Czy wiśnie są zdrowe i dietetyczne? Sprawdź, dlaczego warto je jeść i przygotuj domową nalewkę, sok, dżem

Wiśnie pojawiają się na straganach wraz z początkiem lipca. Soczyste, znakomite są na surowo, a także w deserach, daniach wytrawnych i przetworach. Bez tych owoców nie wyobrażamy sobie lata, tak są wpisane w naszą tradycję kulinarną. Dietetycy też je polecają, a to ze względu na cenne właściwości odżywcze. I nieważne, czy są to sokówki o ciemnoczerwonym soku, czy szkliste szklanki. Obie odmiany są wartościowe.

Czy wiśnie są zdrowe? Właściwości

Wiśnie są prawdziwą skarbnicą antyoksydantów. Dużo w nich witaminy A, C i antocyjanów (naturalnych barwników). Działają one dobroczynnie m.in. na oczy, serce i układ krążenia (poprawiają elastyczność i przepuszczalność naczyń krwionośnych). Przeciwutleniacze zawarte w wiśniach poprawiają też pracę mózgu. Przyspieszają ponadto regenerację kolagenu (budulca skóry), a spowalniają procesy starzenia się. Są w nich też witaminy E, K i z grupy B i wiele mikroelementów, np. wapń, żelazo, fosfor, mangan, potas, cynk i sod. 

Wiśnie mają działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i moczopędne (zmniejszają więc obrzęki). Zawarty w nich błonnik usprawnia zaś trawienie i pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu. Są przy tym mało kaloryczne (ok. 50 kcal w 100 g) i mają niski indeks glikemiczny (IG 22), mogą więc znaleźć się w diecie osób chorujących na cukrzycę (ale uwaga – pobudzają apetyt). 

Ponadto wiśnie pomagają przy bezsenności. Zawierają bowiem tryptofan, aminokwas, który wspomaga wydzielanie melatoniny regulującej rytm czuwania i snu. 

Czy wiśnie są tuczące?

Wiśnie same w sobie nie są tuczące, ponieważ są niskokaloryczne i mają wiele wartości odżywczych, które mogą wspierać zdrową dietę. Mają stosunkowo mało kalorii – jedna filiżanka świeżych wiśni (około 150 gramów) zawiera około 90 kalorii. Dzięki wysokiej zawartości wody (około 80%) pomagają w nawodnieniu organizmu i są sycące przy niskiej kaloryczności. Wiśnie są również dobrym źródłem błonnika, który wspiera zdrowe trawienie i może pomóc w kontrolowaniu apetytu, co jest korzystne dla utrzymania zdrowej wagi. Dodatkowo, praktycznie nie zawierają tłuszczu, co czyni je idealnym wyborem w diecie niskotłuszczowej. Mają także niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powodują szybkiego wzrostu poziomu cukru we krwi po ich spożyciu. Stabilny poziom cukru we krwi pomaga w utrzymaniu równowagi energetycznej i może zapobiegać napadom głodu.

Jednak warto zwrócić uwagę na kilka kwestii. Wiśnie w postaci przetworzonej, takie jak konfitury, dżemy, soki z dodatkiem cukru lub suszone wiśnie z dodatkiem cukru, mogą zawierać znacznie więcej kalorii i cukru niż świeże wiśnie. Spożywanie takich produktów w nadmiarze może prowadzić do przyrostu masy ciała. Jak w przypadku każdego jedzenia, kluczem jest umiarkowanie. Wiśnie powinny być spożywane jako część zrównoważonej diety. Nadmierne spożycie jakiegokolwiek jedzenia, nawet zdrowych owoców, może prowadzić do nadmiernego spożycia kalorii.

Kto nie powinien jeść wiśni?

Choć wiśnie mają wiele zalet, to nie powinny jeść ich osoby z dolegliwościami żołądka i dwunastnicy. Cierpki sok tych owoców może bowiem działać podrażniająco.

