Odcinek lędźwiowy kręgosłupa, zwany potocznie kręgosłupem lędźwiowym to pięć kręgów umiejscowionych pomiędzy miednicą a górną linią żeber. Stan zapalny, i spowodowany nim ból, który pojawia się w tym miejscu, jest bardzo dotkliwy, a doświadcza go niemal 80 proc. Polaków.
Przyczyny stanu zapalnego odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Każdy stan zapalny jest rodzajem reakcji obronnej organizmu. Powstaje w odpowiedzi na czynniki uszkadzające, takie jak atakujące organizm drobnoustroje (np. wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki), uraz, ciało obce. W reakcji zapalnej biorą udział komórki układu odpornościowego, komórki tkanki łącznej, niektóre białka krwi oraz naczynia krwionośne, a jej mechanizm jest bardzo skomplikowany i złożony. Powstanie stanu zapalnego ma jeden cel – zlokalizowanie i unieszkodliwienie szkodliwego dla organizmu czynnika oraz naprawa uszkodzonych tkanek.
Celem powstawania stanu zapalnego jest odgraniczenie szkodliwego czynnika, unieszkodliwienie go oraz naprawa uszkodzonych tkanek.
Kiedy w organizmie toczy się stan zapalny, wiemy o tym, ponieważ pojawiają się:
- ból,
- zaczerwienienie,
- wzrost temperatury.
- O stanie zapalnym świadczą też wyniki badania krwi – wzrasta liczba białych krwinek i płytek krwi, rośnie OB oraz stężenie tzw. białka C (PCR).
Stan zapalny może być ostry lub przewlekły – często prowadzi on do uszkodzenia tkanek.
Stan zapalny odcinka lędźwiowego kręgosłupa objawia się przede wszystkim silnym bólem. Powodem mogą być schorzenia, takie jak zesztywniające zapalenie kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów, ale także przeciążenia, związane np. z wysiłkiem lub przeciwnie jego brakiem i pozostawaniem przez długi czas w jednej pozycji. Warto wiedzieć, że w pozycji siedzącej, gdy pochylamy się do przodu, na odcinek lędźwiowy kręgosłupa działa siła 275 kg! Takie przeciążenie szybko może doprowadzić do stanu zapalnego odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Stan zapalny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa towarzyszy również zmianom zwyrodnieniowym, dyskopatii, podrażnieniu korzonków nerwowych, a także rwie kulszowej, czyli uciskowi na korzenie nerwowe.
Stan zapalny odcinka lędźwiowego kręgosłupa – co pomaga?
Stan zapalny minie, gdy zostanie usunięta przyczyna. Nie zawsze jest to możliwe, np. reumatoidalne zapalnie stawów jest choroba przewlekłą i nieuleczalną. Można jednak zmniejszać stan zapalny i łagodzić ból, który mu towarzyszy.
Maści na ból kręgosłupa lędźwiowego
Silne dolegliwości spowodowane stanem zapalnym w odcinku lędźwiowym kręgosłupa możemy łagodzić maściami z substancjami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi. Mają one tę zaletę, że działają szybko, w miejscu podania, omijają układ pokarmowy, nie wchodzą w interakcje z zażywanymi lekami. Ważne, aby nałożyć odpowiednio dużo preparatu, np. pasek długości 15 cm. Mniejsza ilość, np. wielkości ziarna grochu wtarta w odcinek lędźwiowy nie zadziała. Chodzi o to, aby dostarczyć odpowiednia ilość substancji leczniczej. Nie należy jednak maści stosować dłużej niż 3 tygodnie.
W aptekach znajdziemy maści zawierające substancje działające przeciwzapalnie i przeciwbólowo, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak:
- ibuprofen,
- diklofenak
- naproksen
- ketoprofen
Możemy też zastosować maści chłodzące (nie dłużej jednak niż 10 dni), zawierające mentol lub kamforę (ale nie w połączeniu ze spirytusem w tym wypadku kamfora będzie działała rozgrzewająco). Zimno zmniejsza stan zapalny i towarzyszący mu ból.
Do łagodzenia stanu zapalnego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa możemy także zastosować maści z wyciągami ziołowymi. W takich preparatach często wykorzystuje się:
- korzeń hakorośli,
- ziele kasztanowca, arniki, rozmarynu,
- liść mięty, ziele tymianku – mają działanie chłodzące i miejscowo znieczulające
- szyszki chmielu – działają miorelaksacyjnie i przeciwzapalnie.
Zioła na ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
– Gdy dokucza nam ból spowodowany stanem zapalnym w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, warto wykorzystać właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne ziół – mówi Aldona Adamska-Szewczyk, mgr farmacji, specjalistka od ziół, autorka bloga http://ziolaodkuchni.pl/
Żywokost – swoje właściwości zawdzięcza m.in. alantoinie, asparaginie i krzemowi. Dzięki temu działa przeciwbólowo i łagodzi stan zapalny, także ten w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Z suszonego korzenia żywokostu (kupimy w zielarniach) przygotujemy nalewkę.
