Ostry ból w dole brzucha i gorączka często świadczą o zapaleniu przydatków. Leczenie infekcji na własną rękę może skończyć się poważnymi powikłaniami.
Co wywołuje stany zapalne przydatków?
Bezpośrednią przyczyną tzw. chorób kobiecych nie jest bynajmniej siadanie na betonie czy nienoszenie ciepłych majtek. Stany zapalne narządów rodnych wywołują drobnoustroje chorobotwórcze, chlamydia lub grzyby. Oziębienie niekiedy osłabia odporność, co sprzyja infekcji, nie stanowi ono jednak bezpośredniej przyczyny schorzeń tego typu.
Zapalenie przydatków – jak można się zarazić?
Zapaleniu najczęściej ulegają: przydatki, pochwa i szyjka macicy. Zarazić się można na dwa sposoby. Lekarze wyróżniają tzw. drogę wstępującą i zstępującą. W pierwszym przypadku bakterie wędrują ze środowiska zewnętrznego kolejno poprzez srom, pochwę, szyjkę macicy do jajowodów i jajników. Jest to najczęstsza droga rozwoju infekcji. Zakażenie drogą zstępującą zdarza się rzadko. Dochodzi do niego wówczas, gdy narząd rodny zostaje zarażony poprzez krew z innych ognisk zapalnych, np. w wyrostku robaczkowym, jelitach, a nawet migdałkach podniebiennych czy zębach.
Przydatki to wspólne określenie jajników i jajowodów. Narządy te leżą blisko siebie i zakażenie jednego szybko przenosi się na drugi. Do zapalenia dochodzi zwykle drogą wstępującą: flora bakteryjna wędruje z pochwy, poprzez macicę, do przydatków.
Objawy zapalenia przydatków
Pierwszymi dolegliwościami są zwykle ostre, skurczowe bóle w podbrzuszu, niekiedy promieniujące do pachwiny, uda czy okolicy lędźwiowej. Towarzyszy im wysoka gorączka. Czasem dochodzą do tego wymioty, a nawet omdlenia. Objawy ostrej infekcji przydatków są bardzo podobne do symptomów innych chorób: zapalenia wyrostka robaczkowego, ciąży pozamacicznej, torbieli jajnika, zapalenia pęcherzyka żółciowego czy odmiedniczkowe-go zapalenia nerek. Dlatego w razie wystąpienia bólów podbrzusza połączonych z gorączką należy zgłosić się do lekarza, który ustali przyczynę choroby.
Zapalenie przydatków – sposoby leczenia
Podstawą leczenia są antybiotyki, które mają usunąć stan zapalny oraz zachować drożność jajowodów. Jeśli chora nie ma gorączki, infekcję można leczyć w domu. Zaleca się leżenie w łóżku, unikanie wysiłku i zimna. W czasie trwania choroby należy stosować lekkostrawną dietę z dużą ilością płynów, a także powstrzymać się od współżycia płciowego.
Przy ostrym zapaleniu z gorączką konieczne jest leczenie szpitalne, gdzie można stosować leki drogą dożylną.
Zapalenia przydatków nie należy lekceważyć, bowiem powikłania mogą być bardzo poważne. Niezwykle ważną rolę w przypadku tej choroby odgrywa wczesne rozpoznanie i prawidłowa terapia. Infekcja może spowodować zlepienie ścian jajowodów, powstanie zrostów między jajowodami, jajnikami oraz pętlami jelit, ścianami pęcherza moczowego i otrzewnej.
Niedrożność jajowodów uniemożliwia transport komórki jajowej, co z kolei zwiększa ryzyko ciąży pozamacicznej. Inne powikłania to niepłodność i utrwalone tyłozgięcie macicy. W stanach przewlekłej infekcji przydatków, gdy doszło już do powstania rozległych zrostów, poza leczeniem farmakologicznym konieczne jest zastosowanie dodatkowo innych form terapii. Najważniejsze z nich to fizykoterapia, naświetlania i nagrzewanie miejscowe, a także terapia sanatoryjna – zwłaszcza okłady borowinowe. Jeśli te metody zawiodą, jedynym wyjściem jest chirurgiczne udrożnienie jajowodów.
Konsekwencje niewyleczenia zapalenia przydatków
Leczenie, zwłaszcza domowe, gdy nie pozostajemy pod stałą kontrolą lekarską, należy doprowadzić do końca.
Pozostałością niewyleczonego stanu zapalnego przydatków jest bowiem przewlekła infekcja. Jej cechą charakterystyczną są przede wszystkim nawracające zaostrzenia choroby, przeplatane dłuższymi lub krótszymi okresami bezobjawowymi.
Nawet niewielki bodziec zewnętrzny (np. zbyt krótka spódnica, cienkie rajstopy noszone zimą, przemakające buty lub nadmierny wysiłek fizyczny) może spowodować zaostrzenie tlącego się stanu zapalnego aż do ostrego nawrotu włącznie. Występują wtedy stany podgorączkowe, okresowe jedno- lub obustronne, kłujące bóle w podbrzuszu, dokuczliwe zwłaszcza w czasie menstruacji lub współżycia płciowego. Towarzyszą temu upławy oraz zaburzenia miesiączkowania. Ze względu na zrosty mogą występować również wzdęcia brzucha i uczucie pełności.
Jak zapobiegać zapaleniu przydatków?
Pamiętajmy, że przyczyną zapalenia przydatków są drobnoustroje – a zatem zwracajmy uwagę na wszystkie, drobne nawet infekcje dróg rodnych i regularnie odwiedzajmy gabinet ginekologa.
Jakich zasad należy przestrzegać, by chronić się przed infekcją
- Skrupulatnie przestrzegaj higieny intymnej.
- Regularnie rób badania cytologiczne.
- Nawet przy drobnych infekcjach zgłaszaj się do ginekologa.
Jak łagodzić przebieg choroby
- Jeśli chorujesz na zapalenie przydatków, leż w łóżku i wygrzewaj się.
- Przepisane środki zażywaj zgodnie z zaleceniem lekarza. Nie odstawiaj ich, gdy miną pierwsze dolegliwości.
