Z wiekiem może się pogłębić wada wzroku, rozwinąć zaćma, jaskra czy zespół suchego oka. Jak je leczyć? Czasem zabieg to jedyne wyjście. Sprawdź, jakie operacje na oczy usuną zaćmę, jaskrę, zespół suchego oka i wymodelują powieki u osób dojrzałych. Czy są refundowane i ile kosztują prywatnie?
Spis treści
Pogarszania się wzroku doświadcza większość osób w średnim wieku. Zawsze, kiedy coś nas niepokoi, należy wybrać się do lekarza. Ale okulistę warto odwiedzać nie tylko wtedy, kiedy coś nam dolega. Regularna kontrola wzroku bowiem oraz badanie dna oka pomagają wcześnie wykryć niektóre choroby. Dzięki temu można zapobiec nie tylko pogorszeniu się wzroku, ale nawet jego utracie. Mamy do dyspozycji zarówno leki, jak i nowoczesne zabiegi.
Na zaćmę chorują przeważnie osoby po 60. r.ż., ale zdarza się, że jest diagnozowana także w młodszym wieku. W zaćmie soczewka oka traci naturalną przejrzystość, mętnieje. Na początku zmętnienie soczewki może być niewielkie, a widziany obraz jest lekko zamglony, gorszy jest kontrast i wyrazistość barw. Z czasem jednak może dojść do całkowitej utraty wzroku.
Wymiana soczewki jest jedyną skuteczną metodą leczenia. Polega na zastąpieniu zmętniałej soczewki nową, sztuczną. Zabieg wykonuje się najczęściej, gdy choroba zaczyna utrudniać codzienne życie.
Najpopularniejszą metodą operacyjną jest fakoemulsyfikacja – wykorzystywane są fale ultradźwiękowe. Po miejscowym znieczuleniu (za pomocą kropli) chirurg wykonuje maleńkie nacięcia rogówki. Przez nie wprowadza do wnętrza oka narzędzia. Następnie za pomocą fal ultradźwiękowych (lub mechanicznie) rozbija zmętniałą soczewkę i usuwa z oka. Kolejny etap to wprowadzenie do oka nowej soczewki – jest zwinięta w rulonik, który sam się rozwija wewnątrz oka. Zwykle na oko nie są zakładane szwy. Na ogół operuje się jedno oko, a drugie po kilku tygodniach.
Zabieg jest refundowany przez NFZ, jednak często trzeba czekać 1-4 lata w kolejce. W ramach NFZ operacja zaćmy jest możliwa tylko z wszczepem soczewki jednoogniskowej lub, pod pewnymi warunkami, pacjent może mieć wszczepioną również soczewkę korygującą astygmatyzm (tzw. toryczną), ale już nie multifokalną toryczną (gdzie pacjent dobrze widzi z każdej odległości, bez okularów). Takie soczewki są natomiast standardowo wszczepiane w klinikach prywatnych.
Okuliści jaskrą określają grupę chorób, których wspólną cechą jest postępujące uszkodzenie nerwu wzrokowego i jego zanik. Oznacza to całkowitą, nieodwracalną utratę wzroku. Najczęstszą przyczyną choroby jest wysokie ciśnienie w gałce ocznej. Osoby po 40. r.ż. zwykle chorują na tzw. jaskrę pierwotną otwartego kąta, która rozwija się latami. Rzadsza postać choroby – jaskra pierwotna zamkniętego kąta – występuje ok. 50.-60. r.ż. Tu wzrost ciśnienia wewnątrz oka jest gwałtowny.
Zabiegi stosowane są, gdy leki są nieskuteczne lub w leczeniu jaskry zamkniętego kąta. Najczęściej wykonywany zabieg chirurgiczny to trabekulektomia. Polega na wytworzeniu nowej drogi odpływu cieczy wodnistej, tzw. sztucznej przetoki. Podczas irydotomii wiązka lasera neodymowego Nd- YAG wykonuje maleńką dziurkę w tęczówce, przez którą wypływa płyn.
Kanaloplastyka polega na udrożnieniu i poszerzeniu tzw. kanału Schlemma. Wszczepia się też implanty, dzięki którym płyn gromadzący się w oku jest odprowadzany z wnętrza gałki ocznej pod spojówkę, co zmniejsza ciśnienie w gałce ocznej.
Większość zabiegów leczących jaskrę jest refundowana. Korygowanie wady wzroku Po 50. r.ż. pojawia się presbiopia, czyli większość z nas potrzebuje okularów do czytania i widzenia z bliska. Tej wady nie koryguje się zabiegowo.
Dojrzałym pacjentom okuliści proponują metodę RLE, czyli refrakcyjną wymianę soczewek. Usuwa się soczewki pacjenta i w ich miejsce wszczepia sztuczne, multifokalne lub EDOF. Po zabiegu pacjent dobrze widzi z różnych odległości bez okularów. Zabieg nie jest refundowany, kosztuje ok. 7 tys. za jedno oko.
Zbyt nisko opadające powieki mogą powodować ograniczenie pole widzenia lub nawracające zapalenia spojówek.
Zabieg przeprowadza się w różny sposób, stosuje się, np. podszycie do mięśnia czołowego, podwieszenie mięśnia okrężnego oka, operację tarczki inne. Zabieg ze wskazań medycznych jest refundowany.
W dojrzałym wieku wielu osobom dokucza suchość oka. Może powstawać z różnych przyczyn i dotyczyć zarówno zaburzeń w warstwie wodnej, jak i lipidowej filmu łzowego. Częsta jest suchość oka spowodowana zablokowaniem gruczołów Meiboma (tarczkowych) na brzegach powiek. Jeśli nie pracują prawidłowo, pojawia uczucie suchości, podrażnienia oka, pieczenie, nadmierne łzawienie, chwilowe rozmycie obrazu ustępujące po mrugnięciu kilka razy.
W przypadku leczenia zespołu suchego oka spowodowanego nieprawidłową pracą gruczołów Meiboma najskuteczniejszy jest zabieg za pomocą urządzenia E-eye. Pobudzanie nerwu przywspółczulnego światłem podczerwonym powoduje, że gruczoły zaczynają produkować więcej wydzieliny tłuszczowej.
Zabieg nie jest refundowany, w prywatnych klinikach kosztuje ok. 700 zł za dwoje oczu. Cross-linking przy stożku rogówki Stożek rogówki to dysfunkcja tej zewnętrznej warstwy oka, polegająca na jej uwypukleniu. Powoduje to zaburzenia widzenia.
Złoty standard, czyli najlepsza metoda leczenia, to zabieg cross-linking. Pobudza on produkcję kolagenu w rogówce, dzięki czemu odzyskuje ona część wytrzymałości. Stożek już się nie rozwija. Inne zabiegi, takie jak laserowa korekcja rogówki, wszczepienie pierścieni śródrogówkowych korygują astygmatyzm, krótkowzroczność, poprawiając widzenie, ale nie hamują one postępu choroby.
Żaden zabieg nie jest refundowany. Koszt to 1,5-7 tys. zł za oko. Przed zabiegiem, jeśli konieczne jest znieczulenie, trzeba wykonać badania.