Miód jest dobry nie tylko na przeziębienie! Na co pomagają różne rodzaje miodu?

To, że miód pomaga na różne zdrowotne problemy, wiedziano już w starożytności – już wtedy miodem leczono rany, rozstrój żołądka i zalecano go na wzmocnienie organizmu. W Polsce nasi przodkowie także znali i cenili prozdrowotne właściwości miodu. Powstało nawet przysłowie: „Kto miód je i pije, ten długo żyje!”.

Co do picia, to kieliszek dobrego dwójniaka, trójniaka lub nalewki na miodzie skosztowany raz w tygodniu rzeczywiście korzystnie działa na układ trawienny, ale raczej na tej ilości poprzestańmy. Natomiast dobrym miodem ze słoika możemy się delektować i wzmacniać codziennie – nauka potwierdziła jego prozdrowotne działanie.

Poznaj lecznicze właściwości miodu! Zobacz, jakie są jego rodzaje i na co pomagają oraz jak przyrządzić napary i napoje na różne dolegliwości. 

Co zawiera miód? Substancje odżywcze w miodzie 

W miodzie znaleziono aż 300 cennych substancji. Poza cukrami są to:

• kwasy organiczne,
• olejki eteryczne z nektaru,
• związki polifenolowe (chroniące przed wolnymi rodnikami, chorobami nowotworowymi i miażdżycą),
• witaminy,
• minerały,
• cenne enzymy i substancje bakteriobójcze, np. woda utleniona i inhibina.

Obfitują w nie szczególnie miody spadziowe, gryczane i lipowe. 

Rodzaje miodów – na co pomagają? Zalety i właściwości lecznicze miodu

Rodzaj miodu, jego smak, zapach i barwa zależą od rodzaju roślin, z jakich został zebrany nektar, spadź lub pyłek. Może mieć kolor od prawie białego po ciemny. Im ciemniejsza barwa miodu, tym jest on zdrowszy, ponieważ zawiera więcej przeciwutleniaczy. Zazwyczaj miód spadziowy jest najciemniejszy. Jaki miód pomaga na co? Oprócz tego, że wzmacnia odporność i leczy przeziębienie, jest korzystny na wiele innych dolegliwości. Sprawdź rodzaje miodów i ich właściwości zdrowotne!

Miód wielokwiatowy pomaga na skórę, kości i włosy

Miód wielokwiatowy zwany jest także miodem tysiąca kwiatów, ponieważ wytwarzany jest z nektaru wielu roślin miododajnych, zarówno uprawnych, jak i dziko rosnących, które kwitną w tym samym czasie. Jego smak, barwa i aromat zależą od gatunków kwiatów, z których powstał: z wiosennych jest jasny i łagodny, o przyjemnym aromacie, a z letnich – ciemniejszy, o wyraźniejszym smaku i zapachu (z przewagą konkretnego nektaru, np. z lipy). Szybko się krystalizuje. Miód wielokwiatowy zawiera dużo witamin i makroelementów (jak magnez i wapń), a także krzem. Dzięki temu wspomaga regenerację skóry, kości oraz włosów.

Miód spadziowy pomaga leczyć zakażenia bakteryjne

Miód spadziowy wytwarzany jest ze spadzi z drzew iglastych (np. jodły czy sosny) i liściastych (m.in. dębu, lipy i klonu). Sama spadź powstaje w wyniku wysysania i wydalania soku roślinnego przez małe owady. Pszczoły przerabiają spadź na miód, który ma ciemną barwę (po krystalizacji zieloną) i cierpki smak. Polecany jest przy schorzeniach dróg oddechowych. To jeden z droższych miodów w Polsce i jeden z najbardziej skutecznych miodów w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Działa podobnie jak antybiotyk, a jednocześnie pobudza do walki nasz system odpornościowy. Szczególnie polecany przy chorobach układu oddechowego. Wspomaga nawet leczenie zapalenia płuc.

Miód ze spadzi drzew liściastych usprawnia pracę wątroby i układu moczowego, a ze spadzi drzew iglastych łagodzi dolegliwości układu oddechowego, pokarmowego, krążenia.

