Jak się przygotować do operacji ginekologicznej i zmniejszyć ryzyko zrostów po zabiegu?

Każdy zabieg chirurgiczny niesie ze sobą stres. Operacja ginekologiczna budzi jednak szczególny niepokój. Czy w jej trakcie na pewno nie będę czuła bólu? Czy po zabiegu mogę długo krwawić? Aby zminimalizować stres i lęk przed operacją, kilka tygodni wcześniej skup się na dwóch sprawach: dobrym przygotowaniu do zabiegu oraz uzyskaniu wszystkich ważnych dla ciebie informacji medycznych.

Wybierz chirurga-ginekologa

Zanim podejmiesz decyzję o wyborze szpitala, poproś o opinię swojego ginekologa. Ważna jest bowiem nie tylko długość kolejki, ale też umiejętności i doświadczenie lekarza, który ma cię operować (czy wykonuje zabiegi tradycyjne, laparoskopowe czy endoskopowe). Jeśli cierpisz na schorzenie onkologiczne, koniecznie wybierz chirurga specjalizującego się w tego typu zabiegach – ginekologa-onkologa. Możesz zostać za darmo zoperowana w szpitalu niepublicznym, jeśli dowiesz się (telefonicznie lub ze strony internetowej), że w placówce tej zabiegi wykonuje się w ramach NFZ. Informacje o konkretnym lekarzu oraz opinie pacjentów o nim możesz znaleźć na stronie znanylekarz.pl lub ginekologicznych forach internetowych.

Przygotuj się do wizyty kwalifikacyjnej

1. Aby się na nią zapisać (osobiście lub telefonicznie), potrzebne ci będzie skierowanie do szpitala. Otrzymasz je od swojego ginekologa (jeśli ma kontrakt z NFZ) lub od lekarza rodzinnego. Powinnaś się liczyć z tym, że na wizytę kwalifikacyjną będziesz musiała poczekać kilka tygodni (wyjątek stanowią zabiegi wymagające pilnej interwencji).
2. Podczas wizyty ginekolog zbada cię oraz przeprowadzi dokładny wywiad. Zapyta o: dolegliwości i choroby twoje oraz najbliższych krewnych, choroby, które przeszłaś dawniej, np. wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, zakażenie koronawirusem itp., przebyte operacje (na wizytę zabierz wypisy po leczeniu szpitalnym), przyjmowane leki, zioła czy suplementy; jeśli z powodu chorób przewlekłych leczysz się u kilku specjalistów, poproś lekarza o spisanie nazw zlecanych ci leków i dawek – na tej podstawie anestezjolog zadecyduje, które z nich możesz zażywać przed operacją i po niej, które zmienić lub odstawić; jeśli stale bierzesz np. leki na nadciśnienie, a przed operacją nie będziesz mogła zażyć tabletki, wcześniej dostaniesz inny preparat (o przedłużonym działaniu); w żadnym wypadku nie zażywaj na własną rękę ziół, leków przeciwbólowych czy przeciwzapalnych (kwas acetylosalicylowy zmniejsza krzepliwość krwi na 2–3 doby!), reakcję na narkozę (np. wymioty, bóle głowy), uczulenie na antybiotyki, środki przeciwbólowe, plastry opatrunkowe i pokarmy.
3. Przed wizytą kwalifikacyjną przygotuj sobie pytania, które zadasz lekarzowi, np.: jaki rodzaj znieczulenia otrzymasz, na czym ono polega i jak długo działa, jak możesz się czuć, gdy znieczulenie minie, jak długo mogą trwać dolegliwości, kiedy zostaną usunięte dreny, szwy itp., jakie objawy niepożądane powinnaś zgłosić po zabiegu, jakie mogą być powikłania pooperacyjne i jak często występują, czy przed przyjęciem do szpitala czeka cię test na koronawirusa, jakie środki ochrony przed koronawirusem stosuje się w szpitalu, a co musisz wziąć ze sobą (maseczkę, rękawiczki).

