Dieta po udarze - co wolno jeść i jak pomóc choremu w jedzeniu?

Chorzy po udarze nawet jeśli mają apetyt, zniechęcają się, gdy mają problem z połykaniem, utrzymaniem łyżki itp. To zrozumiałe, ale ważne jest, by mimo to jedli niewielkie porcje 5-6 razy dziennie, co ok. 3 godziny. Dieta powinna być urozmaicona i uwzględniająca inne choroby bliskiego (np. cukrzycę). I taka, jaką nasz bliski lubi, wtedy jest większa szansa, że uda nam się namówić go do jedzenia. A my możemy mu je ułatwić.

Zasady diety po udarze

Chory po udarze mimo, że się nie rusza, potrzebuje energii i zbilansowanej diety.

Przez pierwsze dwa tygodnie po udarze organizm czerpie energię z własnych tkanek mięśniowych. Dlatego każdy posiłek powinien zawierać produkty wysokobiałkowe (chude mięso, ryby, nabiał). Lekarz może zalecić wspomaganie preparatami z apteki. Dieta po udarze musi być też bogata w błonnik (zmiksowane np. z jogurtem otręby, kasze, płatki owsiane). Podajemy choremu 1,5-2 litry płynów, najlepiej wody.

W kolejnych tygodniach do każdego posiłku należy wprowadzać warzywa i owoce. Chory w okresie rehabilitacji potrzebuje m.in. cynku, antyoksydantów (np. witamin A, C i E) oraz polifenoli. Warzywa warto miksować z oliwą lub olejem. Pamiętajmy, by posiłki były lekkostrawne – unikamy roślin strączkowych, nie smażymy, doprawiamy ziołami.

Jak pomóc w jedzeniu osobie po udarze?

Przede wszystkim warto pamiętać, aby posiłki były podawane w bezpiecznej i przyswajalnej dla chorego formie. Zadbajmy też o drobiazgi, takie jak: sztućce, estetyka podania jedzenia, a nawet... atmosfera. To wszystko pomoże choremu zjeść z chęcią i powracać do pełni sił. 

1. Rozdrabniajmy pokarmy. To ważne na początku choroby, gdy chory ma problemy z gryzieniem. Możemy przecierać pokarmy, by miały jednolitą konsystencję (nie łączymy np. jogurtu z kawałkami owoców). Jednak uwaga! Warto zachęcać chorego, by żuł samodzielnie (np. podawać mu kawałki miękkich owoców), by nie dopuścić do zaniku mięśni.
2. Płyny podawajmy przez słomkę. Dzięki temu chory nie zakrztusi się. Jeżeli ma takie tendencje, możemy płyny zagęszczać, np. kisielem.
3. Studźmy jedzenie. Chorzy często lepiej tolerują pokarmy tylko lekko ciepłe.
4. Karmmy powoli. Obserwujmy chorego i podawajmy kolejną łyżkę dopiero, gdy upewnimy się, że połknął poprzednią porcję, niech je w swoim tempie.
5. Dostosujmy pory posiłków do rytmu chorego. Jeżeli jest bardziej aktywny przed południem, główny posiłek podawajmy mu o tej porze dnia.
6. Dbajmy o rytuały. Uprzedzajmy chorego, że zaraz będzie jadł. Jeżeli to możliwe, pomóżmy mu usiąść przy stole lub przynajmniej na łóżku. Wycierajmy też usta chorego, gdy pocieknie mu po brodzie, by czuł się komfortowo.
7. Dbajmy też o estetykę posiłków. Jedzenie w postaci papki może nie wygląda efektownie, ale możemy je ozdobić np. kleksem jogurtu naturalnego. Podawajmy posiłki w ulubionych naczyniach chorego. Niektórym chorym mogą przeszkadzać metalowe sztućce – można kupić plastikowe, takie jak dla dzieci (dzięki temu jednorazowe porcje będą małe).
8. Podczas posiłków stwórzmy miły nastrój. Możemy coś opowiadać choremu, lub, jeżeli lubi muzykę, puśćmy mu jakąś spokojną melodię.

Kiedy iść do lekarza, gdy chory po udarze nie chce jeść?

Jeżeli pomimo naszych wysiłków chory nie chce jeść, traci na wadze, jest osowiały, konieczna może być interwencja specjalisty. Powinny nas też zaniepokoić:

• trudności w przełykaniu oraz gryzieniu,
• trudność z utrzymaniem pokarmów i płynów w  buzi,
• chrząkanie podczas jedzenia,
• kaszel podczas posiłku lub około pół godziny po.

Jeżeli zauważymy takie zmiany u bliskiego, koniecznie zapiszmy go na wizytę u lekarza. Być może niezbędna będzie wizyta u neurologopedy (potrzebne jest skierowanie). W poważnych przypadkach lekarz może też zalecić żywienie dojelitowe.