Miód lipowy wspomaga leczenie grypy, przeziębienia, kaszlu, anginy, zatok

Miód lipowy powstaje z pyłków kwiatów lipy na przełomie czerwca i lipca. Płynny jest koloru jasnożółtego, natomiast po szybkiej (kilkutygodniowej) krystalizacji – żółtopomarańczowego. Ma ostry, gorzkawy smak oraz intensywny aromat przypominający miętę. Dobrze stosować go przy przeziębieniu czy grypie, ponieważ działa przeciwgorączkowo. Warto dodawać go do herbaty przed snem, gdyż ułatwia zasypianie.

Miód lipowy działa odkażająco, napotnie, przeciwgorączkowo i wykrztuśnie. Wspomaga leczenie grypy, przeziębienia, kaszlu, anginy, zatok. Przy tego typu schorzeniach medycyna ludowa zaleca zażywać 3-4 razy dziennie po łyżce mikstury zrobionej z: miodu (0,5 l), startego imbiru (4 cm korzenia) i cytryny (2 szt). 

Miód rzepakowy wspomaga układ pokarmowy i serce

Miód rzepakowy jest bardzo popularny w naszym kraju. Pozyskuje się go głównie w maju, czyli w czasie intensywnego kwitnienia rzepaku. Ten słodki miód jest bardzo jasny, prawie bezbarwny. Szybko się krystalizuje (nawet w kilka dni), po czym nabiera białokremowej barwy. Pomaga przy leczeniu wielu schorzeń związanych m.in. z trzustką, wątrobą oraz sercem. Przyspiesza także gojenie się ran. Ponadto dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Apiterapeuci polecają go przy kłopotach z wątrobą, trzustką, w chorobach nerek, układu pokarmowego i układu krążenia. Stosowany zewnętrznie przyspiesza gojenie się ran (oparzeń, skaleczeń). Ponadto wzmacnia odporność organizmu i dzięki temu łatwiej pokonamy przeziębienie. Najlepszy na kaszel i przy zapaleniu płuc oraz oskrzeli. Działa też uspokajająco i lekko nasenne. 

Miód akacjowy wycisza i ułatwia zasypianie

Miód akacjowy szczególnie polecany przy schorzeniach przewodu pokarmowego, np. gdy cierpimy na zaburzenia trawienia czy nadkwasotę. Warto go jeść nawet przy wrzodach żołądka i dwunastnicy. Szklanka mleka z łyżką tego miodu wypita wieczorem łagodnie wycisza, ułatwia zasypianie. Pomaga na kłopoty trawienne, przy wrzodach żołądka i dwunastnicy oraz infekcjach dróg moczowych i nerek. 

Miód gryczany pomaga na układ krążenia, anemię i osteoporozę

Miód gryczany zawiera dużo rutyny, która wzmacnia naczynia krwionośne. Dlatego dobrze jest go stosować przy miażdżycy i chorobie wieńcowej. Sprzyja leczeniu osteoporozy oraz anemii spowodowanej niedoborem żelaza. Można go stosować również przy zapaleniach nerek i kłopotach z pamięcią. Polecany jest też przy chorobach wątroby i dróg żółciowych, a także w profilaktyce miażdżycy i chorób serca. 

Miód wrzosowy skuteczny na przeziębienie i jelita

Miód wrzosowy działa lekko moczopędnie i pomaga w zapobieganiu oraz leczeniu chorób dróg moczowych. Skuteczny także przy przeziębieniach, np. przy przewlekłym zapaleniu migdałków. Łagodzi dolegliwości reumatyczne, reguluje pracę jelit i pomaga w przyswajaniu składników pokarmowych. 

Miód malinowy pomaga uzupełnić niedobory witamin

Miód malinowy powstaje z kwiatów malin. Jest trudno dostępny między innymi dlatego, że kwiaty te krótko kwitną. Zazwyczaj jest lekko kwaśny, ale łagodny. Jego smak może się także nieco różnić w zależności od odmiany. Ma jasnożółty kolor, który jaśnieje po krystalizacji. Polecany jest dzieciom ze względu na dużą ilość witamin, które są potrzebne do prawid­łowego rozwoju oraz ciekawy smak.

