Małżeństwo to nie tylko ważny życiowy krok, ale także podróż, która może głęboko wpłynąć na naszą osobowość. Przedstawiamy fascynujące wyniki badań psychologicznych, które odkrywają, w jaki sposób bycie w związku małżeńskim wpływa na cechy naszej osobowości – od otwartości na nowe doświadczenia, aż po sumienność i zdolność do przebaczania.
Spis treści
Czyżby ślub mógł zmienić więcej niż tylko nasz status społeczny? Okazuje się, że tak! Małżeństwo może wpłynąć na zmianę naszej osobowości. Przyjrzyjmy się, jak bliska relacja z drugą osobą kształtuje naszą tożsamość, nasze zachowania i emocje, oraz jak te zmiany manifestują się w codziennym życiu. To nie tylko spojrzenie na romantyczny aspekt życia we dwoje, ale przede wszystkim na głębokie psychologiczne przemiany, jakie zachodzą, gdy mówimy sakramentalne 'tak'.
Zmiany te są często stopniowe i mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne – w zależności od różnych czynników. Co sprawia, że bliska relacja między dwiema osobami zmienia ich charakter? Psychologowie wskazują na kilka czynników:
Małżeństwo często wymaga rozwijania większej empatii, cierpliwości i zdolności do kompromisu, co może prowadzić do dojrzewania emocjonalnego.
Życie z partnerem wpływa na zachowanie i nawyki, takie jak rutyna dnia codziennego, nawyki żywieniowe czy sposób spędzania wolnego czasu.
Małżeństwo może przynosić nowe wyzwania i źródła stresu, takie jak zarządzanie finansami, wychowywanie dzieci czy radzenie sobie z konfliktami, co może wpłynąć na osobowość.
Partnerzy często wpływają na siebie nawzajem, przejmując pewne cechy charakteru, zachowania lub sposób myślenia.
Stabilne i wspierające małżeństwo może przyczynić się do wzrostu pewności siebie i poczucia bezpieczeństwa.
Psychologowie z Uniwersytetu Georgia zbadali, jak życie małżeńskie wpływa na pięć kluczowych cech osobowość partnerów. Są to:
Otwartość na doświadczenia (ang. Openness to Experience): Ta cecha dotyczy ciekawości intelektualnej i kreatywności. Osoby obdarzone tą cechą w wysokim stopniu często są bardziej skłonne do eksperymentowania i są otwarte na nowe doświadczenia, idee, wartości artystyczne i estetyczne.
Sumienność (ang. Conscientiousness): Ta cecha odnosi się do poziomu organizacji, odpowiedzialności i dokładności. Sumienne osoby charakteryzują się solidnością, skrupulatnością, niezawodnością, a także zdolnością do planowania i realizacji zadań.
Ekstrawersja (ang. Extraversion): Ta cecha obejmuje skłonność do poszukiwania stymulacji w towarzystwie innych, pozytywną energię, entuzjazm, asertywność i aktywność społeczną. Ekstrawertycy zazwyczaj czerpią energię z interakcji z innymi ludźmi, w przeciwieństwie do introwertyków, którzy najlepiej czują się w samotności.
Ugodowość (ang. Agreeableness): Ta cecha opisuje zdolność do współpracy, altruizmu, życzliwości, empatii i zaufania. Osoby o wysokiej ugodowości często są bardziej współpracujące, sympatyczne, troskliwe i skłonne do pomagania innym.
Neurotyczność (ang. Neuroticism): Ta cecha dotyczy skłonności do przeżywania negatywnych emocji, takich jak lęk, gniew, smutek, wstyd, poczucie winy. Wysoki poziom neurotyczności jest często związany z niestabilnością emocjonalną i tendencją do doświadczania negatywnych stanów emocjonalnych.
Aby sprawdzić, w jaki sposób małżeństwo wpływa na osobowość, naukowcy zbadali 169 par heteroseksualnych. Okazało się, że po zawarciu małżeństwa stajemy się innymi ludźmi! Niestety zmiany te często nie są korzystne. Co ciekawe, na wyniki nie miało wpływu to, w jakim wieku byli małżonkowie, czy prowadzili wspólne życia przed zawarciem małżeństwa, jak długo byli razem przed ślubem, a nawet to, czy mieli dzieci.
