Zapiekane jabłka św. Hildegardy z Bingen. Pyszne i zdrowe!

Święta Hildegarda z Bingen, niemiecka benedyktynka, mistyczka i uzdrowicielka, stworzyła wyjątkową wizję zdrowego stylu życia i odżywiania, w której równowaga ciała i ducha ma kluczowe znaczenie. Jej przepisy i wskazówki kulinarne, opracowane setki lat temu, są nadal inspiracją dla współczesnych diet opartych na naturalnych, sezonowych składnikach. Poznaj główne założenia jej kuchni i wypróbuj przepis na zapiekane jabłka nadziewane kaszą jaglaną, orzechami i rodzynkami. 

Kim była św. Hildegarda z Bingen?

Święta Hildegarda z Bingen (1098–1179) była niemiecką benedyktynką, mistyczką, uzdrowicielką, kompozytorką i filozofką. Jej życie przypadło na epokę średniowiecza, kiedy to była wyjątkową postacią zarówno ze względu na wpływ, jaki miała na ówczesną teologię, jak i ze względu na szeroką wiedzę z zakresu ziołolecznictwa, zdrowego stylu życia oraz zasad odpowiedniej diety. Hildegarda jest autorką wielu pism o tematyce mistycznej, ale także dzieł z zakresu medycyny i dietetyki, z których czerpie się do dziś. Do jej najbardziej znanych dzieł należą traktaty „Causae et curae” oraz „Physica”, w których opisała lecznicze właściwości roślin, zwierząt i minerałów.

Jej podejście do zdrowia i odżywiania miało ścisły związek z duchowością – uważała, że zdrowy styl życia pomaga zachować równowagę duszy i ciała, wspomaga życie modlitewne oraz prowadzi do harmonii z Bogiem. Św. Hildegarda z Bingen wierzyła, że jedzenie, które spożywamy, powinno służyć zarówno zdrowiu fizycznemu, jak i duchowemu, w związku z czym zalecała dietę opartą na naturalnych, nieprzetworzonych produktach. W jej czasach kuchnia była często blisko powiązana z medycyną, a Hildegarda szczególną uwagę poświęcała spożywaniu określonych produktów, wierząc, że odpowiednio skomponowana dieta może leczyć różne schorzenia oraz działać profilaktycznie.

Jej podejście do żywienia opierało się na filozofii harmonii – zgodnie z jej nauką, zdrowie człowieka zależy od jego równowagi z naturą i zgodności z rytmem życia. Hildegarda promowała zdrowy, naturalny styl życia, w którym dieta, ruch i modlitwa są kluczowymi elementami. W swoich dziełach opisała zarówno korzystne właściwości wielu roślin, jak i zasady, których należy przestrzegać w codziennej diecie, aby utrzymać zdrowie fizyczne i duchowe.

Główne założenia kuchni św. Hildegardy

Św. Hildegarda zakładała, że jedzenie nie służy tylko nasyceniu głodu, ale jest częścią codziennego dbania o ciało i duszę. W tym kontekście dieta miała pełnić także funkcję leczniczą, pomagając w profilaktyce oraz w rekonwalescencji po chorobach. Święta Hildegarda uważała, że każda choroba ma swoje źródło w braku równowagi wewnętrznej, którą można przywrócić między innymi poprzez odpowiednie odżywianie.

Posiłki w kuchni Hildegardy były lekkostrawne i komponowane tak, aby organizm otrzymywał potrzebne składniki, ale nie był przeciążany. Hildegarda zalecała spożywanie produktów naturalnych i sezonowych, a także z dużą ostrożnością podchodziła do używania niektórych przypraw i produktów o działaniu rozgrzewającym czy wychładzającym organizm.