Miód manuka pomaga na wrzody i refluks

Miód manuka to miód powstający z nektaru krzewu o tej samej nazwie, rosnącego na terenach Nowej Zelandii. Występuje w nim składnik zwany methylglyoxal (w skrócie: MGO), którego jest 300 razy więcej niż w innych miodach. Dzięki niemu miód ten posiada silne właściwości lecznicze. Miód manuka zalecany jest przy niestrawności, refluksie, wrzodach, zespole jelita nadwrażliwego oraz chorobach układu pokarmowego, które wywołują pałeczki Helicobacter pylori. Działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwzapalnie oraz przeciwgrzybicznie.  

Uważany jest za jeden z najzdrowszych miodów na świecie. Powstaje z nektaru krzewów Manuka, które rosną na zboczach gór w Nowej Zelandii. Jak wykazały badania, każdy miód zawiera metyloglioksal (MGO) – związek organiczny działający leczniczo. Miód manuka tego unikalnego składnika ma najwięcej ze wszystkich miodów. Działa przeciwbakteryjnie, antyseptycznie i antyoksydacyjnie. Co ciekawe – drobnoustroje nie nabywają odporności na metyloglioksal.

Jego cena MGO i sięga nawet 200 zł za 250 g.

Miód koniczynowy działa wyciszająco i pomaga się uspokoić

Miód koniczynowy jest wytwarzany z nektaru koniczyny. W zależności od odmiany ma inną barwę i smak. Z białej koniczyny powstaje słomkowy miód o słodkim smaku, a z czerwonej – łososiowy i lekko kwaśny. Jego krystalizacja jest wolna. Przyjmuje po niej drobnoziarnistą konsystencję. Zalecany jest osobom żyjącym w ciągłym stresie, gdyż działa wyciszająco i uspokajająco. Łagodzi także problemy układu trawiennego.

Lepszy miód płynny czy skrystalizowany? Jak rozpoznać prawdziwy miód?

Większość z nas woli płynny, powoli lejący się z łyżeczki. Uważamy go za prawdziwszy, smaczniejszy. To nic złego, jeśli miód się skrystalizuje. Świadczy to nawet o jego wysokiej jakości. Krystalizacja miodu to jak najbardziej naturalny proces. Nie powoduje ani pogorszenia jego jakości, ani utraty walorów zdrowotnych.  Każdy prawdziwy miód powinien skrystalizować się w ciągu kilku miesięcy. Jeśli chcesz, żeby był lejący, wstaw wypełniony nim słoik do miski z wodą o temp. ok. 40°C.

Jak rozpoznać prawdziwy miód? Prawdziwy pszczeli produkt powinien skrystalizować w ciągu 3-6 miesięcy od daty napełnienia. Najszybciej proces ten zachodzi w miodzie rzepakowym, najwolniej w akacjowym. Jeśli miód się nie krystalizuje, to znaczy, że albo go zafałszowano, albo kilkakrotnie podgrzewano i nie ma już żadnych walorów zdrowotnych.

Najlepiej jeść bezpośrednio z łyżki albo rozpuszczony w letniej wodzie, mleku czy herbacie z cytryną. Płyn pijmy małymi łykami. Niektórzy apiterapeuci twierdzą, że miód najskuteczniej działa wtedy, gdy zostawimy go w wystudzonej wodzie, w temperaturze pokojowej, na kilkanaście godzin. Wtedy wzrasta aktywność enzymów. Dodany do wrzątku lub podgrzany powyżej 40 st. C traci właściwości lecznicze.

Jak przechowywać miód? Gdy mamy zamiar zużyć go w ciągu 2-3 miesięcy, możemy trzymać w zamkniętych słoikach w szafce. Jeśli chcemy przechować dłużej, wstawmy go do chłodu. 

Ile miodu powinno się jeść? 