Około 100 g rozdrobnionego korzenia zalewamy 1/2 l spirytusu. Odstawiamy na 14 dni. Przecedzamy. Nalewką smarujemy odcinek lędźwiowy kręgosłupa, gdy pojawi się ból świadczący o stanie zapalnym.
W aptekach można kupić maści i kremy z żywokostem, a także gotowe nalewki.
Kwiaty wiązówki błotnej – zawierają m.in. olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne i glikozydy fenolowe (spireinę, salicynę). Substancje te działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie, dlatego stosuje się je w wypadku stanu zapalnego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Suszone kwiaty wiązówki kupimy w zielarni. 3 łyżki kwiatów wiązówki zalewamy 1/2 l gorącej wody. Odstawiamy na 15 min, przecedzamy, wlewamy do termosu. Pijemy po 1/2 szklanki naparu 3 razy dziennie.
Wyciąg z rośliny wchodzi też w skład suplementów diety (najczęściej w postaci kapsułek) polecanych przy bólach spowodowanych stanem zapalnym.
Korzeń wierzby białej – zawiera salicylany o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Łagodzi nasilony stan zapalny i spowodowany nim ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
W zielarniach dostępna jest suszona kora wierzby. Łyżeczkę kory zalewamy szklanką wrzącej wody. Zaparzamy pod przykryciem ok. 10 min. Przecedzamy. Pijemy szklankę naparu 3 razy dziennie w razie nasilonych bólów.
Można również kupić suplementy diety (kapsułki), które ją zawierają (na opakowaniu widnieje napis white willow bark).
Owoce dzikiej róży – znajdziemy w nich substancję o nazwie galaktolipid, o działaniu przeciwzapalnym. Zmniejsza stan zapalny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa oraz ból. Łyżkę owoców dzikiej róży zalewamy szklanką letniej wody i lekko podgrzewamy (w temperaturze powyżej 40°C galaktolipid ginie). Przecedzamy. Pijemy 3 razy dziennie po szklance herbatki.
Można sięgać po preparaty zawierające sproszkowane owoce dzikiej róży. W takiej formie działają najsilniej.
Ziołowe zabiegi na ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
Fitoterapeuci polecają także ziołowe zabiegi: kąpiele i okłady oraz mieszanki o działaniu przeciwzapalnym, do picia
- Mieszamy po 10 łyżek ziela macierzanki, słomy owsianej, kłącza tataraku i 5 łyżek ziela tymianku. Wsypujemy zioła do dużego garnka i zalewamy wodą, tak aby w całości je przykryła. Gotujemy na małym ogniu 2 godziny. Następnie przecedzamy odwar, wlewając go bezpośrednio do wanny. Uzupełniamy ciepłą wodą. Bierzemy kąpiel na godzinę przed snem. Odpoczywamy w wodzie nie dłużej niż 15 minut. Kąpiele robimy co dwa dni, aż stan zapalny i bóle złagodnieją lub ustąpią. Po miesiącu robimy przerwę.
- Świeże kwiaty dziurawca wkładamy do dużego słoja – wypełniamy go do połowy. Dolewamy olej rzepakowy, lniany lub oliwę. Odstawiamy na 14 dni. Uzyskany macerat zlewamy do butelki (przez filtr do kawy, dokładnie odciskamy kwiaty). Przechowujemy w ciemnym i chłodnym miejscu. Moczymy w maceracie gazę i przykładamy do bolącego miejsca na pół godziny. Mocujemy bandażem.
- Ziarnami gorczycy napełniamy mały bawełniany woreczek (10 x 10 cm), tak żeby ziarna dało się swobodnie przesuwać. Podgrzewamy w mikrofali lub w piekarniku do takiej temperatury, aby woreczek był ciepły, ale nie parzył. Przykładamy do odcinka lędźwiowego kręgosłupa (najlepiej przymocować bandażem) tak długo, aż kompres wystygnie. Stosujemy przez co najmniej 10 dni. Jeśli ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, spowodowany stanem zapalnym, nie minie, można kurację przedłużyć do miesiąca.
- Do dużego słoja wlewamy litr octu jabłkowego lub winnego (białego). Wrzucamy 5-7 gałązek świeżego estragonu lub wsypujemy 3 łyżki suszonego. Odstawiamy na 10 dni. Przecedzamy przez gazę. Wyciskamy zioła. Nacieramy octem odcinek lędźwiowy kręgosłupa, gdy pojawi się ból spowodowany stanem zapalnym.
- Mieszamy po 5 łyżek: ziela skrzypu, bratka, nawłoci, krwawnika, liści pokrzywy i melisy. Do garnka wsypujemy 3 łyżki mieszanki i zalewamy 3 szklankami wody. Gotujemy na małym ogniu przez 10 min. Przecedzamy i wlewamy do termosu. Pijemy 3 razy dziennie po pół szklanki aż dolegliwości ustąpią.
