Najczęstsze problemy z wątrobą – jak je rozpoznać i leczyć. Kiedy pomogą zioła, na jakie objawy zwracać uwagę??
Jak rozpoznać chorą wątrobę? Pierwsze symptomy łatwo przeoczyć.
Fot. 123rf/picsel

Najczęstsze problemy z wątrobą – jak je rozpoznać i leczyć. Kiedy pomogą zioła, na jakie objawy zwracać uwagę??

O tym, że wątroba niedomaga, zwykle dowiadujemy się przypadkiem albo gdy schorzenie jest już zaawansowane. Dlatego warto wiedzieć, co wątrobie szkodzi, jakie są jej choroby. Przeczytaj, na jakie objawy zwracać uwagę, by rozpoznać niealkoholowe stłuszczenie wątroby, wirusowe zapalenie wątroby typu B, polekowe zapalenie wątroby i marskość wątroby, a także jak leczy się każdą z tych dolegliwości.

Wątroba najczęściej niedomaga z powodu otyłości, nadużywania alkoholu oraz niektórych leków, mogą atakować ją także wirusy. Wymienić można kilka częstych stanów chorobowych wątroby. Jak je rozpoznać i leczyć?

1. Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD)

Tak zwana niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) często występuje u osób:

  • z nadwagą
  • otyłych
  • chorujących na cukrzycę typu 2

Jakie objawy daje niealkoholowe stłuszczenie wątroby?

Pojawiają się, gdy wątroba nie radzi już sobie ze stłuszczeniem. Mogą być to:

  • zmęczenie
  • osłabienie
  • bezsenność
  • rzadziej – ból, ucisk w nadbrzuszu po prawej stronie

Badania w kierunku NAFLD

  • NAFLD może wykryć USG jamy brzusznej – stłuszczenie daje nadmiernie jasny obraz wątroby w USG.
  • Trzeba oznaczyć poziom enzymów wątrobowych we krwi: ALT i AST. Niepokój powinna wzbudzić ich podwyższona aktywność.
  • Chorobę ostatecznie potwierdza biopsja. Dzięki niej można ocenić rodzaj stłuszczenia. Jest szczególnie zalecana osobom z wysoką aktywnością enzymów wątrobowych, cukrzycą, nadciśnieniem.

Leczenie niealkoholowego stłuszczenia wątroby

Podstawą jest zmiana stylu życia. Trzeba schudnąć, zwłaszcza zmniejszyć tkankę tłuszczową w obrębie brzucha. Aby to osiągnąć należy stosować dietę z ograniczeniem cukrów prostych oraz regularnie się ruszać: codziennie przez minimum 30 min np. spacerować, jeździć na rowerze itp.

2. Czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu B?

To ostra, zapalna choroba zakaźna wywołana przez wirus HBV (Hepatitis B Virus). Nieleczona może prowadzić do marskości, a nawet raka wątroby. Przed wirusowym zapaleniem wątroby typu B chronią szczepienia.

Jakie są objawy WZW B?

  • W początkowym etapie – ostrym zakażeniu – przypominają grypę. Dokucza ból mięśni i stawów, wysoka temperatura, osłabienie.
  • W zaawansowanej postaci przewlekłego WZW typu B może występować żółtaczka, mocz o barwie piwa, ból w prawym podżebrzu, powiększenie śledziony.

Jak rozpoznać wirusowe zapalenie wątroby typu B?

Podstawą jest badanie na obecność antygenu HBs. Wynik dodatni potwierdza obecność zakażenia. Istotne może być też określenie podatności na zachorowanie poprzez oznaczenie przeciwciał anty-Hbs.

Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B?

  • U osób dorosłych zakażających się tym wirusem często dochodzi do samowyleczenia.
  • W ostrej fazie choroby trzeba odpoczywać, stosować lekkostrawną dietę, ograniczyć picie alkoholu, zaprzestać palenia papierosów.
  • W fazie przewlekłej WZW B mogą być potrzebne leki przeciwwirusowe, które hamują namnażanie się wirusa w organizmie.
  • Zakażenia wirusem HBV można uniknąć dzięki szczepieniu. Potrzebną są trzy dawki szczepionki (koszt to ok. 50 zł za dawkę).

3. Na czym polega polekowe uszkodzenie wątroby?

Wątrobę mogą uszkadzać m.in.:

  • niektóre antybiotyki 
  • chemioterapeutyki
  • statyny
  • paracetamol
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. z diklofenakiem, nimesulidem)
  • leki przeciwgruźlicze

Do uszkodzenia dochodzi, gdy lek zostanie zażyty w zbyt dużej dawce, w wyniku jego działań niepożądanych albo reakcji alergicznej na lek – wtedy nawet mała dawka, np. jedna tabletka może spowodować uszkodzenie.

