona porażająco na zakończenia nerwowe w skórze, przez co znosi czucie bólu).
W razie braku skuteczności takiego leczenia lekarz może zastosować blokady z leku znieczulającego podawane w zastrzyku bezpośrednio w okolicę zwoju zajętego nerwu. Na taki zabieg zostaniesz skierowana do poradni leczenia bólu – tam, pod kontrolą USG anestezjolog poda anestetyk (lek hamujący przewodnictwo nerwowe). Efekt utrzymuje się kilka miesięcy.
Jeśli i takie leczenie nie przyniesie efektów, rozważyć można zabieg trwałego uszkodzenia zwoju nerwowego. Jest on wykonywany przez neurochirurga. Typowo dolegliwości odczuwane są w obrębie klatki piersiowej, czasami mogą jednak promieniować ku plecom czy łopatce
Dodatkowe metody leczenia
Ustalanie optymalnego dla pacjenta leczenia neuralgii często jest trudne. U niektórych chorych bardzo korzystne efekty przynosi rehabilitacja (którą można, a nawet powinno się stosować wraz z leczeniem farmakologicznym). Zaleca się przede wszystkim zabiegi fizykoterapeutyczne, na przykład laser stymulujący.
Skuteczne są także masaże oraz zabiegi manualne. Niewskazane są natomiast intensywne ćwiczenia fizyczne. Inne metody leczenia to akupresura, akupunktura czy kinezyterapia (gimnastyka lecznicza).
Neuralgia międzyżebrowa a ciąża
Neuralgia międzyżebrowa dotyka czasem kobiety ciężarne. Powiększająca się macica spycha narządy jamy brzusznej do góry, powodując przemieszczenie przepony do klatki piersiowej. Zwiększa ona swój wymiar poprzeczny o około 2 centymetry, a obwód o około 6 centymetrów. Te zmiany mogą powodować ucisk na nerwy międzyżebrowe, wywołując ból.
Leczenie neuralgii międzyżebrowej w ciąży jest znacznie ograniczone ze względu na brak możliwości zastosowania większości leków zalecanych w takiej sytuacji. Wskazany jest jedynie paracetamol, ale jego stosowanie zawsze powinno być omówione z lekarzem prowadzącym ciążę.
