Jak chronić dzieci w Internecie? Poznaj 8 prostych zasad!

Wraz z rozwojem technologii i internetu, naturalne jest, że coraz więcej czasu spędzamy w sieci. Z danych raportu NASK „Nastolatki 3.0” wynika, że młodzież spędza w sieci średnio 5h 36 min dziennie. Młodzi internauci są też aktywni w mediach społecznościowych, ale tylko około połowa z nich interesuje się wiarygodnością profili (49,9%) i autorów (48,6%), które obserwują. Niepokojące są też dane, że ponad połowa nastolatków twierdzi, że ich rodzice nie ustalają żadnych zasad dotyczących korzystania z internetu w zakresie czasu i dostępu do treści. Jak zatem rozmawiać z dziećmi i młodzieżą o zagrożeniach, na które mogą natknąć się w sieci i nauczyć ich odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii?

Dawaj dobry przykład

Rodzicie (ale także nauczyciele) mają ogromny wpływ na zachowanie dzieci online. Swoją postawą mogą przekazać dobre nawyki młodszym. Dlatego tak istotne jest, żeby temat cyberbezpieczeństwa stał się stałym motywem rodzinnych konwersacji. Warto zacząć od prostszych zagadnień i sytuacji, które najczęściej mogą spotkać młodzież w sieci. Jakie porady mogą pomóc im poczuć się bezpieczniej i pewniej w internecie?

Dbaj o bezpieczne relacje w sieci

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że nawiązywanie relacji w internecie, to bezpieczna droga – to „tylko” pisanie z kimś na czacie. Nigdy jednak nie wiadomo, kto znajduje się z drugiej strony komunikatora i jakie ma intencje. Może to być cyberprzestępca, który manipuluje dzieckiem, aby np. zdobyć o nim jakieś informacje. Zjawisko to staje się coraz bardziej powszechne – jak wynika z raportu NASK „Nastolatki 3.0”, aż 17,9% nastolatków decyduje się na spotkanie z nieznajomym dorosłym z internetu, a co czwarty z nich nikogo o tym spotkaniu nie poinformował. Ważna jest rozmowa z dziećmi o tym, dlaczego należy być ostrożnym w nawiązywaniu relacji online – dla nich to zwykła zabawa, która realnie może doprowadzić do czegoś złego w skutkach. O tym temacie rozmawiają bohaterowie miniserialu „Tato, seeerio?!”, który powstał w ramach ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej T-Mobile „Pewni w sieci”.

Weryfikuj prawdziwość informacji

Czy wierzysz we wszystko, co widzisz i czytasz w sieci? Czy przekazujesz dalej informacje, nawet jeśli wątpisz w ich prawdziwość? Niestety często tak postępujemy – 9 na 10 badanych Polaków powieliło minimum jedną z podanych im fałszywych informacji (raport „Dezinformacja oczami Polaków”, edycja 2024, Fundacja Digital Poland). Choć nowe technologie dają wiele pozytywnych możliwości, to trzeba pamiętać, że pozwalają też na tworzenie fałszywych treści, które mogą prowadzić do dezinformacji. Na co zwracać uwagę w takich sytuacjach? O tym opowiada kolejny odcinek serialu „Tato, seeerio?!”.

Dbaj o prywatność i wizerunek dzieci

Trudno odmówić sieci szeregu zalet w aspekcie budowania i podtrzymywania relacji, np. poprzez publikowanie zdjęć dzieci w internecie. Czy jednak na pewno każdy jest z tego zadowolony? Według raportu NASK prawie co drugi badany nastolatek deklaruje, że rodzice lub opiekunowie umieszczają w swoich mediach społecznościowych zdjęcia, na których jest widoczny jego wizerunek. Z powodu takich aktywności jedna czwarta nastolatków czuje zawstydzenie, a niemal co piąty deklaruje niezadowolenie. Dlatego dobrą praktyką jest porozmawianie z dzieckiem przed publikacją i upewnienie się, że nie narusza to jego poczucia własnej wartości. Oczywiście nie publikujemy zdjęć i filmów, które teraz lub w przyszłości mogą okazać się ośmieszające dla dziecka. Więcej na ten temat dowiesz się z trzeciego odcinka serialu „Tato, seeerio?!”.

