Jeśli coraz częściej musisz robić przerwy podczas chodzenia, być może przyczyną jest przewlekłe niedokrwienie nóg. Schorzenie nazywane "chorobą wystaw sklepowych" bardzo często towarzyszy miażdżycy i może być bardzo niebezpieczne. Koniecznie umów się na badania! Jeśli diagnoza potwierdzi chorobę, lekarz wdroży leczenie. Na czym ono polega?
Podczas spaceru przystajesz co parę minut, bo bolą cię nogi? A może zauważyłaś, że twoja mama (lub tata) przysiada na każdej napotkanej ławce w parku pod pozorem kontemplowania widoków? To może być objaw dolegliwości nazywanej chorobą wystaw sklepowych (bo często właśnie przed witrynami osoby nią dotknięte urządzają sobie krótkie odpoczynki). Tak naprawdę jest to przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych – choroba wcale nierzadka wśród seniorów. Szacuje się, że cierpi na nią nawet co trzecia osoba powyżej 75. roku życia, a i wśród młodszych nie jest wyjątkiem. W większości przypadków jest ona ściśle powiązana z miażdżycą i absolutnie nie można jej lekceważyć!
Przewlekłe niedokrwienie kończyn - objawy i przebieg choroby
Najbardziej charakterystyczny objaw tej przypadłości to chromanie przestankowe, czyli ból nogi (lub nóg) po przejściu pewnego dystansu. Przyczyną dolegliwości jest zwężenie tętnic, za co odpowiada zazwyczaj blaszka miażdżycowa. Utrudnia ona dopływ krwi, a więc i tlenu, do kończyn dolnych. Ta ilość zwykle wystarcza, gdy siedzisz lub leżysz, ale nie podczas chodzenia!
Pracujące mięśnie potrzebują go bowiem znacznie więcej, a gdy jego dostawy są niewystarczające, zaczyna się tzw. metabolizm beztlenowy. Pojawia się wtedy silny ból nóg (najczęściej łydek, ale może dotyczyć także stóp czy pośladków) oraz drętwienie i osłabienie kończyn dolnych – to właśnie te objawy zmuszają cię do zrobienia przerwy podczas spaceru. Gdy zatrzymasz się choć na chwilę, ustępują (lub znacznie się zmniejszają), ale niestety, kiedy tylko ruszysz dalej, narastają ponownie.
Dystans, jaki jesteś w stanie pokonać bez przystanku może pośrednio świadczyć o tym, jak bardzo zaawansowana jest twoja choroba. Mówi się, że jeśli jest on krótszy niż 200 metrów, stan twoich tętnic jest bardzo niepokojący!
Ale nawet wówczas, gdy przerwy konieczne są rzadziej, warto sprawdzić stan dotlenienia (ukrwienia) kończyn dolnych. Okazuje się bowiem, że osoby z chromaniem przestankowym mają od 4 do 7 razy wyższe ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych, niż te, których ten objaw nie dotyczy! Jest więc o co się martwić.
Cztery stopnie niedokrwienia nóg z powodu miażdżycy
Im bardziej niedrożne tętnice, tym więcej objawów daje choroba niedokrwienna.
- Stopień 1. Objawy są łagodne: mrowienie i drętwienie stóp i ich większa wrażliwość na zimno.
- Stopień 2. Pojawia się ból podczas chodzenia (chromanie przestankowe), początkowo po przejściu odcinków dłuższych niż 200 metrów (stopień 2a), potem coraz krótszych (stopień 2b).
- Stopień 3. Ból łydek (nóg) występuje także podczas spoczynku i w nocy.
- Stopień 4. Na skórze widoczne są trudno gojące się owrzodzenia.
Warto pamiętać, że miażdżyca nie dotyczy jedynie kończyn dolnych, w podobnym stanie są także inne naczynia krwionośne, np. doprowadzające tlen do serca czy mózgu!
Jak najszybciej zgłoś się do lekarza! Najlepszym specjalistą, do którego powinnaś trafić jest angiolog (skierowanie otrzymasz od lekarza rodzinnego).
Diagnostyka niedokrwienia kończyn. Najważniejsze badania
Na początku specjalista sprawdzi zapewne tętno w kilku miejscach na nodze (m.in. w pachwinie, pod kolanem, za kostką) i skieruje cię na badanie USG Doppler kończyn dolnych oraz wyliczenie wskaźnika kostka-ramię.
Wskaźnik kostka-ramię to podstawowy parametr określający stopień niedokrwienia kończyny dolnej. Jest to stosunek ciśnienia skurczowego na nodze na wysokości kostki (mierzonego za pomocą aparatu dopplerowskiego), do tej wartości zmierzonej na ramieniu. Prawidłowo wynosi on od 1.0 do 1.4. Jeśli jest niższy niż 0.9, świadczy to o obecności choroby niedokrwiennej nóg.
Zdarza się, że konieczna jest także angiografia, czyli ocena drożności naczyń za pomocą rezonansu magnetycznego lub tomografii, po wprowadzeniu do żył kontrastu. Jeśli diagnoza się potwierdzi, rozpoczniesz leczenie.
Leczenie niedokrwienia kończyn i zmiana stylu życia
Od tego momentu nie tylko powinnaś przyjmować regularnie zalecone przez lekarza preparaty, ale także zasadniczo zmienić swoje codzienne nawyki. Najważniejszy jest systematyczny ruch i rzucenie palenia, gdyż choroba wystaw sklepowych dotyczy znacznie częściej nałogowych palaczy.