Kluczowe zasady kuchni św. Hildegardy

• Naturalność i prostota. Św. Hildegarda zalecała prostotę w przyrządzaniu posiłków oraz unikanie nadmiaru przypraw czy dodatków. Naturalne składniki miały być podstawą zdrowej diety, wspierającej harmonię ciała i duszy.
• Sezonowość i lokalność. Spożywanie pokarmów zgodnych z rytmem pór roku oraz tych, które występują lokalnie, sprzyjało harmonii z naturą. Produkty sezonowe są nie tylko świeższe, ale także lepiej dostosowane do naturalnych potrzeb organizmu.
• Równowaga termiczna produktów. Hildegarda podkreślała, że jedzenie może działać wychładzająco lub rozgrzewająco na organizm, dlatego dieta powinna uwzględniać tę równowagę, aby nie obciążać organizmu. Zimą zalecała produkty rozgrzewające, latem zaś wychładzające, co miało pomóc w zachowaniu zdrowia.
• Orkisz jako podstawa diety. Św. Hildegarda szczególnie ceniła to zboże, wierząc, że ma ono wyjątkowe właściwości zdrowotne, sprzyjające zarówno ciału, jak i umysłowi. Uważała, że orkisz jest lekkostrawny, a jednocześnie wzmacnia organizm i poprawia nastrój.
• Spożywanie kaszy jaglanej i innych pełnoziarnistych zbóż. Hildegarda propagowała spożywanie kasz, a kasza jaglana zajmowała szczególne miejsce w jej kuchni. Wierzyła, że jest lekkostrawna, a jednocześnie dostarcza ważnych składników odżywczych, dzięki czemu wspomaga trawienie i oczyszcza organizm z toksyn.
• Odpowiednia równowaga między białkiem, węglowodanami i tłuszczami. Hildegarda podkreślała wagę zrównoważonych posiłków, które dostarczają organizmowi wszystkich niezbędnych składników. Uważała, że dieta powinna być zróżnicowana i bogata w warzywa, kasze oraz białko roślinne.
• Unikanie produktów nieznanych. Św. Hildegarda sprzeciwiała się spożywaniu produktów o nieznanym składzie czy pochodzeniu.

Kasza jaglana w diecie św. Hildegardy

W kuchni św. Hildegardy kasza jaglana była szczególnie ceniona ze względu na swoje wartości odżywcze. Kasza ta, produkowana z łuskanego ziarna prosa, jest bogata w białko, witaminy z grupy B, żelazo, magnez oraz krzemionkę, która pozytywnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci.

Święta Hildegarda wierzyła, że kasza jaglana działa korzystnie na trawienie, pomagając przy dolegliwościach żołądkowych i oczyszczając organizm z toksyn. W jej kuchni była składnikiem wielu potraw, które pomagały wzmocnić organizm oraz przywrócić mu równowagę, zwłaszcza w okresach osłabienia czy chorób. Uważała, że kasza jaglana ma działanie rozgrzewające i pomaga pozbyć się nadmiaru wilgoci z organizmu, co jest szczególnie korzystne w chłodniejszych porach roku.

Dieta oparta na kaszy jaglanej miała także właściwości alkalizujące, co wspierało organizm w zachowaniu prawidłowego pH, a także zapobiegało zakwaszeniu, które – zdaniem św. Hildegardy – było częstą przyczyną problemów zdrowotnych. Kasza jaglana była także doskonałym źródłem energii, dzięki czemu mogła być spożywana zarówno przez osoby starsze, jak i dzieci oraz osoby o dużym zapotrzebowaniu na energię.

Zapiekane jabłka nadziewane kaszą jaglaną według przepisu św. Hildegardy

Składniki:

• 4 jabłka
• szklanka ugotowanej kaszy jaglanej
• po łyżce dowolnych orzechów, rodzynek, mrożonych wiśni, ziaren słonecznika i dyni
• cynamon
• cukier

Przygotowanie:

1. Z jabłek odetnij wierzchy, wydrąż je, ułóż na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, podpiecz ok. 10 min. w temp 180ºC.
2. Wymieszaj kaszę, posiekane orzechy, rodzynki, wiśnie i ziarna.
3. Dopraw do smaku cynamonem i cukrem.
4. Jabłuszka wypełnij nadzieniem, przykryj czapeczkami. Piecz do miękkości.