Na całym świecie z endometriozą zmaga się ponad 180 mln kobiet, czyli nawet co szósta z nas. Dzięki postępowi medycyny łatwiej dziś z nią walczyć.
Na czym polega endometrioza?
Fragmenty śluzówki, które wędrują z macicy do różnych miejsc i tam podczas miesiączki krwawią – to sedno tej choroby. Niestety, nieprawidłowości te wiążą się z dolegliwościami nie tylko w pierwszych dniach cyklu. Podbrzusze i krzyż mogą boleć przez wiele dni w miesiącu, a nieprzyjemne uczucie kłucia czy ciągnięcia pojawiać się zawsze w sytuacjach intymnych czy podczas czynności fizjologicznych. Czasem choroba udaje rwę kulszową (ból promieniuje do pośladka, tyłu uda, łydki) albo schorzenie jelita grubego – występują krwawienia z odbytnicy.
Przyczyny endometriozy
Tajemnicza choroba – tak lekarze mówią o endometriozie. Choć odkryto ją już 200 lat temu, nadal brak pełnego wyjaśnienia, co ją powoduje. Jest kilka hipotez na temat przyczyn endometriozy: wczesna pierwsza miesiączka i krótkie, poniżej 27 dni cykle, nieprawidłowo zbudowane jajowody i przedostawanie się krwi miesiączkowej na zewnątrz, częste zakażenia, urazy i operacje w obrębie macicy. Na pewno czynnikiem ryzyka są uwarunkowania rodzinne: kobieta może być nawet 10-krotnie bardziej narażona na endometriozę, gdy chorowała na nią jej matka.
Endometrioza – leczenie
Endometriozę można i powinno się leczyć – jest nie tylko źródłem bólu, ale i zagrożeń dla zdrowia kobiety. Może niszczyć jajniki, powodować zarastanie i niedrożność jajowodów, a w konsekwencji niepłodność. Lekarze przyznają, że wiąże się z ryzykiem raka.
Możliwości terapii są coraz lepsze. Często lekarz zaczyna od przepisania nowoczesnych preparatów hamujących aktywność hormonalną i obniżających wahania estrogenów. Za ich pomocą można przeprowadzić tzw. farmakologiczną kastrację – funkcje jajników zostają wyłączone na okres kilku miesięcy. Natężenie endometriozy słabnie, wyciszają się objawy, kobieta odpoczywa od choroby. Jeśli fragmenty śluzówki utworzyły na jajniku torbiel i ma ona powyżej 4 cm, potrzebna może być laparoskopia, czyli zabieg wyłuszczania. Przy szczepach, które utworzyły się na otrzewnej, z pomocą przychodzą techniki selektywnego niszczenia – z użyciem prądu elektrycznego, zjonizowanego gazu argonu lub tzw. noża plazmowego. Nienadające się do laparoskopii zmiany w głębi miednicy mniejszej lekarz będzie próbował usunąć preparatami hormonalnymi. Dzięki temu kobieta może uniknąć poważnej operacji.
Diagnostyka endometriozy
Aby stwierdzić endometriozę, potrzeba często kilku badań. Jeśli kobieta skarży się na dolegliwości, a choroby nie widać w USG ani rezonansie magnetycznym, lekarz zleca badanie krwi pod kątem markera Ca125. Przy endometriozie marker Ca125 bardzo często jest on podwyższony. Do tego, jeśli możliwa jest laparoskopia, pobiera się i bada histopatologicznie wycinek błony śluzowej macicy.
