Co jeść przy dnie moczanowej? Dieta niskopurynowa, która złagodzi ból stawów. Przykładowy jadłospis

Dieta jest jednym z podstawowych sposobów na łagodzenie dolegliwości w dnie moczanowej. To właśnie na skutek złej diety, obfitującej w tzw. związki purynowe (najwięcej ich znajduje się w produktach zawierających białko), dochodzi do odkładania się kryształków moczanu sodu w stawach, ścięgnach oraz otaczających je tkankach, co prowadzi do stanów zapalnych i rozwoju choroby. Dieta oparta na produktach o niskiej zawartości puryn pomaga obniżyć poziom kwasu moczowego i zmniejsza stan zapalny. Jakie są zasady diety niskopurynowej?

Co jeść przy dnie moczanowej – zalecenia

W przypadku dny moczanowej należy jeść regularnie 4–5 małych posiłków dziennie w odstępach 2–3 godzinnych. Ostatni posiłek należy spożyć 4 godziny przed snem, by nie dopuścić do zatrzymywania w organizmie kwasu moczowego, co wywołuje ból.

 

Dania powinny być łagodne w smaku i nie pikantne. Potrawy należy gotować, dusić bez obsmażania na tłuszczu i piec bez dodatku tłuszczu. Zupy i sosy gotować wyłącznie na wywarach warzywnych, unikać gotowania na kościach i na grzybach. Osoby, które nie mają cukrzycy ani zaburzeń lipidowych (podwyższonego poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi) mogą smarować pieczywo masłem, dodawać odrobinę śmietany i masła do zup i sosów. Pieczywo jeść z miodem i dżemem.

 

Trzeba pić co najmniej 8–10 szklanek płynów dziennie. Picie wody powoduje wzrost wydalania kwasu moczowego w nerkach i zapobiega powstawaniu kamieni nerkowych. Najlepsze będą: woda mineralna alkaliczna, np. Zuber lub słaba herbata, herbaty ziołowe i owocowe, soki warzywne, soki owocowe (najwyżej 1–2 szklanki dziennie), koktajle owocowe.

Lista produktów polecanych przy dnie moczanowej – z małą ilością puryn

 

Podstawowymi składnikami diety powinny być produkty z niewielką ilością puryn, z których powstaje mniej niż 50 mg kwasu moczowego. Są to:

• nabiał: chude twarogi, surowe mleko (przy nietolerancji laktozy można je zastąpić serem żółtym lub pleśniowym, które zawierają śladowe ilości laktozy)
• wędlina: niewielkie ilości metki, mortadeli, salami lub szynki gotowanej
• warzywa: buraki czerwone, cebula, chrzan, cukinia, kapusta biała, kapusta kwaszona, marchew, ogórki, pomidory, grzyby (kurki), rzodkiewka, sałata, kapusta pekińska, ziemniaki i oliwki
• owoce: ananas, agrest, brzoskwinie, czereśnie, gruszki, jabłka, kiwi, maliny, pomarańcze, porzeczki, truskawki, winogrona lub wiśnie
• ziarna: słonecznika, sezamu
• orzechy: laskowe, ziemne lub włoskie
  
  

Lista produktów niewskazanych przy dnie moczanowej – z dużą ilością puryn

 

Z jadłospisu należy wykluczyć produkty zawierające dużo puryn, z których powstaje ponad 100 mg kwasu moczowego. Są to:

• ryby: dorsz, karp, łosoś, makrela, pstrąg, sandacz, sola, szczupak, szprotki wędzone, sardynki, śledzie, krewetki,
• mięso: cielęcina, jagnięcina, wołowina (rostbef), wieprzowina (karkówka, golonka, szynka), dziczyzna, zając, sosy mięsne, wywary mięsne, konserwy
• drób: kurczak pieczony, pierś, udko, gęś,
• warzywa: brokuły, kalafior, brukselka, groszek zielony, kukurydza, papryka, por, szpinak, rabarbar,
• grzyby: pieczarki, boczniaki, prawdziwki,
• inne: kakao, kawa, mocna herbata, czekolada, marynaty, ostre przyprawy, pieprz i musztarda.