Justin Lavner, profesor nadzwyczajny psychologii na Uniwersytecie Georgia, komentując te wyniki stwierdził, że wstąpienie w związek małżeński wymaga od par dostosowania się do nowych realiów. Dlatego często małżonkowie są rozczarowani i czują się przygnębieni. Dodatkowo świadomość współzależności nie wpływa korzystnie na ich samopoczucie.
Z małżonkami rozmawiano – z każdym oddzielnie – trzy razy: po 6-, 12- i 18 miesiącach od zawarcia związku małżeńskiego. Następnie psychologowie ocenili odpowiedzi. Ich wniosek: małżeństwo zmienia osobowość człowieka. W jaki sposób?
Zarówno żony, jak i mężowie są po ślubie mniej otwarci niż wcześniej. Jedną z możliwych przyczyn jest przyzwyczajenie się do rutyny. Po 18 miesiącach sformalizowanego związku małżeństwa spędzają więcej czasu razem niż z przyjaciółmi. Inne badania wykazały już, że małżeństwa po ślubie ograniczają kontakty ze znajomymi. Z biegiem czasu żony i mężowie dogadują się coraz gorzej z innymi ludźmi. Zmiana ta jest bardziej widoczna u kobiet. Naukowcy podejrzewają, że powodem jest to, że w pierwszych miesiącach małżeństwa kobiety muszą bardziej się utwierdzić w swojej nowej roli. Poświęcają więc znacznie więcej czasu rodzinie i partnerowi.
Wyniki badań amerykańskich naukowców dowiodły, że małżeństwo pozytywnie wpływa na mężczyzn. W rodzinnym stadle stają się mniej agresywni, bardziej społeczni, a nawet piją mniej alkoholu niż ich koledzy single.
Po 18 miesiącach sformalizowanego związku mężczyźni nauczyli się brać na siebie większą odpowiedzialność. Stali się schludniejsi i bardziej punktualni.
Potwierdził to także Ryan King, profesor prawa i kryminologii z Nowego Jorku. Jego zdaniem żonaci mężczyźni zachowują się lepiej od kawalerów, ponieważ mają więcej do stracenia, czują się odpowiedzialni nie tylko za siebie, ale też za żonę i dzieci. Mają też mniej okazji do popełniania przestępstw, bo mniej czasu spędzają w towarzystwie kolegów, a więcej z rodziną.
Badania wykazały, że po 18 miesiącach małżeństwa żony czuły się bardziej niestabilne emocjonalnie niż mężowie. Przyczyną takiego stanu może być nadmiar obowiązków, którymi zwykle obarczane są kobiety po założeniu rodziny i sformalizowaniu związku.
W dodatku kobiety, które przed ślubem były stabilne emocjonalnie, w miarę trwania małżeństwa stawały się coraz bardziej niezadowolone. To powodowało także problemy z emocjami u mężów. Dzieje się tak, jak wynika z badań, ponieważ im bardziej stabilne emocjonalnie są żony, tym szczęśliwsi są mężczyźni w swoim małżeństwie. I odwrotnie – niestabilnie emocjonalnie żony to nieszczęśliwi mężowie.
Ponadto satysfakcja małżeńska stale spadała w ciągu 18 miesięcy. W szczególności ci mężczyźni, którzy pozostawali w swojej strefie komfortu przed ślubem, stali się nieszczęśliwi po ślubie.
Zmianom osobowości małżonków po ślubie przyjrzeli się także naukowcy z Holandii. Badaniem kierowała doktor Tila Pronk z wydziału psychologii Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. Jej zespół przebadał 199 świeżo poślubionych par, analizując zachowanie małżonków przed i po ślubie. Podczas badania pytano o to, czy zgadzają się ze stwierdzeniami: „Kiedy partner zrobi coś wbrew mnie, skupiam się na tym, aby przebaczyć i zapomnieć” oraz „Potrafię oprzeć się pokusie”.
Okazało się, że im dłużej trwa małżeństwo, tym bardziej wzrasta zdolność do przebaczenia i samokontroli. A to właśnie dzięki tym umiejętnościom stajemy się lepszymi ludźmi dla najbliższych.
– Wysoki poziom samokontroli jest wielką zaletą. Pomaga dobrze funkcjonować w niemalże każdej sferze życia, włączając w to bliskie relacje. Podobnie jest ze zdolnością do przebaczania. Jest korzystna nie tylko dla związku, przyczynia się również do tego, że każdy z nas lepiej się czuje – podsumowała badania Tila Pronk.