Domowe nalewki i syropy owocowe mają wiele leczniczych właściwości. Jak je zrobić?
Fot. 123rf.com
Domowe kuracje
15 przepisów na najlepsze domowe nalewki i syropy. Jak je przygotować, by miały zdrowotne właściwości
23.08.2021 09:40
Dla osób, które choć raz spróbowały domowej produkcji nalewek oraz likierów, nadmiar owoców to żaden kłopot! Ze wszystkich przetworów, te alkoholowe są najłatwiejsze i najszybsze do przygotowania. Oprócz tego, że znakomicie smakują, to jeszcze posiadają wiele leczniczych właściwości. Nie tylko w sezonie zimowym pomogą na szereg dolegliwości. Zobacz, jak zrobić najlepsze domowe nalewki, likiery i syropy z owoców, drzew iglastych i orzechów.
Część owocowych zbiorów warto przeznaczyć na nalewki, likiery oraz syropy. Te pyszne napitki, które zazwyczaj robi się z wiśni, śliwy czy pigwy (choć wspaniale smakują również ziołowe, korzenne czy miodowe), mają liczne właściwości zdrowotne. Spożywane w niewielkich ilościach łagodzą wiele schorzeń i dolegliwości, w zależności od właściwości składników, jakich użyjemy.
Przyrządzenie ich wymaga nieco cierpliwości, ale efekt wynagrodzi czas oczekiwania. Butelka z takim trunkiem na półce w spiżarni to prawdziwy rarytas. Zimą serwowany w kryształowej karafce napitek rozgrzeje zmarznięty organizm i pomoże odgonić widmo przeziębienia. Nalewki owocowe warto pić codziennie wieczorem w niewielkim kieliszku. Mają one doskonałe właściwości bakteriobójcze i przeciwzapalne. Nie poddaje się ich obróbce cieplnej, więc są bogate w witaminę C.
Jak zrobić domową nalewkę?
Owoce, cukier i alkohol – za sprawą tych 3 składników zrobimy smakowite trunki! Według tradycyjnej receptury owoce zalewamy czystym alkoholem: spirytusem lub wódką 40%. Dla wzbogacenia bukietu smakowego można dodać np. rum, ciemne piwo, a nawet whisky.
Jednak najprostsze przepisy to te, w których na 1 kg owoców dodajemy 1 kg cukru oraz 1 l czystego alkoholu. Według takiej receptury sporządzimy smakowitą nalewkę i z wiśni, i z derenia. Pamiętajmy, że jeżeli na końcowym etapie dolejemy aromatyczny trunek lub dodamy przyprawę, to taka mikstura przed filtrowaniem musi odstać kolejne 2 tygodnie. Napitki degustujemy co najmniej po upływie miesiąca od ostatniej filtracji.
10 ważnych zasad w przygotowaniu nalewek
Zadbaj o wysoką jakość owoców. Owoce do przygotowania nalewki muszą być dojrzałe i bez uszkodzeń skórki oraz oznak gnicia. Takie egzemplarze oddadzą najbardziej wartościowy smak i aromat.
Rób nalewki na dwa sposoby. Pierwszy: owoce zasypać cukrem, odstawić na 5 dni na słoneczny parapet (od czasu do czasu potrząsać słojem), a następnie wlać alkohol i odczekać 4-5 tygodni. Drugi wariant: zalać owoce alkoholem i pozostawić je na 3-4 tygodnie. Po tym czasie do mieszanki dodać syrop cukrowy.
Zastosuj alkohol o właściwej mocy. Do wyrobu nalewek słodkich używany jest spirytus o zawartości alkoholu nie większej niż 70%, natomiast w wypadku nalewek wytrawnych i półwytrawnych wartość ta nie powinna przekraczać 60%.
Zachowaj odpowiednie proporcje. Przy produkcji większości nalewek należy zastosować 1-1,5 l alkoholu o mocy 70% na 1 kg owoców. Bazę o takiej mocy uzyskamy mieszając 95-procentowy spirytus z 40-procentową wódką w proporcji 1:1 lub wodą źródlaną (1l spirytusu na 400 ml wody).
Maceruj zioła. Na 10 łyżek surowca zielarskiego potrzeba 250 ml alkoholu. Nie używamy cukru. Do nalewek z suchych i świeżych ziół wystarczy wódka o mocy 40%.
Dobierz odpowiednią odmianę owoców. Znaczenie ma odmiana owoców, np. na wiśniówkę najlepsze są wiśnie sokowe, czarne, bardzo aromatyczne, a nie tzw. szklanki. Do nalewek z tarniny, jarzębiny czy głogu używajmy owoców mrożonych lub suszonych.
