Owoce jarzębiny to dobre źródło witaminy C i beta-karotenu oraz witamin z grupy B, PP i K, potasu, sodu, magnezu i miedzi. Ich spożywanie leczy stany zapalne układu oddechowego, działa moczopędnie, pomaga unormować przemianę materii oraz krążenie. Jarzębina jest polecana osobom cierpiącym na anemię, zaparcia, a także przeziębienie i grypę. Owoce i kwiaty, prócz działania wspomagającego przy przeziębieniu, wzmacniają też naczynia krwionośne, dlatego warto je pić w mieszankach przeciwmiażdżycowych i przeciwżylakowych.
W dawnych czasach z suszonej jarzębiny sporządzano mąkę, owoce dodawano też do ciast i chleba lub przerabiano je na dżemy. Dzisiaj też można wykorzystać owoce jarzębiny do ciast, ale też warto przygotować z nich lecznicze kuracje.
Surowe owoce jarzębiny są niejadalne – zawierają trujący kwas parasorbinowy, który spożyty w większych ilościach wywołuje biegunki i wymioty. Jednak po obróbce cieplnej kwas ten zmienia się w niegroźny kwas sorbowy. Dlatego owoce jarzębiny przed zjedzeniem należy wysuszyć, przemrozić lub zagotować. Wtedy możemy z nich przyrządzać zdrowotne herbatki i przetwory.
Kiedy zbierać owoce jarzębiny?
Zbiory jarzębiny przeprowadzaj, gdy owoce są w pełni dojrzałe, ścinając całe baldachy. Gdy zbierzesz jarzębinę po pierwszych przymrozkach, będzie miała nieco mniej witaminy C, owoce będą za to słodsze.
Jak działają i na co pomagają owoce jarzębiny?
Owoce jarzębiny są znane ze swoich właściwości leczniczych. Zawierają wiele cennych składników odżywczych, takich jak witaminy (C, E, K, B), flawonoidy, antocyjany, pektyny, taniny oraz karotenoidy. Oto możliwe korzyści, jakie mogą przynieść jarzębinowe kuracje.
-
Działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Flawonoidy i inne związki fenolowe zawarte w owocach jarzębiny mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
-
Wsparcie dla układu odpornościowego. Wysoka zawartość witaminy C może pomagać w walce z infekcjami.
-
Wsparcie dla wątroby. Antocyjany obecne w owocach jarzębiny mogą mieć działanie hepatoprotekcyjne (ochronne dla wątroby) poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego i procesów zapalnych w tym narządzie. Flawonoidy i inne związki fenolowe zawarte w jarzębinie mogą pomóc w ochronie wątroby przed różnymi toksynami i uszkodzeniami. Jarzębinowe kuracje wspierają leczenie m.in. stłuszczenia wątroby.
-
Właściwości przeciwnowotworowe. Niektóre badania wskazują na to, że składniki zawarte w jarzębinie mogą działać przeciwnowotworowo.
- Wsparcie dla układu krążenia. Związki zawarte w owocach jarzębiny pomagają zmniejszyć poziom cholesterolu i w ten sposób działają korzystnie na naczynia i serce.
-
Działanie przeciwcukrzycowe. Niektóre badania sugerują, że jarzębina może pomagać w regulacji poziomu cukru we krwi.
-
Pomoc przy problemach trawiennych. Pektyny zawarte w owocach jarzębiny mogą pomagać w problemach z jelitami.
-
Pomoc przy problemach z nerkami. Owoce jarzębiny działają moczopędnie, dzięki czemu wspomagają pracę nerek.
Jest ważne, aby pamiętać, że surowe owoce jarzębiny są trujące i niejadalne z powodu zawartości kwasu parasorbinowego. Należy je odpowiednio przetworzyć (suszyć, gotować) przed spożyciem. Ponadto, przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii jarzębinowej najlepiej skonsultować się z lekarzem.
Kuracje z jarzębiny na infekcje układu moczowego i obrzęki
Owoce jarzębiny mają silne właściwości przeciwzapalne, moczopędne i przeciwobrzękowe.
Herbatka jarzębinowa
Wsyp do termosu: 2 łyżki suszonej jarzębiny, po 1 łyżce suszonych owoców i liści czarnych porzeczek. Zalej 2 szklankami wrzątku i odstaw na 3-4 godziny. Wypijaj w ciągu dnia.
Sok z owoców jarzębiny
1 kg owoców jarzębiny oddziel od szypułek, umyj i zasyp 1/2 kg cukru. Odstaw na 5 godzin. Potem gotuj przez pół godziny. Sok przestudź, przecedź i przelej do butelek. Pij 25 ml dwa razy dziennie, przed posiłkiem.
Witaminowy proszek z owoców jarzębiny
2-3 garście ususzonych owoców zmiel w młynku. Przesyp do słoiczka lub szczelnego pojemnika. Zażywaj 2 razy dziennie po płaskiej łyżeczce, popijając przegotowaną wodą.