Stan zapalny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – ćwiczenia przynoszące ulgę
Przy bólu towarzyszącym stanowi zapalnemu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa pomocne będą ćwiczenia, zwłaszcza rozciągające.
- Kładziemy się na plecach. Unosimy ugiętą lewą nogę i przenosimy ją na prawą stronę ciała. Stopa opiera się o podłoże po zewnętrznej stronie kolana. Następnie chwytamy prawą ręką lewe kolano i ciągniemy w kierunku podłoża, nie odrywając stopy. Powtarzamy ćwiczenie prawą nogą.
- Przyjmujemy pozycję na czworakach. Zaokrąglamy plecy. Potem siadamy na piętach, a ręce wyciągamy jak najdalej do przodu. Wytrzymujemy tak przez chwilę. Wracamy do pozycji na czworakach. Przesuwamy obie ręce na prawą stronę – pośladki w tym czasie opuszczamy w przeciwległym kierunku (rozciągamy wtedy bok tułowia). Następnie powtarzamy ćwiczenie na lewą stronę.
- Dłonie przyciśnięte do podłogi. Stopy zakładamy jedna na drugą, umieszczamy je wyżej np. na zwiniętym kocu. Kolana ugięte. Robimy wydech i lekko (na 2–3 cm) unosimy biodra do góry. Wytrzymujemy 3 sekundy. Opuszczamy biodra podczas wdechu. Powtarzamy ćwiczenie 5 razy.
- Łączymy nogi. Unosimy je wysoko (jak przy„świecy”), kolana lekko ugięte. Skręcamy biodra najpierw w lewo, wytrzymujemy 3 sekundy, potem w prawo. Odpoczywamy 5 sekund. Powtarzamy ćwiczenie co najmniej 10 razy.
Domowe sposoby na ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
Dolegliwości złagodzimy za pomocą prostych zabiegów. Stan zapalny i związany z nim ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa szybko minie.
Kąpiel w solance. Lecznicze minerały zawarte w solance przenikają w głąb tkanek. Poprawiają ich ukrwienie, odżywiają, łagodzą stan zapalny i dolegliwości bólowe. Do wanny wsypujemy leczniczą sól (ok. 1 kg). Może być iwonicka albo bocheńska. Uzupełniamy ciepłą wodą i odpoczywamy 10-15 minut. Stosujemy w razie bólu, a profilaktycznie – 2-3 razy w tygodniu, wieczorem. Po kąpieli nie spłukujemy ciała, tylko delikatnie osuszamy je ręcznikiem.
Zabiegi borowinowe. Borowinowe błoto zawiera bituminy (woski, żywice, asfalty
i tłuszcze), pektyny, celulozę, kwasy huminowe. Działa przeciwzapalnie.Naczynie z pastą borowinową (kupimy w aptece) ogrzewamy w kąpieli wodnej o temperaturze 39°C. Warstwę borowiny – ok. 1 cm nanosimy na odcinek lędźwiowy kręgosłupa i przykrywamy folią, ręcznikiem i kocem. Trzymamy ok. 30 minut. Okład najlepiej wykonać wieczorem, przed snem.
Kąpiel siarczkowa. Związki siarczki działają przeciwzapalnie, dzięki czemu łagodzą ból. Do wanny wlewamy 1/4-1/2 szklanki płynu lub żelu do kąpieli siarczkowej. Odpoczywamy 15 minut. Wycieramy ciało, przykładając ręcznik do skóry. Kąpiemy się codziennie lub co drugi dzień, przez 2–3 tygodnie, potem robimy przerwę 3 tygodnie. Kurację można powtarzać dowolna liczbę razy.
Stan zapalny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa - co robić, by mu zapobiec
– Trzeba dbać o kręgosłup, wzmacniać go – wyjaśnia prof. nadzw. dr hab. n. med. Tomasz Blicharski, specjalista ortopeda, Klinika Ortopedii i Rehabilitacji w Lublinie. – Pomoże regularna gimnastyka rozciągająca mięśnie przy kręgosłupie, aktywność fizyczna – najlepiej pływanie, jazda na rowerze, bieganie, nordic walking – która wzmacnia mięśnie, poprawia wydolność, ale nie obciąża nadmiernie kręgosłupa. Trzeba dbać o odpowiednią, wyprostowaną postawę ciała, również podczas siedzenia i spania. Ważny jest dobór wygodnego łóżka i odpowiednio długi sen, co zapewni odpoczynek plecom. Warto pamiętać, że nadwaga sprzyja stanom zapalnym (m.in. dlatego, że wpływa na zwyrodnienie kręgosłupa), dlatego w zapobieganiu ważne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała. Poza tym należy unikać wychładzania organizmu oraz stosować dietę przeciwzapalną, bogatą zwłaszcza w warzywa i owoce zawierające dużo witaminy C (np. papryka, pomidory, kiwi, czarne porzeczki).