Dodaj aromatyczne przyprawy. W zależności od tego, jaką nalewkę chcemy sporządzić, przydadzą nam się różne przyprawy: cynamon, anyż, goździki, szafran, wanilia, gałka, arcydzięgiel czy jałowiec.
Wykorzystuj różne alkohole. Dla wzbogacenia bukietu smakowego można dodać np. rum, czasem piwo czy nawet słabszej jakości koniak.
Zadbaj o jakość wody. Woda, której używamy do rozcieńczania alkoholu, powinna być wysokiej jakości, najlepiej źródlana lub przegotowana.
Pozwól nalewce pracować. Decydując się na produkcję własnych nalewek, pamiętajmy, że do przygotowania tych trunków przydadzą się nie tylko owoce, cukier oraz alkohol, ale także... cierpliwość.
Czy nalewki można przygotowywać z mrożonych owoców?
Nalewki można przygotowywać z mrożonych owoców. Aby plony zamrozić, przebieramy je, płuczemy, osuszamy i umieszczamy w plastikowych pojemnikach, potrząsając w trakcie zamarzania. Dzięki mrożonkom możemy łączyć gatunki, które nie owocują równocześnie. Przed sporządzeniem trunku z mrożonych owoców, należy je rozmrozić.
Czy do nalewki należy usunąć pestki z owoców?
Do produkcji trunków zwykle pestkujemy owoce, ale by wzmocnić aromat, warto kilka sztuk czereśni czy wiśni zostawić niewydrylowanych.
Jakie owoce wybierać do domowych nalewek?
Do produkcji soków oraz syropów wybierzmy popularne rośliny, np. porzeczkę, agrest, malinę, śliwkę i czereśnię, ale nie bójmy się dodawać do nich oryginalnych dodatków, np. jałowca lub owoców miechunki. Warto jednak rozważyć też uprawę rzadziej spotykanych roślin, tj. porzeczkoagrestu, rokitnika czy dzikiego bzu. Jeżeli w sadzie nie zostało już wiele owoców, to warto je ze sobą wymieszać, aby stworzyć wartościowy sok lub kompot, np. łącząc jabłka z aronią.
Jak wykorzystać owoce z nalewki?
Po zrobieniu nalewki z owoców można dodatkowo uzyskać smaczny likier. Wystarczy zasypać owoce szklanką cukru i codziennie potrząsać. Cały proces może trwać ok. 2 tygodnie. Cukier „wyciągnie” z owoców pozostały smak oraz alkohol. Płyn będzie słodki, aromatyczny i gęsty. Doskonale sprawdzi się jako dodatek do lodów. Do deserów możemy też wykorzystać pozostałe po produkcji likieru owoce.
Jak przygotować dobry nastaw do nalewki?
Co to właściwie jest? Nastaw to nic innego jak zalane mocnym alkoholem owoce. To najprostszy sposób konserwacji, który możemy wykonać od razu po wypłukaniu i oczyszczeniu naszych ogrodowych darów.
Jeżeli zamiast zalewać owoce alkoholem, zasypujemy je cukrem, musimy uważać, by całość nie sfermentowała. Słój postawmy raczej w chłodniejszym, nieco zacienionym miejscu i codziennie sprawdzajmy, czy proces przebiega prawidłowo i nie czuć kwaskowego zapachu.
Akcesoria do przygotowania domowej nalewki
Gdy już przyrządzimy smakowite nalewki, musimy zadbać o ich właściwe przechowywanie. Najlepsze do tego będą butelki z korkiem. Zanim przystąpimy do przyrządzania nalewki, zaopatrzmy się w duży słój z zakrętką (co najmniej 1,5 l, ale lepszy będzie 2-3 l) lub gąsiorek. Potrzebne też będą filtry do kawy lub jałowa gaza opatrunkowa (do filtrowania płynu z osadu, który wytrąca się z owoców) oraz butelki (najlepiej z ciemnego szkła; nalewki w jasnych butelkach przechowujmy w ciemnej piwnicy − promienie słoneczne wywierają na nie niekorzystny wpływ).
Preparaty ziołowe zamykajmy w brązowych lub zielonych butelkach. Do sporządzania maceratów i nalewek używajmy tylko naczyń ze szkła. Nawet zwykły przezroczysty słoik będzie dużo lepszym naczyniem niż plastikowe butelki, które w trakcie dłuższego przechowywania mogą oddawać szkodliwe dla zdrowia substancje.
Trunki zamknięte w butelkach warto podpisać. Z szarego lub czerpanego papieru zróbmy etykiety i opatrzmy je owocową grafiką lub podpisem.
