Skąd się biorą choroby psychosomatyczne i jak je leczyć?

Nasze ciało i emocje są ze sobą nierozerwalnie związane. Jeśli cierpimy fizycznie, obniża się również nasz nastrój. I odwrotnie, długotrwałe narażanie psychiki na negatywne bodźce nie pozostaje bez wpływu na to, w jakim stanie znajduje się nasze ciało. Zobacz, czym są choroby psychosomatyczne i jak je leczyć. Jeżeli zauważysz u siebie niepokojące objawy, koniecznie zgłoś się do lekarza.

Choroby psychosomatyczne – czym są? Objawy

To choroby ciała, których źródło tkwi w ludzkiej psychice. Cierpią na nie przede wszystkim kobiety (choć nie tylko) i osoby o wysokiej wrażliwości. Pojawienie się zaburzeń psychosomatycznych poprzedzają silne przeżycia natury psychicznej. Najczęściej jest to długotrwały stres, tłumione emocje i chroniczne zmęczenie.

U niektórych osób efektem narażenia na takie negatywne bodźce bywają różnego rodzaju dolegliwości fizyczne. Mogą to być między innymi bóle żołądka, mdłości, cofanie treści pokarmowej, chroniczne bóle głowy lub kręgosłupa. Zwykle występują one jakiś czas po przeżytej traumie i nie są jednoznaczne (tym właśnie zaburzenia psychosomatyczne różnią się od zaburzeń nerwicowych, w przypadku których można połączyć bodziec psychiczny z dolegliwością).

Dlatego nie tak łatwo je zdiagnozować. Lekarz zwykle przeprowadza pełną diagnostykę, a kiedy nie znajduje organicznej przyczyny schorzenia, zaczyna szukać źródła problemów w psychice.

Jak powstają zaburzenia psychosomatyczne?

Jak psychika wpływa na nasze ciało? Mechanizmy, które wywołują choroby psychosomatyczne, nie są tak naprawdę znane. W niektórych przypadkach może to być reakcja obronna organizmu na długotrwały stres: nadnercza produkują wówczas swoje hormony – glikokortykosteroidy, których nadmiar we krwi wywołuje problemy zdrowotne, takie jak nadciśnienie czy cukrzyca.

Długotrwałe funkcjonowanie w pełnej gotowości bojowej (a taki efekt wywołuje w naszym organizmie stres) osłabia organizm i jego narządy, niszczy bariery chroniące nas przed chorobami – to również może być przyczyna powstawania chorób psychosomatycznych. Nie bez znaczenia są tutaj czynniki biologiczne (na przykład wrażliwość organizmu na bodźce), psychologiczne (umiejętność radzenia sobie ze złymi emocjami, samoocena) i społeczne (wsparcie otoczenia, relacje z innymi ludźmi, sytuacja życiowa).

Jakie to są choroby psychosomatyczne? Przykłady

Lekarz i psychoanalityk F.G. Alexander stworzył w latach 50. listę chorób, w powstawaniu których zauważalny jest wyraźny wpływ naszych stanów psychicznych. Schorzenia te nazwane zostały „chicagowską siódemką”. Należą do nich:

• choroba wrzodowa żołądka
• nadciśnienie tętnicze
• astma oskrzelowa
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• choroby zapalne jelita grubego
• nadczynność tarczycy
• atopowe zapalenie skóry.

Dziś o związki z kondycją naszej psychiki podejrzewa się również wiele innych schorzeń, jak na przykład:

• różnego rodzaju alergie,
• cukrzycę, migreny,
• zaburzenia snu,
• astmę oskrzelową,
• zaburzenia odżywiania,
• niektóre typy otyłości.

Jak leczyć choroby psychosomatyczne?

Skuteczne leczenie zaburzeń psychosomatycznych powinno odbywać się dwutorowo. Najlepiej, by terapia obejmowała zarówno pomoc lekarza-specjalisty zajmującego się fizyczną stroną choroby (np. cukrzycą czy alergią), jak i regularne wizyty u psychologa (psychoterapeuty), który będzie szukał źródeł napięć w naszej psychice i jednocześnie uczył nas, jak sobie z nimi radzić (od zmiany schematów myślowych, poprzez techniki relaksacyjne oraz inne metody radzenia sobie z emocjami).

Do jakiego lekarza się zgłosić w przypadku choroby psychosomatycznej?

Lekarz rodzinny

Powinien on zlecić badania, które wykluczą organiczne źródło choroby i skierować do psychologa oraz, jeśli to konieczne, do psychiatry.

Psychiatra

Jeśli u podłoża naszych problemów leżą na przykład zaburzenia lękowe lub depresja, przepisze nam leki, które złagodzą objawy i pomogą się z nimi uporać

Psycholog

Pomoże nam zidentyfikować psychiczne źródła problemu i nauczy, jak radzić sobie z negatywnymi emocjami.