U jednych osób COVID-19 przebiega bez objawów, a inni ciężko chorują. Nie wiadomo, co jest tego przyczyną, ale lekarze ustalili kilka zależności. Np. łagodniej chorują osoby z większą wydolnością płuc, którą można zwiększyć dzięki specjalnym ćwiczeniom oddechowym. Co jeszcze możemy zrobić, by szybko wrócić do zdrowia po COVID-19 i nie odczuwać skutków choroby?
Covid-19 to choroba naczyń, która nakłada się na schorzenia układu oddechowego, takie jak np. zapalenie oskrzeli. Wirus SARS-CoV-2 atakuje receptor znajdujący się w śródbłonku naczyń, także tych w drogach oddechowych.
Jeżeli wcześniej zadbamy o swoją odporność, nasz organizm poradzi sobie z zakażeniem koronawirusem bez poważnych objawów. Warto wiedzieć, jak można je zmniejszyć i uniknąć poważnych powikłań.
Istnieją doniesienia, że osoby z niedoborami witaminy D są bardziej podatne na zachorowanie i mogą ciężej przechodzić COVID-19. Ale wyniki tych badań nie są w 100 proc. wiarygodne i wymagają jeszcze dalszego potwierdzenia.
Jednak ze względu na powszechny niedobór witaminy D wśród Polaków, szczególnie w okresie jesiennym i zimowym, lekarze zalecają stosowanie tej witaminy do 2000 IU dziennie u dorosłych (i nawet do 4000 IU u osób powyżej 75. roku życia).
Największym problemem w COVID-19 jest zwiększona krzepliwość krwi w początkowym okresie choroby i związane z tym duże ryzyko powikłań po chorobie. Wyniki wstępnych badań wskazują na zmniejszenie ryzyka postępu choroby u pacjentów z COVID-19 leczonych przewlekle kwasem acetylosalicylowym (ASA).
Dlatego, jeśli stosujemy profilaktycznie (w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym) niewielkie dawki ASA, trzeba kontynuować leczenie. Ale nie wolno stosować ASA bez wskazań i bez porozumienia z lekarzem!
Nie zaleca się włączania leków przeciwpłytkowych ani przeciwzakrzepowych w leczeniu COVID-19 u chorych przebywających w domu, jeżeli nie pojawią się wskazania inne (np. choroba zakrzepowa) niż zakażenie koronawirusem.
Cukrzyca typu 2 powoduje przewlekły stan zapalny w organizmie, co zwiększa ryzyko zakażenia i ciężkich powikłań po COVID-19. Z badań wynika jednak, że ryzyko to jest znacznie mniejsze, jeśli choroba jest dobrze kontrolowana. Oznacza to, że należy przestrzegać diety, regularnie się ruszać i stosować przepisane leki zgodnie ze wskazaniami lekarza.
Z badań wynika, że u osób przyjmujących metforminę (związek leczniczy obniżający stężenie glukozy we krwi, zmniejsza także poziom cytokin prozapalnych) ryzyko ciężkich powikłań po COVID-19 i zgonu jest o 21-24 proc. niższe niż u tych, które mają niewyrównaną cukrzycę. Dotyczy to zwłaszcza kobiet.
Nadciśnienie należy do schorzeń, które zwiększają ryzyko powikłań COVID-19, ale tylko wówczas, gdy nie są leczone. U osób, które regularnie przyjmują leki stabilizujące ciśnienie, nie zmieniają dawek, a przy tym są aktywne fizycznie, ryzyko powikłań jest znacznie mniejsze.
Jednocześnie nie zaleca się inhibitorów ACE (leki przeciwnadciśnieniowe) jako elementu leczenia COVID-19 i wprowadzania ich, gdy pojawią się objawy. Specjaliści przypominają także o regularnych pomiarach ciśnienia tętniczego u wszystkich leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca, a także u chorych na COVID-19 w wieku powyżej 65 lat. Ciśnienie tętnicze krwi poniżej 90/60 mmHg jest wskazaniem do leczenia szpitalnego.
Lekarze przypuszczają, że przechorowanie COVID-19 może pozostawić trwałe uszkodzenia płuc. Dlatego polecają ćwiczenia oddechowe, które poprawiają wentylację płuc i zwiększają ich pojemność, wzmacniają mięśnie oddechowe, usprawniają ruchy klatki piersiowej, dzięki czemu lepiej i swobodniej można oddychać. Zmniejsza się też ryzyko powikłań płucnych po chorobie.
Oto przykład: usiądź przy stole, stawiając przed sobą zapaloną świeczkę w odległości ok. 15 cm od ust. Połóż jedną rękę na brzuchu. Zrób wdech i powoli wydychaj powietrze tak, by cały czas płomień świecy był odchylony. Ćwicz przez 3 minuty. Codziennie stopniowo zwiększaj odległość między świecą a ustami.
Uwaga! Duszność w spoczynku i utrudniająca mówienie, częstość oddechów powyżej 30 na minutę, nasycenie krwi tętniczej tlenem zmierzona pulsoksymetrem poniżej 94 proc. to wskazania do leczenia w szpitalu.
Poniżej przedstawiamy film, opublikowany w kanale YouTube przez Krajową Izbę Fizjoterapeutów. Dowiesz się z niego, jakie pozycje mogą zmniejszyć uczucie duszności oraz co możesz zrobić, aby odzyskać kontrolę nad oddechem. Autorzy filmu zaznaczają, że proponowane ćwiczenia oraz zalecenia nie powinny zastępować spersonalizowanego programu ćwiczeń, które powinien przekazać nam personel medyczny.
Światowa Organizacja Zdrowia wydała zalecenia dotyczące aktywności w czasie pandemii. Rekomenduje co najmniej 150-300 minut umiarkowanej aktywności fizycznej (np. nordic walking, joga, aerobik) tygodniowo, jeśli pozwala na to stan zdrowia. Osoby po 65. roku życia z niepełnosprawnościami powinny najpierw zasięgnąć porady lekarza.
Specjaliści rekomendują dietę przeciwzapalną. Jedz warzywa: 4-5 porcji (porcja to filiżanka pokrojonych) i owoce: 3-4 porcje (porcja to 1 średniej wielkości lub garść drobnych), produkty pełnoziarniste: 3-5 porcji (porcja to kromka pieczywa; 1/2 szklanki ugotowanego ryżu, makaronu, kaszy; 1/3 szklanki płatków zbożowych), nasiona, orzechy, oleje: 4-7 porcji (porcja to: 2 łyżki nasion; 1/3 szklanki wyłuskanych orzechów; łyżeczka olejów), zioła i przyprawy bez żadnych ograniczeń.