Do przechowywania nalewek zdecydowanie lepiej sprawdza się ciemne szkło, ale tuż przed podaniem trunek warto przelać do kryształowej karafki lub szklanej butelki o fantazyjnych kształtach.
Przepisy na domowe nalewki i likiery owocowe
Są smaczne, zdrowe, pięknie wyglądają, a do tego łatwo się je przygotowuje. Wypróbuj nasze przepisy na nalewki z agrestu, porzeczki, ałyczy lub mirabelki, pigwy oraz likier truskawkowy, pomarańczowy i wiśniowy.
Domowa nalewka z agrestu
Składniki:
1 kg zielonego agrestu
500 ml spirytusu
500 ml wódki
1 kg cukru
Sposób przygotowania:
Agrest oczyścić z szypułek, wypłukać i przełożyć do dużego słoja z pokrywką. Zalać wódką oraz spirytusem, zakręcić i odstawić całość na 2 do 3 tygodni.
Następnie nastaw zlać do mniejszego słoika, a owoce w dużym słoju zasypać cukrem i trzymać na parapecie przez kolejne 2 tygodnie.
Po tym czasie zlać powstały syrop i połączyć go z alkoholowym nastawem. Całość odstawić na 1-2 miesiące, by smaki dobrze się połączyły.
Słodka nalewka porzeczkowa
Składniki:
1 kg kolorowych porzeczek
700 g cukru
po 500 ml wódki i spirytusu
Sposób przygotowania:
Owoce umyć i zalać alkoholami. Zakręcić i odstawić na miesiąc, co kilka dni potrząsając naczyniem.
Płyn zlać do drugiego słoja i zakręcić. Owoce zasypać cukrem i odstawić na ok. 10 dni, mieszając.
Sok połączyć z nalewką. Po tygodniu przefiltrować do butelek i odstawić na kilka miesięcy.
Domowa nalewka z ałyczy lub mirabelek
Składniki:
1 kg owoców ałyczy lub mirabelki
50 g rodzynek
500 g cukru
1 l czystej wódki
Sposób przygotowania:
Świeże owoce ałyczy lub mirabelki umyć i usunąć pestki. Śliwki włożyć do słoja razem z rodzynkami.
Składniki zasypać 500 g cukru i zalać wódką. Zakręcić, po czym całość odstawić w ciemne miejsce na ok. 5 tygodni.
Następnie płyn przefiltrować i przechowywać w chłodnym miejscu maksymalnie przez rok.
Nalewka z pigwy
Składniki:
1 kg owoców pigwy lub pigwowca
500 g cukru
1 l wódki
Sposób przygotowania:
Owoce umyć, pokroić w ósemki i po wydrążeniu gniazd nasiennych wrzucić do słoja. Całość zasypać cukrem, po czym odstawić w ciepłe miejsce na 2 tygodnie, aby wytworzył się sok.
Co kilka dni potrząsać naczyniem. Po tym czasie owoce zalać wódką i pozostawić na miesiąc. Następnie nalewkę przecedzić.
Pigwówkę można pić nawet od razu, ale im dłużej postoi, tym głębszy będzie jej smak, a kolor − wyraźniejszy.
Likier wiśniowy
Składniki:
500 ml wódki
500 g cukru
500 g wiśni lub czereśni
Sposób przygotowania:
Wiśnie lub czereśnie opłukać, wypestkować, po czym wrzucić do dużego słoja i zasypać cukrem. Potrząsnąć słojem i odstawić na kilka dni do momentu, aż cukier całkowicie się rozpuści.
Wtedy całość zalać wódką, zakręcić i odstawić w ciepłe, ciemne miejsce na co najmniej 2 miesiące. Przefiltrować i przelać do butelek.
Likier z pomarańczy
Składniki:
5 pomarańczy
po 200 ml spirytusu i wódki
200 g cukru
Sposób przygotowania:
Z 200 ml wody i cukru ugotować syrop, a następnie przestudzić. Pomarańcze wyszorować, wyparzyć i wycisnąć z nich sok (można zetrzeć również skórkę).
Sok połączyć z syropem, spirytusem i wódką, po czym odstawić na 2 tygodnie.
Po tym czasie likier przefiltrować i zamknąć w buteleczkach. Przechowywać w lodówce. Likier jest doskonałym dodatkiem do drinków i deserów.
Pyszny likier truskawkowy
Składniki:
500 g truskawek
6-8 łyżek syropu truskawkowego lub syropu z agawy
250 ml wódki
3 łyżki soku z limonki
Sposób przygotowania:
Truskawki umyć, oczyścić i zmiksować, po czym połączyć z pozostałymi składnikami.
