Przyczyny nawracających wzdęć mogą być różne. Nie zawsze mają związek z jedzeniem i układem pokarmowym. Czasem przyczyna może tkwić w stresie, przyjmowanych lekach oraz problemach... ginekologicznych. Jak leczyć wzdęcia w każdym przypadku?
Wzdęcia z powodu zbyt wielu bakterii w jelitach
Co się dzieje? Do zespołu rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego, inaczej zespołu SIBO, dochodzi, gdy bakterie z jelita grubego przedostają się do jelita cienkiego i tam się namnażają. Powoduje to zaburzenia trawienia, dyskomfort i uciążliwe wzdęcia (spowodowane nadmierną produkcją gazów), powiększa się obwód brzucha – rano może być płaski, wieczorem zaś wzdęty. Zmienia się też rytm wypróżnień (raz biegunki, raz zaparcia), pojawiają się bóle brzucha.
Jak sobie radzić? Dolegliwości powodują produkty zawierające fruktozę, fruktany, laktozę itp. Niewskazane są m.in. jabłka, śliwki, gruszki, ziarna, czosnek, cebula, fasola, groch, kapusta, produkty z glutenem, nabiał, słodycze ze słodzikami. Warto stosować dietę FODMAP. Polega na ograniczeniu lub całkowitym wyeliminowaniu tych produktów.
Wzdęcia wywołane przez zaparcia
Co się dzieje? Jeśli wypróżniamy się rzadziej niż dotychczas (regularne odwiedzanie toalety co 2-3 dni to norma), oddawanie stolca przychodzi nam z trudem, mamy uczucie niepełnego wypróżnienia, to znaczy, że cierpimy na zaparcia. To uciążliwa dolegliwość, często towarzyszą jej ból brzucha, powiększenie jego obwodu oraz wzdęcia.
Jak sobie radzić? Na początek dobrze jest zwiększyć aktywność (np. więcej spacerować) oraz ilość błonnika w diecie – znajdziemy go w warzywach, owocach, także suszonych, pełnoziarnistym pieczywie, otrębach itp. Należy także pić odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia, najlepiej wody niegazowanej, ok. 2 litrów na dobę. Jeśli konieczne będzie zastosowanie leków, można wybrać te pobudzające ruchy jelita i zwiększające ilość wody w dolnym odcinku jelit.
Wzdęcia spowodowane nadmiernym soleniem potraw
Co się dzieje? Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że powiększenie się obwodu brzucha oraz towarzyszące temu obrzęki i wzdęcia spowodowane są nadmiarem sodu w diecie. To szkodzi zdrowiu, ponieważ wpływa niekorzystnie na pracę nerek i sprzyja powstawaniu nadciśnienia tętniczego.
Jak sobie radzić? Staraj się ograniczyć sól. Nie dosalaj potraw (szybko się przyzwyczaisz do nowego smaku). Czytaj także uważnie etykiety. Znajduje się na nich tzw. równoważnik soli: 1 g sodu = 2,5 g soli. Dzięki temu wiesz, ile sodu zjadasz dziennie. Chodzi o to, aby nie przekroczyć dopuszczalnej dziennej dawki jonów sodu (ok. 1300 mg/d).
Wzdęcia z powodu torbieli na jajnikach
Co się dzieje? W wypadku torbieli, a nawet guzów jajnika, pierwszymi objawami (a często nawet jedynymi) są powiększenie obwodu talii, wzdęcia nawet po lekkostrawnych potrawach i inne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, np. brak apetytu, uczucie pełności, biegunki, zaparcia.
Jak sobie radzić? Niezbędna jest wizyta u ginekologa, który zleci lub wykona na miejscu USG przezpochwowe (inaczej transwaginalne, czyli USG TV). Badanie wykrywa m.in. guzy czy torbiele na jajnikach, a na podstawie ich obrazu lekarz wstępnie może określić ich charakter (np. czy jest to torbiel tzw. czynnościowa, czy inna). USG TV można wykonać bezpłatnie jedynie wówczas, gdy lekarz uzna, że jest ono konieczne.
Wzdęcia wywołane przez powiększenie wątroby
Co się dzieje? Jeśli niezdrowo się odżywiasz, jesz tłuste i ciężkostrawne dania, a dodatkowo zażywasz wiele leków, wątroba może gorzej pracować. Powiększa się, zaczyna uciskać pobliskie narządy, a obwód brzucha się powiększa. Czujemy nieprzyjemne kłucie w prawym boku.
Jak sobie radzić? Zadbaj o lekkostrawną dietę. Jedz 5-6 mniejszych posiłków w ciągu dnia. Gotuj potrawy i piecz. Unikaj tłustych mięs, wędlin, zasmażek, śmietany do doprawiania zup, sosów. Ogranicz słodycze, produkty z białej mąki. Dodawaj gotowane warzywa do każdego posiłku, używaj oleju. Możesz sięgnąć po leki (nie suplementy diety) wspierające wątrobę (po konsultacji z lekarzem).
Wzdęcia z powodu alergii
Co się dzieje? Alergie i nietolerancje pokarmowe najczęściej objawiają się uczuciem pełności, chorzy mówią, że mają brzuch jak balon. Cierpią na wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, rzadziej na zaparcia.
Jak sobie radzić? Obserwuj i zapisuj, po jakich pokarmach oraz po jakiej ich ilości pojawiają się (nasilają) dolegliwości. Następnie usuń z menu na trzy tygodnie produkty podejrzane o wywoływanie wzdęć (pojedynczo, po kolei). W ten sposób sprawdzisz, czy dolegliwości się zmniejszą. Alergie mogą powodować m.in.: owoce, konserwanty, barwniki, gluten, laktoza. Jeśli uda się ci zidentyfikować powód problemów, usuń dany produkt na stałe z diety.
Wzdęcia wywołane przez leki
Co się dzieje? Niektóre leki stosowane w leczeniu nadciśnienia czy cukrzycy powodują zaburzenia jelitowe, w tym wzdęcia objawiające się powiększeniem obwodu brzucha, uczuciem pełności, odbijaniem. Często dochodzą biegunki i bóle brzucha.
Jak sobie radzić? O dolegliwościach należy poinformować lekarza prowadzącego, zwłaszcza jeśli są one bardzo nasilone. Być może konieczna będzie zmiana dawki lub rodzaju leku. Wzdęcia złagodzą leki z symetykonem.
Wzdęcia spowodowane przez stres
Co się dzieje? Jeśli stres jest przewlekły i silny, wyzwala lub nasila objawy chorób. Jelita są bardzo unerwionym narządem i odbierają bodźce stresowe, na które reagują bakterie jelitowe. Prowadzi to do zaburzeń równowagi mikroflory jelitowej. Efektem są wzdęcia i brzuch zaczyna przypominać balon.
Jak sobie radzić? Stres należy łagodzić. Każdy powinien znaleźć sposób najlepszy dla siebie. Doskonale działają np.: aktywność fizyczna, praktykowanie jogi, słuchanie muzyki, praca w ogrodzie.