 

W ograniczonych ilościach można jeść produkty, z których powstaje 50 do 100 mg kwasu moczowego. Ale w okresie ataku dny, trzeba je w ogóle wykluczyć je z diety. Są to:

• ryby: flądra lub lin,
• mięso i wędliny: wołowina – mostek, kiełbaski frankfurterki, parówki, kaszanka,
• warzywa: dynia, zielona fasolka szparagowa, jarmuż, kapusta czerwona i włoska, fasola, groch, soczewica,
• owoce: banan i melon.

Dieta niskopurynowa.  Zawartość puryn w produktach spożywczych

W diecie niskopurynowej zalecanej przy dnie moczanowej dopuszcza się spożywanie produktów, które w sumie dostarczają 300 mg kwasu moczowego (w ciągu całego dnia). W okresie ataków dny zaleca się wprowadzić jeszcze bardziej restrykcyjna dietę złożoną z produktów, które w sumie dostarczają nie więcej niż 120 mg kwasu moczowego.

Produkty, z których powstaje mniej niż 50 mg kwasu moczowego.

• Mleko świeże lub zsiadłe (200 g) - 16 mg
• Sery pleśniowe lub żółte (30 g) - 2 mg
• Serek ziarnisty (50 g) - 5 mg
• Oliwa i oleje (10 g) - 0 mg
• Metka (30 g) - 22 mg
• Mortadela (30 g) - 29 mg
• Salami (30 g) - 31 mg
• Szynka gotowana (30 g) - 39 mg
• Kajzerka (50 g) - 11 mg
• Chleb pszenny (50 g) - 7 mg
• Chleb chrupki (30 g) - 18 mg
• Makaron (60 g) - 24 mg
• Buraki czerwone (200 g) - 38 mg
• Cebula (200 g) - 26 mg
• Cukinia (200 g) - 48 mg
• Kapusta biała (200 g) - 44 mg
• Kapusta kwaszona (200 g) - 32 mg
• Kapusta pekińska (50 g) - 11 mg
• Marchew (200 g) - 34 mg
• Ogórki (200 g) - 14 mg
• Pomidory (200 g) - 22 mg
• Rzodkiewka (100 g) - 15 mg
• Sałata (50 g) - 7 mg
• Ziemniaki (250 g) - 40 mg
• Grzyby (kurki) (200 g) - 34 mg
• Ananas (150 g) - 24 mg
• Brzoskwinie (150 g) - 32 mg
• Czereśnie (150 g) - 29 mg
• Gruszki (150 g) - 18 mg
• Jabłka (150 g) - 21 mg
• Kiwi (150 g) - 29 mg
• Maliny (150 g) - 27 mg
• Oliwki (25 g) - 7 mg
• Pomarańcze (150 g) - 29 mg
• Porzeczki (150 g) - 26 mg
• Truskawki (150 g) - 32 mg
• Winogrona (150 g) - 41 mg
• Wiśnie (150 g) - 29 mg
• Ziarno słonecznika (30 g) - 43 mg
• Ziarno sezamu (30 g) - 19 mg
• Orzechy laskowe (30 g) - 11 mg
• Orzechy włoskie (30 g) - 8 mg
• Orzechy ziemne (30 g) - 24 mg

Produkty, z których powstaje 50-100 mg kwasu moczowego

Po produkty, z których powstaje mniej niż 50–100 mg kwasu moczowego można sięgać od czasu do czasu, a czasie ataku dny w ogóle ich unikać.

• Fasolka szparagowa zielona (200 g) - 74 mg
• Flądra (100 g) - 93 mg
• Lin (100 g) - 80
• Kiełbaski frankfurterki (100 g) - 89 mg
• Parówki (100 g) - 78 mg
• Kaszanka wątrobianka (30 g) - 50 mg
• Wołowina mostek (100 g) - 90 mg
• Jarmuż (200 g) - 96 mg
• Dynia (200 g) - 88 mg
• Kapusta czerwona (200 g) – 64 mg
• Kapusta włoska(200 g) - 74 mg
• Fasola biała (75 g) - 96 mg
• Groch (75 g) - 71 mg
• Soczewica (75 g) - 95 mg
• Banan (150 g) – 86 mg
• Melon (150 g) - 50 mg