Likier przelać do czystych butelek. Zakręcić. Wstawić do lodówki. Przed podaniem wstrząsnąć.
Trunek najlepiej smakuje z wytrawnym winem musującym lub szampanem oraz kostkami lodu.
Domowe nalewki i syropy z drzew iglastych
Przetwarzajmy je na zdrowie! Pączki drzew iglastych, szczególnie sosny, zawierają rzadko spotykany zestaw olejków eterycznych, substancje gorzkie, garbniki, sole mineralne i witaminę C. Dzięki temu mają silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, napotne, przeciwgorączkowe, rozkurczowe, wykrztuśne i oczyszczające. Wzmacniają układ odpornościowy, a w trakcie infekcji płucnej ułatwiają oddychanie i przyspieszają proces odbudowy pęcherzyków płucnych.
Pączki najlepiej zbierać do połowy maja, bo wtedy mają najwięcej cennej żywicy. Ucinaj 8-12-centymetrowe pędy w pogodny, suchy dzień z dala od ruchliwych dróg i zanieczyszczeń. Pamiętaj, aby nie zrywać zbyt dużo pączków z jednego drzewa, bo to może je osłabić. Przygotujmy z nich syrop lub maść.
Syropy iglaste mają silne działanie wykrztuśne, ale ich przygotowanie wymaga czasu (ok. 2 tygodni). Przy przeziębieniu i kaszlu wypijajmy po 1 łyżce syropu 3 razy dziennie przez 2 tygodnie.
Domowy syrop z aronii na wzmocnienie odporności
Składniki:
2 kg aronii
500 g cukru
Sposób przygotowania:
Aronię umyć, osuszyć i oberwać z szypułek. Owoce przemrozić 12 godz. Następnie rozmrozić je i wsypać do garnka.
Zalać 400 ml zimnej wody i na małym ogniu doprowadzić do wrzenia. Gotować pod przykryciem ok. 30 min, mieszając. Odstawić na całą noc.
Kolejnego dnia owoce przetrzeć przez sito, zbierając sok do garnka. Płyn połączyć z cukrem i zagotować. Przechowywać w lodówce.
Syrop truskawkowy
Składniki:
1 kg truskawek
300 g cukru
1 cytryna
Sposób przygotowania:
Truskawki wypłukać i pozbawić szypułek. Cukier zagotować z 300 ml wody, aby powstał syrop. Cytrynę wyszorować i wyparzyć, po czym wycisnąć z niej sok.
Truskawki umieścić w garnku i zagotować, by puściły sok. Następnie wlać syrop i gotować całość przez 20 min. Po tym czasie wlać sok z cytryny.
Syrop przetrzeć przez sito i rozlać do małych butelek. Przechowywać w lodówce. Używać do ciast, deserów i drinków.
Nalewka świerkowa
Składniki:
1 kg świeżych pączków świerku lub sosny
1 kg cukru
3-5 łyżek spirytusu
Sposób przygotowania:
Pączki ułożyć w dużym słoju naprzemiennie: 3 cm pączków i 1 cm cukru, a na wierzch wsypać odrobinę grubszą warstwę cukru. Następnie mocno ugnieść, aby pączki puściły sok, i wlać 4-6 łyżek wody wymieszanej ze spirytusem.
Zakręcić naczynie i odstawić na 2 tygodnie w ciepłe miejsce.
Po tym czasie syrop zlać do butelki, zamknąć i przechowywać w ciemnym miejscu do 1,5 roku.
Syrop z kwiatów czarnego bzu
Składniki:
25 kwiatostanów czarnego bzu
3 cytryny
1 kg cukru
Sposób przygotowania:
Kwiatostany oczyścić, rozłożyć na ściereczce i zostawić na 1 godz., by wyszły z nich owady. Cytryny sparzyć i wyszorować. Zetrzeć z nich skórkę i wycisnąć sok.
Składniki zalać 1 l wody. Dodać cukier i zagotować. Gorącym syropem zalać kwiatostany.
Odstawić pod przykryciem w chłodne miejsce na ok. 3 dni. Po tym czasie płyn przecedzić przez sito i przelać do wyparzonych butelek.
Owoce morwy dokładnie umyć i oczyścić z szypułek, a następnie rozgnieść widelcem. Przełożyć je do garnka z grubym dnem i zagotować na małym ogniu. Gdy nazbiera się spora ilość soku, wsypać cukier, po czym wlać 250 ml wody.
Zawartość naczynia doprowadzić do wrzenia i gotować do lekkiego zgęstnienia, cały czas mieszając.
Gotowy syrop przetrzeć przez sito i przelać do butelek. Przechowywać w lodówce.
