Im niższe ciśnienie, tym lepiej? Lekarz obala mity na temat hipotonii

Ciśnienie krwi to siła, z jaką naciska ona na ścianki naczyń krwionośnych. Wiemy, że nacisk ten nie może być zbyt duży. Okazuje się, że nie powinien być też zbyt mały. O niedociśnieniu mówi się, gdy uzyskany wynik to poniżej 90/60 mmHg. Mity na temat niskiego ciśnienia obala Hanna Dolińska – specjalista medycyny rodzinnej.

Mit 1. Niskie ciśnienie służy zdrowiu

To nie do końca prawda. Bo chociaż działa ochronnie na układ sercowo-naczyniowy, może powodować nieprzyjemne, a czasem także niebezpieczne objawy:

• senność,
• trudności z koncentracją,
• uczucie marznięcia kończyn,
• zmniejszoną tolerancję wysiłku,
• zawroty głowy i omdlenia (zwiększające m.in. ryzyko upadków i urazów).

Te ostatnie odpowiadają za nawet 10 procent konsultacji na oddziałach ratunkowych. Wskazuje się też na zależność między niskim ciśnieniem rozkurczowym (poniżej 75 mm Hg) a objawami depresji, zwłaszcza u osób w starszym wieku.

Mit 2. Za bycie „niskociśnieniowcem” odpowiadają geny

Choć to prawda w przeważającej części przypadków – nie we wszystkich. Zgodnie ze statystykami niedociśnienie uwarunkowane genetycznie (tzw. pierwotne) występuje u około 3 mln Polaków. Dotyczy z reguły osób młodych, częściej kobiet, o drobnej budowie ciała, mało aktywnych fizycznie. Równocześnie trzeba pamiętać, że utrzymujące się niskie ciśnienie może nie mieć podłoża genetycznego i być następstwem problemów zdrowotnych.

Należą do nich m.in.:

• niedoczynność tarczycy,
• kory nadnerczy,
• płata przysadki mózgowej,
• neuropatia, cukrzyca,
• a także znaczna niewydolność serca.

Niedociśnienie bywa też skutkiem ubocznym przyjmowania leków, np. odwadniających, psychotropowych. U niektórych osób jest oznaką odwodnienia. W tych wszystkich przypadkach mamy do czynienia z niedociśnieniem określanym jako wtórne. Natomiast gwałtowny, ale przejściowy spadek ciśnienia może mieć związek ze zmianą pozycji ciała z leżącej lub siedzącej na stojącą. Jest to tzw. niedociśnienie ortostatyczne. To częsty problem wśród osób starszych, zwłaszcza dotkniętych chorobami przewlekłymi.

Mit 3. Aby podwyższyć niskie ciśnienie, można codziennie pić kieliszek koniaku

Zdecydowanie odradzam taką metodę. Co prawda, alkohol, osławiony koniaczek, podnosi ciśnienie tuż po spożyciu (w ciągu 1-3 godzin), równocześnie jednak sprawia, że płytki krwi szybciej powodują krzepnięcie. To zaś zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Do tego alkohol (każdego rodzaju) ma niszczący wpływ na wiele organów – wątrobę, trzustkę.

Mit 4. Niskiego ciśnienia nie da się ich leczyć

Nie jest prawdą, że niskiego ciśnienia nie można podwyższyć. Przede wszystkim warto nieco zmienić swój styl życia.

• Prostą metodą na wzrost ciśnienia krwi może być wypijanie większej ilości płynów w ciągu dnia – 2-3 litrów. Dzięki temu naczynia krwionośne będą lepiej „wypełnione”.
• Posiłki powinny być częstsze, ale niewielkie. Można je dosalać – jednak nie więcej niż 10-20 g soli dziennie.
• Należy unikać przegrzewania organizmu – powoduje poszerzenie naczyń, a w efekcie spadek ciśnienia.
• Nie jest zalecane długie przebywanie w pozycji stojącej. Jeśli nie da się go uniknąć, warto założyć rajstopy uciskowe, które zwiększą powrót krwi żylnej do serca.
• Bardzo pożądana jest aktywność fizyczna. Ważne, by była regularna – adaptuje układ krążenia do różnych warunków.