Inny przepis. Mieszamy w równych częściach: suszone owoce jarzębiny, głogu, rokitnika i tarniny oraz skórki z róży i ziele skrzypu. Mieszankę mielimy na proszek i codziennie dodajemy 1 łyżeczkę do jedzenia.
Jarzębiak
1/4 kg przemrożonych owoców wsyp do słoja i zalej litrem spirytusu. Odstaw na tydzień w słoneczne miejsce. Nalewkę zlej do innego słoja. Owoce, które pozostały, zalej syropem z wody i cukru (zagotuj 1,25 litra wody, wsyp 1 i 1/4 kg cukru i mieszaj do rozpuszczenia). Odstaw na 10 dni. Odcedź syrop i połącz z nalewką. Odstaw na 6 miesięcy do leżakowania.
Inny przepis: 1 kg jarzębiny włóż na 48 godzin do zamrażalnika. Po tym czasie owoce opłucz i zanurz na 10 minut we wrzątku. Przesyp jarzębinę do słoja, dodaj sok i skórkę z 1/2 cytryny. Zalej 0,5 l wody, a następnie 0,5 l spirytusu. Odstaw na miesiąc. Przecedź i zlej do butelek. Przechowuj w ciemnym miejscu.
Pij po łyżce nalewki 3 razy dziennie. Owocuje od września do listopada, ale owoce utrzymują się nawet całą zimę
Jarzębinowe kuracje na trawienie
Dzięki zawartości garbników owoce jarzębiny mają właściwości oczyszczające, osłaniające i przeciwzapalne. Wspomagają też metabolizm.
Intrakt z jarzębiny
100 g świeżych owoców jarzębiny przebierz, opłucz, wsyp na sito i sparz wrzątkiem. Następnie wrzuć owoce do czystego słoja i zalej 0,5 l alkoholu 40%. Zamknij naczynie i odstaw w ciemne, ciepłe miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie płyn przecedź, odciskając dobrze owoce, i przelej do butelki. Przechowuj najlepiej w ciemnej szafce.
Pij po 10 ml raz dziennie przez 2-3 tygodnie. Po 3 miesiącach powtórz kurację.
Mieszanka z owocami jarzębiny na zaparcia
Zaparcia to kłopotliwa i bolesna przypadłość. Aby ich uniknąć, należy jeść dużo bogatych w błonnik owoców i warzyw. Doraźnie pomocna będzie regulująca przemianę materii ziołowa mieszanka z owocami jarzębiny. Rozdrabniamy 50 g owoców jarzębiny. Łączymy owoce z 50 g liści babki lancetowatej i 100 g kory kruszyny. 1 łyżkę mieszanki zalewamy 150 ml wrzątku. Odstawiamy na 2 godz. Wypijamy przecedzony napar przed snem.
Jarzębina na trawienie
Dzięki sorbitolowi (temu samemu, który bywa zdrowym zastępnikiem cukru) działa lekko przeczyszczająco. Związek ten podrażnia kosmki jelitowe, poprawiając perystaltykę jelit i ułatwiając wypróżnienie. Wspomaga też regenerację śluzówki przewodu pokarmowego, poprawia pracę wątroby i dróg żółciowych, łagodzi przewlekłe problemy z trawieniem. Leczniczo działa napar z suszonych owoców lub sok ze świeżych.
Kuracje z jarzębiny na przeziębienie
Jesienią i zimą łatwo się przeziębić lub złapać grypę. Dobrze więc mieć w domu nalewkę z jarzębiny lub owoce na odwar.
Nalewka z jarzębiny złagodzi kaszel
Składniki: 1 kg owoców jarzębiny, 1/2 szklanki cukru, litr czystej wódki.
Przygotowanie: owoce oderwij od szypułek, umyj i zamroź na 7 dni. Rozmrożone przełóż na blachę wyłożoną pergaminem. Piecz 15 min w 180°C (aż owoce zaczną puszczać sok). Wsyp jarzębinę do słoja, zasyp cukrem i zalej wódką. Odstaw na 1,5 miesiąca. Odcedź.
Jak stosować nalewkę z jarzębiny: w razie kaszlu – pij łyżkę nalewki trzy razy dziennie przez 5 dni.
Przeciwgorączkowy odwar z owoców jarzębiny
Kiedy łapie gorączka, warto sięgnąć po sprawdzony przepis na odwar z owoców jarzębiny. Ma on działanie przeciwgorączkowe, które dodatkowo warto wzmocnić dodaniem soku z malin.
1. 1-2 łyżki owoców jarzębiny rozdrabniamy w moździerzu.
2. Owoce przekładamy do rondelka, zalewamy 1 szklanką wody.
3. Doprowadzamy do wrzenia i gotujemy przez 5 minut.
4. Rondelek zdejmujemy z ognia i odstawiamy na 30 minut pod przykryciem.
5. Przecedzamy odwar przez gazę lub bardzo drobne sitko.
6. Dodajemy 1 łyżeczkę miodu lub domowego soku malinowego. Mieszamy dokładnie.
Pijemy 1-4 szklanki odwaru dziennie podczas przeziębień, grypy i innych infekcji przebiegających z gorączką.