Co jest zdrowsze: wiśnie czy czereśnie?

Wiśnie i czereśnie to dwa gatunki smacznych owoców, które mają swoje unikalne zalety zdrowotne, ale trudno jednoznacznie stwierdzić, które z nich są zdrowsze. Każdy z tych owoców ma inny zestaw witamin i minerałów, a przez to inne działanie na organizm. 

Wiśnie są znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających, dzięki wysokiej zawartości antocyjanów, które nadają im intensywny kolor. Mogą pomóc w łagodzeniu bólów mięśniowych, a także wspierać zdrowie serca poprzez obniżenie ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu. Ponadto wiśnie są bogate w witaminę C, potas, błonnik oraz melatoninę, która wspiera zdrowy sen.

Czereśnie, choć również zawierają antocyjany, mają nieco inny profil odżywczy. Są zazwyczaj słodsze i mniej kwaśne niż wiśnie, co sprawia, że są często preferowane do bezpośredniego spożycia. Czereśnie są źródłem witamin A i C, potasu, błonnika oraz polifenoli, które działają jako przeciwutleniacze. Spożywanie czereśni może wspomagać zdrowie układu sercowo-naczyniowego, poprawiać trawienie i wspierać układ odpornościowy.

Podsumowując, zarówno wiśnie, jak i czereśnie są bardzo zdrowe i mają swoje unikalne korzyści. Wiśnie mogą być bardziej korzystne dla osób szukających wsparcia przeciwzapalnego i poprawy jakości snu, podczas gdy czereśnie mogą być lepszym wyborem dla tych, którzy chcą poprawić zdrowie serca i układu trawiennego. Wybór między nimi powinien zależeć od konkretnych potrzeb zdrowotnych i smakowych preferencji.

Jak kupować wiśnie, by były najlepsze?

Kupujmy (zbierajmy) owoce w pełni dojrzałe, bo takie są najsłodsze. Jednak ze względu na to, że nie najlepiej się przechowują (wytrzymają ok. 2 dni w lodówce), starajmy się jak najszybciej je wykorzystać. 

Jakie wiśnie są najzdrowsze?

Najwartościowsze są wiśnie jedzone na surowo (również w postaci świeżego soku), ale nie wszystkim odpowiada ich nieco kwaśny smak. Nie rezygnujmy jednak z nich z tego powodu. Innym sposobem na skorzystanie z właściwości zdrowotnych wiśni jest używanie mrożonych owoców. Mrożenie jest doskonałą metodą przechowywania wiśni, która zachowuje większość ich składników odżywczych. Mrożone wiśnie mogą być świetnym dodatkiem do smoothie, jogurtów czy owsianki.

Suszone wiśnie to świetna przekąska bogata w błonnik i przeciwutleniacze. Upewnij się, że wybierasz te bez dodatku cukru, aby uniknąć nadmiaru kalorii i cukru w diecie. Mogą być doskonałym dodatkiem do musli, sałatek lub jako samodzielna przekąska.

Wiśnie możemy łączyć z innymi produktami, np. przyrządzać koktajle, desery i chłodniki na ich bazie, wytrawne sosy do pieczonych czy duszonych mięs, dodawać do sałatek, a nawet… marynować. Mocno słodzone konfitury czy soki, chociaż znakomite w smaku, nie są korzystne dla naszego zdrowia.

Wiśnie świetnie komponują z przyprawami korzennymi, np. imbirem, goździkami, gałką muszkatołową, kardamonem. Desery, ciasta, zupy, sosy i przetwory z ich dodatkiem zyskują niepowtarzalny smak. 

Nalewka wiśniowa: na co pomaga?

Nalewka z wiśni, znana również jako wiśniówka, jest popularnym domowym specyfikiem, który od wieków wykorzystywany jest zarówno ze względu na swoje walory smakowe, jak i właściwości zdrowotne. Pomaga przede wszystkim na problemy trawienne, ponieważ wiśnie zawierają pektyny i błonnik, które wspierają zdrowie układu pokarmowego. Nalewka ta może również działać jako środek rozgrzewający, co jest szczególnie przydatne w chłodne dni lub w przypadku przeziębienia.