Nalewka gruszkowa - zastosowanie i przepis
Z antycznych ogrodów do sadów Jednymi z najpopularniejszych w Polsce owoców zaraz po rumianych darach jabłoni są gruszki: 'Faworytka', 'Komisówka', 'Bonkreta' czy 'Konferencja'. Dojrzałe owoce o ziarnistym miąższu doskonale nadają się na syrop, kompot i nalewkę!
Ten smakowity owoc ma także lecznicze właściwości. Zawiera potas i arbutynę, które korzystnie wpływają na układ moczowy. Może wspomóc leczenie kamicy nerkowej czy zapalenie dróg moczowych. Do nalewki można dodać laskę wanilii i goździki. Jak ją stosować? Pijmy kieliszek (25 ml) nalewki wieczorem w razie pojawienia się dolegliwości.
Nalewka gruszkowa
Sposób przygotowania:
Gdy grusze zawiążą małe owoce, wybierz ten najsilniejszy i załóż na niego klosz ze szklanej butelki o poj. 500 ml.
Dobrze umocuj butelkę, aby gałąź pod jej ciężarem się nie złamała. Możesz otoczyć ją siatką z worka po cebuli.
W miarę dojrzewania owoc będzie wzrastał w butelce, aż osiągnie docelowy rozmiar. Wtedy zerwij go wraz z butelką.
Do butelki wlej 250 ml spirytusu i dopełnij syropem cukrowym. Zamknij naczynie i odstaw na miesiąc. Po tym czasie kosztuj.
Nalewki z orzechów - właściwości i przepisy
Smakowite trunki zrobimy nie tylko z owoców – wykorzystajmy również orzechy! Moc orzechów włoskich Orzechy włoskie to wyjątkowy składnik diety. Mogą zastąpić ryby, bo zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu i działają przeciwzakrzepowo. Już 3 orzechy pokrywają dzienne zapotrzebowanie na kwasy omega-3. Cenne w te składniki są również orzechowe przetwory – nalewki. Można je zrobić na dwa sposoby.
Klasyczną, zdrowotną orzechówkę przygotowuje się z zielonych, niedojrzałych orzechów (zbiera się je w lipcu, ale gotowe nalewki kupimy cały rok w aptekach i zielarniach). Ma silne właściwości bakteriobójcze. Niszczy m.in. paciorkowce i gronkowce. Jej działanie przeciwzapalne i odtruwające jest bardzo pomocne w razie nieżytów przewodu pokarmowego, zatrucia, biegunki bakteryjnej. W razie dolegliwości ze strony układu pokarmowego pijemy 25 kropli nalewki na łyżce z wodą 3 razy dziennie. W wypadku, gdy pojawią się objawy niestrawności i po zatruciu możemy pić nawet kieliszek nalewki (25 ml) po głównym posiłku. Z kolei nalewkę dla zdrowia i dla smaku przyrządzamy z dojrzałych, obranych orzechów włoskich. Możemy dodać do niej miód zamiast cukru i korzenne przyprawy.
Do przyrządzania nalewek możemy wykorzystać orzechy leszczyny, a także... kasztanowca. Te ostatnie pomogą nam w bólach stawów i uszczelnią naczynia krwionośne.
Nalewka orzechowa na dolegliwości żołądkowe
Składniki:
10 zielonych orzechów włoskich
400 ml wódki
400 ml spirytusu200 g cukru
Sposób przygotowania:
Orzechy umyć, osuszyć i pokroić w ćwiartki (należy założyć rękawiczki, gdyż skorupy farbują).
Wrzucić je do słoja i zalać wódką oraz spirytusem. Wstrząsnąć i odstawić na 5 tygodni.
Cukier zagotować z 250 ml wody. Alkohol zlać, a do orzechów dodać syrop. Odstawić na 2 tygodnie.
Wytrącony syrop przecedzić i połączyć z alkoholem. Odstawić na następne 4 tygodnie. Przed spożyciem rozcieńczyć.
Nalewka kasztanowa na bóle stawów
Składniki:
10 niedojrzałych kasztanów (owoców kasztanowca)
1 l wódki
Sposób przygotowania:
Kasztany rozgnieść w moździerzu, umieścić w dużym słoju, a następnie zalać wódką. Przykryć i odstawić na 2 tygodnie. Co kilka dni warto potrząsnąć słojem. Po tym czasie nastaw odcedzić i przelać do butelek.
Nalewkę należy stosować z umiarem, przyjmując maksymalnie 5 kropli przed posiłkiem. Specyfik można też stosować do nacierania ciała w bólach stawów oraz uporczywym cellulicie.