Symptomy polekowego uszkodzenia wątroby

Mogą być różne, w zależności od rodzaju leku, dawki. Mogą wystąpić np.:

  • świąd skóry
  • zaburzenia krzepnięcia krwi
  • nudności
  • wymioty
  • ból brzucha
  • żółtaczka

Mogą pojawić się po kilku godzinach od zażycia leku, ale też po kilku dniach czy nawet tygodniach.

Jak diagnozuje się polekowe zapalenie wątroby?

Trzeba oznaczyć we krwi 4 enzymy wątrobowe:

  • ALT
  • AST
  • GGTP
  • ALP
  • stężenie bilirubiny

Terapia w przypadku polekowego zapalenia wątroby

  • Trzeba natychmiast zaprzestać stosowania leku odpowiadającego za uszkodzenie wątroby.
  • Jeśli dojdzie do ostrej niewydolności wątroby, wówczas konieczny jest jej przeszczep.

 

Czym jest marskość wątroby?

Jest konsekwencją przewlekłych chorób wątroby i działania czynników ją uszkadzających, tj.:

  • alkohol
  • leki
  • bogatotłuszczowa dieta

4. Marskość wątroby – stadia choroby

Przez lata stopniowo dochodzi do trwałej przebudowy miąższu wątroby, jej włóknienia – zamiast prawidłowych komórek wątrobowych powstają ich skupiska różnej wielkości tzw. guzki regeneracyjne, dochodzi do zmiany przepływu krwi w jamie brzusznej. Końcowy etap to prawie całkowite zwłóknienie narządu.

Objawy marskości wątroby

Gdy włóknienie wątroby jest zaawansowane, daje następujące symptomy:

  • pajączki naczyniowe na plecach, dekolcie
  • powoduje zaczerwienienia dłoni
  • żółtaczka
  • zaniki masy mięśniowej i owłosienia
  • wodobrzusze
  • ból brzucha
  • skłonność do krwawień, np. z nosa, dziąseł, czy krwawienie z żylaków przełyku

Badania wykrywające marskość wątroby

  • Dzięki elastografii, czyli specjalistycznemu USG, dowiemy się, jak bardzo zaawansowany jest proces włóknienia wątroby.
  • Jeśli nie znamy przyczyny (choroby), która doprowadziła do włóknienia, konieczna może być biopsja. Określi rodzaj i stopień uszkodzenia wątroby oraz może wskazać na chorobę, która spowodowała włóknienie.

Leczenie marskości wątroby

Marskości wątroby nie da się odwrócić. Ale włóknienie można zahamować i nie dopuścić do powikłań. Trzeba leczyć podstawową chorobę wątroby i eliminować czynniki pogarszające jej funkcjonowanie, np. wprowadzić specjalną dietę, unikać picia alkoholu. 

Dieta dobra dla wątroby

  • Odżywiaj się regularnie
    Jedz 5-6 mniejszych posiłków w ciągu dnia co 2-3 godziny, zamiast 3 dużych.
  • Ogranicz tłuszcz zwierzęcy i cukier
    Najlepiej w ogóle nie jedz tłustych mięs, wędlin. Czerwone mięso zamień na chude drobiowe (bez skórki) oraz ryby, szczególnie morskie bogate w kwasy omega-3. Unikaj zasmażek, śmietany do doprawiania zup, sosów. Nie dosładzaj napojów i potraw – także miodem (to też cukier), nie pij gotowych napojów słodzonych. Ogranicz słodycze, wypieki cukiernicze.
  • Warzywa do każdego posiłku
    Zawierają witaminy i są zdrowe, chociaż surowe mogą nie być lekkostrawne. Lepiej je dusić, piec, gotować na parze.

 

Zioła i leki wspierające pracę wątroby

49932308_l (1)
Ziarna ostropestu zawierają sylimarynę, która wspiera pracę wątroby.
123RF
  • Ostropest
    Aby wspomóc pracę wątroby, warto sięgnąć po ostropest. Roślina ta zawiera sylimarynę, która pomaga regenerować wątrobę. Zmielonym ziarnem ostropestu można posypywać sałatki czy zupy (do 2 łyżeczek dziennie).
  • Leki z sylimaryną
    W porozumieniu z lekarzem warto sięgnąć po leki dostępne bez recepty (nie suplementy diety) zawierające sylimarynę, które wspomagają regenerację wątroby. Najlepiej, jeśli w jednej tabletce leku będzie 150 mg sylimaryny.
  • Karczoch
    Pomaga wątrobie, ponieważ odprowadza zalegające w niej toksyny i pobudza produkcję żółci. Warto wybierać preparaty (syropy, tabletki, krople) zawierające standaryzowany wyciąg z tej rośliny.

 

Czytaj więcej