Dzięki zawartości antyoksydantów, nalewka z wiśni może wspierać układ odpornościowy i chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. Ma również właściwości przeciwzapalne, które mogą pomóc w łagodzeniu stanów zapalnych w organizmie. Niektórzy ludzie stosują ją w niewielkich ilościach na poprawę krążenia krwi i zdrowia serca, choć ważne jest, aby pamiętać, że alkohol w nadmiarze może mieć negatywne skutki zdrowotne.

Nalewka wiśniowa - przepis

Składniki:

• 2 kg wiśni
• 1,5 kg cukru
• 2 szklanki wody
• 1 l spirytusu

Przygotowanie:

1. Wiśnie przebieramy i myjemy w zimnej wodzie. Przesypujemy je do słoja i zasypujemy cukrem. Przykrywamy wylot gęstą tkaniną i odstawiamy na 6 tygodni w słoneczne miejsce.
2. Zlewamy powstały sok. Zalewamy owoce wodą, mieszamy dokładnie. Uzyskany płyn dolewamy do soku. 
3. Dodajemy spirytus, mieszamy i odstawiamy na 3 dni pod przykryciem. Przefiltrowujemy przez gazę. Rozlewamy do butelek. Wynosimy na 5-6 miesięcy w ciemne, chłodne miejsce.

Sok wiśniowy - przepis

Składniki:

• 3 kg wiśni
• cukier (do smaku)

Przygotowanie:

1. Wiśnie umyj, odszypułkuj i wydryluj. Włóż do dużego rondla, zalej zimną wodą, aż wiśnie zostaną przykryte. Przykryj i gotuj wiśnie w niskiej temperaturze przez około 10 minut, aż będą miękkie i łatwe do rozgniecenia.
2. Wyłóż duży durszlak wilgotną ściereczką. Umieść sitko na dużej misce o pojemności co najmniej 1,5 litra. Przelej wiśnie i płyn przez sito. Pozostaw na 30 minut aż owoce dobrze się odsączą.
3. Zebrany sok ponownie krótko zagotuj, dosłodź do smaku i przelej do czystych butelek, gdy są jeszcze gorące po brzegi i szczelnie zamknij.
4. Okres przydatności do spożycia: Domowy sok wiśniowy można przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu przez co najmniej 6 miesięcy. Dodatek cukru wydłuża również okres przydatności do spożycia. Otwarty sok wiśniowy należy przechowywać w lodówce i spożyć w ciągu 1-2 tygodni.

Dżem wiśniowy - przepis

Składniki:

• 1 kg wiśni
• 500 gramów cukru żelującego (2:1)
• 1 cytryna

Przygotowanie:

1. Wiśnie umyj, odszypułkuj i wydryluj. Wyciśnij cytrynę. Wiśnie włóż do dużego rondla z cukrem żelującym i 1-2 łyżkami soku z cytryny. Przykryj i pozostaw do zaparzenia na ok. 2 godziny.
2. Doprowadź wiśnie do wrzenia, ciągle mieszając. Gotuj na dużym ogniu przez około 4 minuty, ciągle mieszając. Wlej dżem wiśniowy do 6 czystych, gotowanych słoików do wekowania, gdy są jeszcze gorące, natychmiast zamknij i pozostaw do całkowitego ostygnięcia.

Nasza rada:

Aby wspomóc proces gęstnienia podczas gotowania wiśni, należy wymieszać owoce z cukrem żelującym i dać im co najmniej 2 godziny przed gotowaniem, aby nabrały soku. Szybciej będzie też, jeśli wiśnie lekko zmiksujesz bezpośrednio z cukrem i sokiem z cytryny, zagotujesz, a następnie wlejesz na gorąco do słoików.