Okulista i optometrysta: czym się zajmują i kiedy się zgłosić do każdego z nich?

Zadbaj o swoje oczy, korzystając z pomocy odpowiednich specjalistów! Gdy pogarsza nam się wzrok, w pierwszej kolejności szukamy terminu do okulisty. A może lepiej wybrać się do optometrysty? Sprawdź, czym się zajmują ci specjaliści, jakie mają kompetencje i uprawnienia, Dodatkowo sprawdź, czym zajmują się refrakcjonista, ortoptysta i optyk.

Kim jest okulista i czym się zajmuje?

Okulista to lekarz specjalista zajmujący się diagnozowaniem, leczeniem oraz profilaktyką chorób i schorzeń oczu. Do jego zadań należy badanie wzroku, wykrywanie wad refrakcji (takich jak krótkowzroczność, nadwzroczność czy astygmatyzm), leczenie chorób oczu (np. zaćmy, jaskry, zapaleń spojówek) oraz przeprowadzanie zabiegów i operacji okulistycznych, takich jak usunięcie zaćmy czy korekcja wad wzroku. Okulista może również przepisywać okulary lub soczewki kontaktowe oraz monitorować pacjentów po operacjach. 

Okulista, w przeciwieństwie do lekarza rodzinnego, optyka czy optometrysty, ma szerokie uprawnienia do diagnozowania i leczenia zaawansowanych chorób oczu. Może przeprowadzać specjalistyczne badania, takie jak badanie dna oka, badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (ważne w diagnostyce jaskry) czy tomografia oka (OCT). Okulista jest również uprawniony do wykonywania zabiegów chirurgicznych, takich jak operacja zaćmy, korekcja zeza czy laserowa korekcja wad wzroku. Może również przepisywać leki na choroby oczu, takie jak antybiotyki czy leki przeciwzapalne, co nie jest w zakresie kompetencji optyka czy optometrysty.

W przeciwieństwie do optyka, który zajmuje się głównie wykonywaniem okularów na receptę, i optometrysty, który diagnozuje wady wzroku i dobiera odpowiednie korekcje, okulista zajmuje się pełną opieką medyczną nad zdrowiem oczu, w tym leczeniem poważniejszych schorzeń oraz wykonywaniem operacji. Jego celem jest dbanie o zdrowie oczu i prawidłowe widzenie pacjentów.

Kim jest optometrysta i czym się zajmuje?

Optometrysta nie jest lekarzem, ale to wykwalifikowany specjalista w zakresie ochrony zdrowia, po studiach medycznych. W tym roku optometryści zostali oficjalnie wpisani na listę zawodów medycznych. Wielu prowadzi salony optyczne, mogą w nich wystawiać recepty na szkła korekcyjne. Po zmianie przepisów na konsultację u optometrysty będzie można zapisać się na NFZ.

Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy refundacyjnej, która m.in. włączy do świadczeń refundowanych konsultacje optometryczne. Wg zapowiedzi przepisy zaczną obowiązywać w przyszłym roku.

Dziś optometryści przyjmują tylko prywatnie. Po zmianach przepisów będą mogli zawierać umowy z NFZ. Konsultacja optometryczna, badanie wzroku i dobór szkieł będą więc wykonywane w ramach ubezpieczenia. Co więcej, na taką wizytę nie będzie potrzebne skierowanie. 

Według projektu optometryści mają też przeprowadzać badania dla kierowców i wystawiać zlecenia na wyroby medyczne. W razie podejrzenia choroby zalecą poradę u okulisty – choć jeszcze nie wiadomo, czy będą mogli wystawić do niego skierowanie.

Okulista a optometrysta: kiedy iść do optometrysty?

Zarówno okulista, jak optometrysta zbada wzrok, określi wadę i w razie potrzeby wypisze receptę na okulary. Obaj dobiorą też soczewki kontaktowe. 

Pacjenci niedowidzący powinni raczej wybrać wizytę u optometrysty, by dopasował indywidualne soczewki lub dobrał najlepsze pomoce optyczne (np. okulary lornetkowe czy lupę). Najczęstsze nieprawidłowości, których korektą zajmuje się optometrysta, to oprócz typowych wad wzroku również zaburzenia optyki oczu (np. podwójne widzenie), złe skoordynowanie ruchu gałek ocznych, ograniczona akomodacja.

Okulista a optometrysta: kiedy iść do okulisty?

Optometrysta diagnozuje wady wzroku, ale nie zdiagnozuje choroby. Nie wyjmie z oka ciała obcego ani tym bardziej nie wykona zabiegów chirurgicznych na gałce ocznej. Nie wystawi też recepty na leki, np. na antybiotyk w kroplach czy maści do oczu.

Ze schorzeniami takimi jak zapalenie spojówek, zespół suchego oka, retinopatia cukrzycowa, gradówka, zaćma czy jaskra udajemy się do okulisty. Co prawda lekarz rodzinny może przepisać krople na zapalenie spojówek, ale w razie poważniejszych schorzeń wystawi skierowanie do poradni okulistycznej. Jest ono ważne do czasu realizacji świadczenia lub do ustania przyczyny jego wydania (np. gdy stan zapalny oka ustąpił).

Refrakcjonista, ortoptysta i optyk – czym się zajmują?

Tych specjalistów także można spotkać w salonach optycznych i w poradniach. Co leży w ich kompetencjach?

• Refrakcjonista to specjalista w tej samej dziedzinie co optometrysta – bada wzrok, diagnozuje wadę i dobiera szkła korekcyjne. Jednak taką specjalizację uzyskuje się po dwuletnich studiach podyplomowych, a optometrysta kończy pięcioletnie studia magisterskie kierunkowe. 
• Ortoptysta – często określa się go rehabilitantem oczu. Pracuje w poradniach leczenia zeza. Zajmuje się głównie obuocznymi wadami wzroku takimi jak zez, niedowidzenie, zbieżność oczu, problemy z akomodacją oka.
• Optyk – to osoba, która realizuje recepty na szkła i soczewki. Dobierze najlepsze oprawki i przygotuje okulary tak, by dobrze leżały w nich szkła i by były wygodne. Naprawi uszkodzone.