Kiedy ziemniaki stają się trujące i lepiej ich nie jeść? 7 cennych wskazówek

Ziemniaki składają się w prawie 80 procentach z wody. Pozostała część ziemniaka jest pełna witamin (takich jak witamina C, B1, B2, B6) i minerałów (magnez, potas, wapń, fosfor, żelazo). To wystarczający powód, by włączyć je do diety – ale uwaga! Jest kilka przypadków, w których powinniśmy raczej zrezygnować z ich jedzenia, ponieważ mogą nam zaszkodzić. Przedstawiamy siedem oznak, na które należy uważać.

Kiedy ziemniaki mogą być trujące?

Ziemniaki mogą być trujące w pewnych okolicznościach, głównie z powodu zawartości solaniny, naturalnej toksyny występującej w roślinach z rodziny psiankowatych, do której należą ziemniaki. Solanina gromadzi się w zielonych częściach ziemniaków, takich jak kiełki, liście i skórka ziemniaków, które zazieleniły się w wyniku ekspozycji na światło.

Aby uniknąć ryzyka zatrucia, należy przechowywać ziemniaki w ciemnym, chłodnym miejscu, usuwać zielone części i kiełki przed gotowaniem oraz unikać spożywania ziemniaków, które mają zielonkawe przebarwienia lub są uszkodzone.

Objawy zatrucia ziemniakami

Jak działa solanina?

• wywołuje wymioty i biegunkę
• podrażnia błonę śluzową jamy ustnej, przełyku, żołądka
• wywołuje stany zapalne nerek.

Objawy zatrucia może wywołać zjedzenie kilku ziemniaków o zawartości solaniny około 0,6 proc. Symptomy przypominają grypę. To wysoka gorączka, poty, bóle i zawroty głowy. W skrajnych wypadkach zatrucie może skutkować leczeniem w szpitalu.

Jakich ziemniaków nie kupować?

Nie kupuj ziemniaków szczelnie zapakowanych w foliowe worki, ponieważ brak tlenu powoduje ich odparzanie, gnicie oraz rozwój pleśni. Zwróć uwagę na wygląd bulw – powinny być jędrne, mieć gładką, jasną skórkę, a miąższ w jednolitym kolorze. Ciemna i szorstka skórka przeważnie świadczy o przenawożeniu ziemniaków.

Pamiętaj także, że czyste ziemniaki szybko wysychają, natomiast te oblepione niewielką ilością ziemi dłużej zachowują świeżość. Ziemniaki o zazielenionej skórce oraz kiełkujące bulwy mogą szkodzić zdrowiu, nie wolno ich jeść!

Ziemniaki, które puściły pędy, nie smakują dobrze i straciły już wiele składników odżywczych. Jeśli kiełki są zielone, świadczy to o wysokiej zawartości solaniny - toksycznego związku chemicznego, który może prowadzić m.in. do nudności, senności, zapalenia nerek i zaburzeń rytmu serca (dawka śmiertelna: 400 mg lub więcej). W temperaturze od 7 do 10 stopni Celsjusza jakość ziemniaków nie zmienia się i nie dochodzi do kiełkowania. Ziemniaki zaczynają kiełkować dopiero w temperaturze od 12 do 14 stopni.

Wskazówka: Jeśli długość kiełka wynosi tylko około jednego centymetra, zawartość solaniny w bulwie zmienia się tylko nieznacznie (to ostatnia szansa na zjedzenie ziemniaków!). Ale najpierw odetnij pędy, bo mają gorzki smak). Jeśli kiełki mają już ponad 10 centymetrów, ziemniaki nie nadają się do jedzenia. To samo dotyczy zielonych bulw, które zostały wystawione na działanie zbyt dużej ilości światła.

Czy można jeść ziemniaki, które są miejscami mokre?

Jeśli ziemniaki są miejscami mokre, oznacza to, że są zaatakowane przez grzyby i bakterie (np. Erwina caratovora), a więc nadają się tylko do wyrzucenia do kosza na śmieci!

Wskazówka: Podczas przechowywania ziemniaków należy uważać, aby nie miały one kontaktu z wilgocią, ponieważ może to powodować tzw. mokrą zgniliznę.

Co oznaczają plamy na ziemniakach? Czy można je wtedy jeść?

Jeśli bulwy mają plamy, są zaatakowane przez parcha. Jak go rozpoznać? Brązowe, skorkowaciałe plamy mogą porywać popękanego ziemniaka. Czarne plamy powstaną w wyniku naciskania na warzywo (ziemniak szarzeje w dotkniętym miejscu, potem sinieje, a następnie czernieje).

Wskazówka: Ziemniak może być zepsuty wewnątrz (dziury, brązowe lub bordowe wgłębienia wewnątrz bulwy, rdzawobrązowe plamy powstałe w wyniku infekcji wirusowej i zaburzeń wzrostu, szklistość – wnętrze ziemniaka jest bardzo jasne i ma wodnistą, szklistą konsystencję, spowodowaną zaburzeniem równowagi skrobi). Te zmiany są widoczne dopiero po przekrojeniu warzywa. Nie należy jeść takich ziemniaków, nawet po wykrojeniu zepsutych fragmentów. 

Czy można jeść ziemniaki, jeśli brzydko pachną?

Zepsute ziemniaki pachną słodko i stęchle. Z kolei dobre ziemniaki można rozpoznać po przyjemnym, ziemistym zapachu.

Wskazówka: Zepsute warzywa nadają się tylko do wyrzucenia.

Czy ziemniaki w mundurkach są zdrowe?

Zaleca się, aby nie jeść skórek ziemniaków. Wynika to z faktu, że zawartość solaniny w skórce zwiększa się podczas dłuższego przechowywania. Ziemniaki są też często spryskiwane pestycydami, aby zwalczyć wszelkie szkodniki.

Wskazówka: Jeśli lubisz ziemniaki w mundurkach, upewnij się, że warzywa pochodzą z ekologicznych upraw i są świeżo zebrane. Bardzo dokładnie umyte przed przygotowaniem można spożywać ze skórką.

Czy ziemniaki mogą być przechowywane w lodówce?

Brytyjska Agencja Standardów Żywności ostrzega przed przechowywaniem ziemniaków w lodówce. Dlaczego? Chodzi o to, że skrobia zawarta w ziemniakach zamienia się w lodówce w cukier. Jeśli ziemniaki są pieczone lub smażone w głębokim tłuszczu, cukier ten łączy się z aminokwasem akrylamidem. Zwiększa to ryzyko rozwoju raka. Idealnie byłoby więc przechowywać ziemniaki w ciemnym, suchym, chłodnym miejscu (o temp. 4-6 stopni), a nie w lodówce.

Wskazówka: Ziemniaki najlepiej przechowywać w lnianych, jutowych lub siatkowych workach. W workach foliowych bardzo szybko gniją.

Czy do sałatki ziemniaczanej można dodać surową cebulę?

Cebula może zawierać mnóstwo zarazków. Bakterie kwasu mlekowego, drożdże lub pleśnie łatwo namnażają się na wilgotnej powierzchni drobno posiekanej cebuli, zwłaszcza jeśli sałatka jest przechowywana w temperaturze powyżej 7 stopni.

Wskazówka: Jeśli nie chcesz zrezygnować z surowej cebuli w sałatce ziemniaczanej, dodaj ją tuż przed jedzeniem i polej sokiem z cytryny lub octem. Zapewnia to kwaśne pH, które hamuje rozwój zarazków.