Statystyczny Polak zjada rocznie zaledwie mały słoik miodu i najczęściej sięga po niego dopiero wtedy, gdy jest chory. Lekarze, doceniający miód i stosujący w leczeniu pacjentów produkty pszczele, zalecają 2 duże łyżki tego złotego płynu dziennie, w dwóch porcjach. Także profilaktycznie. Oczywiście, z tą ilością trafia do krwi sporo glukozy. Dlatego wybierając miód, jednocześnie zrezygnujmy z cukru, ciastek, dużych porcji makaronu i jasnego pieczywa, aby nie przesadzić z ilością węglowodanów.

Kto nie powinien jeść miodu?

Szczególną ostrożność muszą zachować osoby chore na cukrzycę, ale one, jeśli są pod opieką diabetologa, zazwyczaj wiedzą, jak dbać o prawidłowy poziom cukru.

Lekarze ostrzegają, by osoby, które mają kłopoty z układem pokarmowym, wystrzegały się jedzenia zimnego miodu łyżeczką (dotyczy to też picia roztworu miodu). Zimny miód podwyższa kwasowość treści żołądkowej, hamuje ruchy żołądka i podrażnia jelita.

Wybierając miód, sprawdź, ile metyloglioksalu zawiera. Kupisz od 100+ do nawet 500 mg metyloglioksalu na kg miodu – im więcej, tym lepiej.

Jak zrobić domowe leki z miodem? Domowe kuracje z miodem

Miód wzmacnia odporność, zwalcza infekcje, poprawia stan skóry. Dobrze zacząć apiterapię na przednówku.

1. Nalewka propolisowa na objawy infekcji

Propolis, czyli tzw. kit pszczeli, jest mieszanką wosku i pyłków z młodych roślin. Pszczoły używają go do uszczelniania gniazda oraz do zabezpieczenia ula przed wirusami, bakteriami i grzybami. Domowa nalewka propolisowa łagodzi ból gardła, zmniejsza uporczywy kaszel. 

Przygotuj w ciemnym szkle 30 g świeżego kitu pszczelego (3 łyżki). Zalej 80 ml wody i 200 ml 96 proc. spirytusu. Zamknij i odstaw w zaciemnione, chłodne miejsce. Co 2-3 dni potrząśnij naczyniem. Po 14-20 dniach, gdy płyn nabierze ciemnobrunatnego koloru, a resztki kitu staną się jasne, nalewka będzie gotowa. Jeśli masz infekcję, pij 10-15 kropli dziennie, dłużej trzymając nalewkę w ustach.

2. Napar z miodem manuka na wrzody żołądka i kłopoty z jelitami

1 łyżkę miodu rozpuść w filiżance ciepłej wody lub naparu ziołowego (np. z rumianku – działa kojąco i przeciwzapalnie, z podbiału – działa osłaniająco na podrażnioną błonę śluzową żołądka lub napar z piołunu – likwiduje uczucie ciężkości, łagodzi zgagę i zmniejsza wzdęcia). Pamiętaj, że napar nie powinien być gorący, by miód nie stracił zdrowotnych właściwości. Napar z miodem pij 4 razy dziennie (obowiązkowo 2 godziny przed posiłkiem lub po nim), przez minimum 14 dni lub do czasu, aż objawy niestrawności lub bólu się zmniejszą.

3. Napar z głogu z miodem przy nadciśnieniu

Badania wykazały, że spożywanie miodu ma korzystny wpływ na cały układ krążenia. Niektóre miody zawierają też dużo potasu, który pozytywnie działa na rytm serca. Osoby z nadciśnieniem, miażdżycą i chorobami serca powinny sięgać po miód spadziowy, gryczany, rzepakowy lub wielokwiatowy. Z kolei kwiaty i owoce głogu mają związki organiczne, które poprawiają stan naczyń wieńcowych i usprawniają pracę serca, co pomaga w regulowaniu ciśnienia.

1 łyżkę rozdrobnionych kwiatów i owoców głogu zalej szklanką wrzątku i gotuj ok. 5 minut. Do ciepłego odcedzonego płynu dodaj 1 łyżeczkę miodu. Pij 1/2 szklanki odwaru 2-3 razy dziennie. Aby odczuć efekty kuracji, miód przyjmuj przynajmniej 6-8 tygodni. Przy nadciśnieniu możesz też dodawać po 1 łyżeczce miodu do ulubionej herbatki ziołowej: żurawinowej, z owocu dzikiej róży, z melisy. Wystarczy, że wrzucisz do filiżanki 1 torebkę gotowej herbaty, zalejesz wrzątkiem i odczekasz 5 minut, aż naciągnie. Pij 2-3 razy dziennie.