Produkty, z których powstaje więcej niż 100 mg kwasu moczowego

Produktów, z których powstaje więcej niż 100 mg kwasu moczowego najlepiej unikać. Jeśli już po nie sięgamy, to tylko sporadycznie, starając się wybierać te produkty, z których powstaje najmniej kwasu moczowego i, oczywiście, jeść je w minimalnej ilości:

• Dorsz (100 g) - 109 mg
• Karp (100 g) - 160 mg
• Łosoś (100 g) - 170 mg
• Makrela (100 g) - 145 mg
• Pstrąg (100 g) - 297 mg
• Sandacz (100 g) - 110 mg
• Sardynka (100 g) - 345 mg
• Sola (100 g) - 131 mg
• Szczupak (100 g) - 140 mg
• Szproty wędzone (100 g) - 804 mg
• Śledź (100 g) - 210 mg
• Cielęcina (100 g) - 150 mg
• Jagnięcina (100 g) - 140 mg
• Wołowina karkówka (100 g) - 120 mg
• Rostbef (100 g) - 110 mg
• Wieprzowina karkówka (100 g) - 145 mg
• Szynka (100 g) - 160 mg
• Kurczak pieczony (100 g) - 115 mg
• Pierś kurczaka (100 g) - 175 mg
• Udko kurczaka (100 g) - 110 mg
• Grasica (100 g) - 1260 mg
• Wątróbka cielęca (100 g) - 218 mg
• Wątróbka wieprzowa (100 g) - 515 mg
• Wątroba wołowa (100 g) - 554 mg
• Gęś (100 g) - 165 mg
• Zając (100 g) - 105 mg
• Brokuły (200 g) - 162 mg
• Brukselka (200 g) - 138 mg
• Zielony groszek (200 g) - 168 mg
• Kalafior (200 g) - 102 mg
• Kukurydza (200 g) - 104 mg
• Papryka (200 g) - 110 mg
• Por (200 g) - 148 mg
• Szpinak (200 g) - 114 mg
• Pieczarki (200 g) - 116 mg
• Borowiki (200 g) - 184 mg
• Piwo (200 g) - 24 mg
• Wino, wódka (200 g) – 0 mg

Dieta niskopurynowa. Przykładowy jadłospis na jeden dzień

Śniadanie:

• omlet z 2 jajek z pomidorem. Pomidor bez skórki pokroić w kostkę, wymieszać z jajkiem i białkami. Doprawić solą i pieprzem. Roztrzepane jajka z pomidorem wylać na rozgrzaną patelnię i usmażyć omlet. Posypać posiekaną natką

• mała grahamka lub pół dużej grahamki cienko posmarowanej margaryną

• szklanka soku wyciśniętego z pomarańczy i dwóch mandarynek

II śniadanie:

• 2 kromki chleba graham cienko posmarowane łyżeczką margaryny, plaster chudego twarogu z 2 listkami sałaty i kilkoma plasterkami zielonego ogórka

• herbatka owocowa

Obiad:

• miseczka (250 ml) zupy jarzynowej z ziemniakami ugotowana na wywarze warzywnym (można ja doprawić łyżka jogurtu naturalnego)

• 2 gołąbki z farszem ryżowo-mięsnym

• szklanka soku pomidorowego

Podwieczorek:

• garść migdałów

• pół szklanki jogurtu naturalnego

Kolacja:

• Ryż zapiekany z jabłkiem. 4 łyżki ryżu ugotować do miękkości w połowie szklanki chudego mleka, z dodatkiem łyżeczki cukru waniliowego i połową łyżeczki masła. Jabłko cienko obrać ze skórki, usunąć gniazda nasienne i usmażyć z cynamonem i dodatkiem łyżeczki cukru waniliowego. Naczynie żaroodporne wysmarować masłem, wyłożyć warstwami ryż i jabłka. Na koniec posypać cynamonem. Zapiekać ok. 20 min. w temp 200 stopni.

• herbatka ziołowa

Zalecenia oraz jadłospis przygotowała dr inż. Agnieszka Leciejewska – dietetyczka, specjalistka ds. żywienia w różnych chorobach