Chroń swoje dane w internecie

Wydaje się, że o ochronie prywatności w sieci wiemy już wszystko. Tylko czy za wiedzą idzie praktyka? Okazuje się, że połowa badanych przyznała, że ma profil w trybie publicznym (dane z: Are More People Public or Private on Social Media? - Viasat blog). Aby chronić swoje dane (a także dane swoich bliskich) zadbajmy o odpowiednie ustawienia prywatności na social mediach. Zastanówmy się też, jakie informacje chcemy publikować – czy post o wakacjach nie może poczekać do momentu, gdy wrócimy do domu? Tą wskazówką dzieli się z ojcem bohaterka serialu „Tato, seeerio?!”.

Zadbaj o higienę cyfrową

Świat online jest bliski każdemu z nas – bez względu na wiek. Warto jednak zrobić sobie cyfrowy detoks i cieszyć się czasem offline. Jak zadbać o cyfrową higienę u najmłodszych? Warto zachęcić ich, by podczas spotkań z przyjaciółmi czy rodziną, nie korzystali z telefonów. Dobrze jest również na czas snu położyć smartfon gdzieś dalej od łóżka i nie używać go podczas posiłków. Zaś rozrywkę online można zastąpić rodzinnym wieczorem planszówek czy wspólnym spacerem – wtedy nie tylko ograniczamy czas spędzany przed ekranem, ale budujemy głębsze relacje z dziećmi. A na co wpadli bohaterowie serialu „Tato, seeerio?!”?

Zachowaj czujność na oszustwa

W ostatnich latach wielokrotnie byliśmy narażani na różne oszustwa w sieci. Przestępcy wykorzystują socjotechniki, które mają na celu spowodowanie, że dana osoba lub ktoś z jej otoczenia zrobi to, czego od niego potrzebują. Jak wynika z danych Biura Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej Komendy Głównej Policji, na kwotę prawie 390 milionów złotych oszacowano straty finansowe związane z oszustwami w internecie w 2023 r. Warto być czujnym na wszelkie próby wyłudzenia pieniędzy – o tym rozmawiają bohaterowie serialu „Tato, seeerio?!”.  

Nie zgadzaj się na hejt

Według raportu „Nastolatki 3.0” ponad dwie trzecie młodych internautów twierdzi, że w internecie problemem jest mowa nienawiści. Choć nie można jej wyeliminować, to można zmniejszyć jej moc. O tym mówi kampania #HejtOutLoveIn, przygotowana przez T-Mobile Polska i Fundację SEXEDPL. Założeniem projektu jest poszerzenie świadomości na temat hejtu w celu szybszego rozpoznawania takich treści w internecie oraz wyposażenie młodych osób w narzędzia i strategie minimalizujące negatywne skutki psychologiczne doświadczania hejtu. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem: JAK RADZIĆ SOBIE Z HEJTERAMI?.

Bądź pewny/a w sieci

Więcej porad można znaleźć na stronie kampanii edukacyjnej „Pewni w sieci” stworzonej przez T-Mobile. W ramach trzech edycji powstało kilkanaście artykułów poradnikowych, 12 materiałów wideo – rozmów z ekspertami z różnych dziedzin oraz miniserial edukacyjny „Tato, seeerio?!”. W krótkich, zabawnych filmach ojciec i córka konfrontują się z sytuacjami z sieci i podpowiadają, jak powinno się zachować, aby być bezpiecznym w sieci. Wszystkie odcinki serialu „Tato, seeerio?!” dostępne są na stronie kampanii, a także na kanale YouTube T-Mobile Polska.