4. Maść z miodu na problemy skórne

Nawilżające i regenerujące właściwości miodu wykorzystywane są także w codziennej pielęgnacji skóry, a nawet przy niektórych chorobach skórnych. Miód przyspiesza gojenie się ran, łagodzi krostki, owrzodzenia i stany zapalne skóry, zmniejsza ryzyko powstawania przebarwień i blizn. Miód doskonale regeneruje spierzchnięte usta i przyspiesza gojenie się zajadów. Jeśli masz kłopoty ze skórą, wybierz miód wrzosowy, wielokwiatowy, spadziowy lub rzepakowy.

Przygotuj po 1 łyżeczce miodu i startego wosku pszczelego, 2 krople witaminy E (gotowe kapsułki z witaminą E kupisz w aptece) i 2-3 łyżeczki świeżego soku z cytryny. Dokładnie wymieszaj i przechowuj w szczelnie zamkniętym słoiczku w chłodnym miejscu, najlepiej w lodówce. Kilka razy dziennie nakładaj niewielką ilość maści na skórę. Pamiętaj, aby wcześniej wykonać próbę, np. na dłoni, bo miód może uczulać.

5. Mieszanka z miodem przy wzdęciach i niestrawności

10 g zmielonych nasion kminku wymieszaj z czterema łyżkami miodu akacjowego. Stosuj 3 razy dziennie po łyżeczce. 

6. Napój z miodem na piasek w nerkach, drogach moczowych

Przygotuj po pół szklanki oliwy z oliwek, soku z cytryny i płynnego miodu. Wymieszaj składniki. Zażywaj 3 razy dziennie po łyżce. 

7. Okład z miodu na bóle reumatyczne

Przygotuj litr ciepłej przegotowanej wody i rozpuść w niej 3 łyżki miodu, najlepiej wielokwiatowego. Dobrze wymieszaj, aby miód się rozpuścił. Zanurz w roztworze bawełnianą ściereczkę, odciśnij nadmiar płynu i owiń bolący staw. Przykryj dodatkowo folią spożywczą i ręcznikiem. Okład najlepiej zrobić na noc i zdjąć go rano. Jeśli robisz go na stawy dłoni czy stóp, zamiast ręcznika załóż rękawiczki lub skarpetki. 

8. Płukanka z miodem na ból gardła

2 łyżki miodu wielokwiatowego lub lipowego rozpuść w przestudzonym naparze z szałwii – łyżkę suszonych liści szałwii zalej 3/4 szklanki wrzącej wody, parz pod przykryciem 15 minut, odcedź, przestudź. Wymieszaj. Płucz gardło 2-3 razy dziennie. 

9. Syrop na kaszel z miodem

Do 3/4 szklanki płynnego miodu dodaj 4 łyżki soku wyciśniętego z cytryny oraz czubatą łyżeczkę startego na tarce korzenia imbiru. Dodaj 1/4 szklanki letniej przegotowanej wody. Dorzuć kilka goździków i szczyptę cynamonu. Dokładnie wymieszaj i zostaw na ok. 10 godzin w temperaturze pokojowej, bez przykrywania. Wyjmij goździki. Przełóż syrop do słoika, zakręć. Przechowuj w lodówce. Pij po łyżeczce co 3-4 godziny.

10. Napój z miodem na wzmocnienie i usprawnienie pracy wątroby

W słoiku umieść szklankę płynnego miodu (jaki masz). Dodaj 5 średnich ząbków czosnku obranych i drobno posiekanych lub przepuszczonych przez praskę oraz łyżeczkę soku z cytryny. Wymieszaj dobrze, zakręć słoik. Odstaw w ciemne miejsce na ok. tydzień. Pij łyżkę mikstury na czczo przez 7 dni. Zrób 3-4 tygodnie przerwy i powtórz kurację.