Wbrew pozorom bezdech senny to poważna dolegliwość, którą trzeba leczyć, bo nieleczona prowadzi do poważnych chorób. Czym jest bezdech senny i jakie są jego objawy? Czy to prawda, że kobiety nie chorują? Sprawdź, jak rozpoznać i skutecznie leczyć bezdech. Jak leczyć bezdech senny na NFZ?
Z badań statystycznych wynika, że z tym problemem zmaga się co piąty mężczyzna i co dziesiąta kobieta. Mniej pań zgłasza się do lekarza i stosuje odpowiednią terapię.
Czym jest bezdech senny?
Bezdech kojarzy się z chrapaniem, ale to nie jest to samo! Według medycznej definicji chrapanie to zjawisko akustyczne, powstające podczas snu w wyniku wibracji miękkich części gardła środkowego, kiedy jednocześnie górne drogi oddechowe nie są całkowicie zamknięte. Czyli chrapanie to objaw i może mieć różne przyczyny, np. zatkany nos z powodu infekcji.
Często chrapanie jest początkiem obturacyjnego bezdechu sennego (OBS). Wówczas podczas snu pojawiają się kilkusekundowe przerwy w oddychaniu. O OBS możemy mówić, jeśli bezdechów jest więcej niż 10 na godzinę snu lub ponad 30 na siedmiogodzinny sen.
Czy to prawda, że kobiety nie chorują na bezdech senny?
Utarło się przekonanie, że na OBS chorują głównie mężczyźni. Bo to oni chrapią, kobietom się to nie zdarza. Prawda jest inna. Chrapie co trzecia kobieta w średnim wieku, po menopauzie, a także prawie dwie trzecie siedemdziesięciolatek. Chrapie, może więc cierpieć na obturacyjny bezdech senny. I tak właśnie jest. OBS dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiety, głównie osoby otyłe, z nieprawidłowościami w budowie górnych dróg oddechowych (np. takich jak przerost małżowin nosowych, skrzywiona przegroda nosa).
Objawy bezdechu sennego
Objawami zaburzeń oddychania podczas snu mogą być: poranne bóle głowy, uczucie niewyspania, zmęczenie w ciągu dnia, łatwe zasypianie podczas codziennych czynności, takich jak oglądanie telewizji, czytanie książki, a nawet jazda samochodem. Pojawiają się: spadek koncentracji w ciągu dnia, zaburzenia pamięci, nerwowość, nadmierna potliwość.
W wypadku kobiet często te objawy przypisywane są zaburzeniom hormonalnym, np. towarzyszącym menopauzie czy chorobom tarczycy lub problemom emocjonalnym, np. nerwicy. Dlatego panie rzadko są kierowane na badania w kierunku rozpoznania obturacyjnego bezdechu sennego. Warto się przebadać
Jakie skutki ma nieleczony bezdech senny?
OBS to nie jest błaha przypadłość. Badania wskazują, że zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej i zawałów serca, ponieważ powoduje, że spada ciśnienie w klatce, a wzrasta w mięśniu sercowym. To jednak nie wszystko. Udowodniono, że u osób z bezdechem sennym prawdopodobieństwo rozpoznania cukrzycy jest wyższe nawet do 70 proc.!
Lekarze zalecają, aby osoby z OBS wykonały badania w kierunku cukrzycy, a diabetycy byli diagnozowani w kierunku OBS. Wczesne rozpoznanie cukrzycy oznacza łatwiejsze utrzymanie choroby pod kontrolą i uniknięcie powikłań.
Jak rozpoznać bezdech senny? Badania
Jeśli podejrzewamy u siebie bezdech (bo np. wstajemy rano zmęczeni), warto zgłosić się do laryngologa lub poradni pulmonologicznej – konieczne jest skierowanie od lekarza rodzinnego.
Specjalista ocenia drożność nosa, mierzy obwód szyi (jeśli u mężczyzn jest większy niż 43 cm, a u kobiet – 40 cm, może być to czynnik ryzyka), sprawdza stan gardła. Czasem konieczne jest badanie polisomnograficzne – pacjent zasypia, a lekarz sprawdza, czy wpada w bezdech.
Skuteczne sposoby leczenia bezdechu sennego
Leczenie OBS dobiera się indywidualnie, w zależności od przyczyny bezdechu. Najbardziej dostępną metodą leczenia jest aparat CPAP, czyli maska zakładana na twarz, podłączona do specjalnego urządzenia. Wytwarza ono stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, co sprawia, że pozostają one drożne podczas snu.
Dobre efekty przynosi plastyka podniebienia, korekcja przegrody nosa lub małżowin nosowych, jeśli to jest przyczyną bezdechu. Stosuje się różne metody, np. małoinwazyjne techniki radiowe, takie jak koblacja czy termoterapia bipolarna Celon. Utrzymanie wagi w normie zmniejsza ryzyko cukrzycy, a tym samym także bezdechu.
Leczenie bezdechu sennego na NFZ
Jedynym refundowanym (w wysokości 1890 zł brutto) sposobem leczenia OBS jest aparat CPAP. Jak uzyskać refundację?
Jeśli po badaniach (numery telefonów do ośrodków mających kontrakt z NFZ: zdrowysen.info/badania) okaże się, że wymagasz leczenia, lekarz wyznaczy parametry ciśnienia w aparacie i wystawi wniosek o dofinansowanie sprzętu. Podstemplowany w oddziale NFZ wniosek zanieś do sklepu medycznego i kup aparat CPAP. Niestety, często aparaty są za duże dla kobiet. Trzeba wtedy wybrać inną metodę leczenia.
konsultacja: lek. med. Maciej Wrona, laryngolog, Grupa LUX MED