Zrób badania niezbędne do zabiegu

Większość z nich powinnaś zrobić w ostatnim miesiącu przed operacją. Są to: morfologia krwi z tzw. rozmazem (wzorem odsetkowym krwinek białych), OB, grupa krwi, poziom cukru, jonogram (oznaczenie poziomu elektrolitów), badania układu krzepnięcia (wskaźnik protrombinowy, płytki krwi, INR), ogólne badanie moczu.

Oprócz wyników analiz weź do szpitala: RTG klatki piersiowej (z ostatniego roku), EKG (wymagane, jeśli skończyłaś 40 lat), wyniki badań specjalistycznych, np. USG, EEG, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego (nawet jeśli były wykonane kilka lat wcześniej). Jeśli chorujesz na nerki lub tarczycę, powinnaś przed zabiegiem wykonać nowe badania. Niekiedy wymagana jest dodatkowa konsultacja, np. u kardiologa. W razie wykrycia stanu zapalnego (np. próchnicy), trzeba będzie go wyleczyć, bo każda ingerencja chirurgiczna osłabia organizm i może uaktywnić ogniska zapalne.

Zaszczep się przeciw WZW typu B

Zalecenie to dotyczy osób, które nie szczepiły się w przeszłości lub mają zbyt niski poziom przeciwciał przeciw zapaleniu wątroby typu B. Gdy do zabiegu zostało co najmniej 6 tygodni, podaje się dwie dawki szczepionki – druga miesiąc po pierwszej. Zabieg można przeprowadzić już dwa tygodnie od przyjęcia drugiej dawki. Trzecią, ostatnią dawkę, podaje się po sześciu miesiącach od przyjęcia pierwszej. Jeśli szczepienie przeciw WZW typu B było ok. 5 lat temu lub dawniej, należy zbadać poziom przeciwciał anty-HBS we krwi (stężenie świadczące, że jesteśmy chronieni to 10 IU/ml). Najpóźniej dzień przed zabiegiem anestezjolog oceni twój stan.

Co zabrać do szpitala?

• Ważne dokumenty: skierowanie na operację wystawione na wniosek specjalisty przez lekarza POZ w twojej poradni; wszystkie wyniki badań (również wynik testu na koronawirusa); dowód osobisty lub inny dokument poświadczający twoją tożsamość.
• Spakuj do torby: klapki pod prysznic, kapcie, szlafrok, piżamę lub koszulę, bieliznę, skarpetki, kosmetyki, ręczniki, podpaski, podkładki na deskę klozetową, kilka małych butelek wody mineralnej (najlepiej z dozownikiem), herbatę, kubek, termos, telefon z ładowarką i pieniądze.

Czy można zapobiec zrostom pooperacyjnym?

Zrosty są skutkiem nieprawidłowego gojenia się tkanek. Takim ryzykiem obarczone są zwłaszcza zabiegi usuwania torbieli jajnika, mięśniaków, endometriozy, a także histeroskopia.

Co zmniejsza ryzyko ich pojawienia się?

• Stosowanie technik małoinwazyjnych (laparoskopia/endoskopia), dzięki którym nie dochodzi do poważnego uszkodzenia operowanych tkanek. Takie zabiegi mają coraz szersze zastosowanie, np. za pomocą endoskopu można usunąć torbiel jajnika, mięśniaki, macicę.
• Kwas hialuronowy. Stosuje się go pod koniec operacji, aplikując lepki żel w miejsca po usuniętych tkankach lub w miejscach ich zeszycia. Ma za zadanie chronić gojące się tkanki przed powstaniem zrostów (ochronne działanie po podaniu żelu utrzymuje się przez siedem dni, zaś po czterech tygodniach żel zostaje całkowicie wchłonięty). Kwas hialuronowy w postaci żelu nie jest refundowany, koszt 1 opakowania preparatu to około 500 złotych.