Cytologia ratuje życie. Jak wygląda badanie, jak interpretować wyniki?

Co to jest cytologia?

Badanie cytologiczne jest jednym z prostszych badań, jakie przeprowadza się w gabinecie ginekologicznym. Jest też stosunkowo tanie: w gabinecie prywatnym kosztuje ok. 20-40 złotych, natomiast w przychodniach, mających kontrakty z NFZ, jest bezpłatne.

Mimo to nadal bardzo dużo kobiet nie robi tego badania ze szkodą dla siebie. Umożliwia ono wczesne wykrycie zmian komórek nabłonka szyjki macicy, a tym samym zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka. Cytologia umożliwia wczesne wykrycie zmian nowotworowych i leczenie ich na etapie, kiedy skuteczność leczenia wynosi prawie 100 proc.

Cytologia pozwala na wykrycie około:

• 90 proc. przypadków raka szyjki macicy,
• 50 proc. przypadków raka trzonu macicy,
• 10 proc. przypadków raka jajnika.

Jak wygląda badanie cytologiczne?

Przed badaniem cytologicznym lekarz ginekolog przeprowadza wywiad, w trakcie którego pyta o datę ostatniej miesiączki, regularność cyklu, długość krwawienia oraz informacje na temat przebytych i aktualnych chorób, ciąż i porodów oraz przyjmowanych leków.

Lekarz ginekolog podczas badania cytologicznego pobiera próbkę nabłonka z szyjki macicy, umieszcza na szkiełku, barwi i oddaje do laboratorium. Wynik jest gotowy po kilku dniach. Można go sprawdzić telefonicznie u lekarza lub odebrać osobiście.

Czy cytologię można wykonywać u dziewicy?

Badanie cytologiczne można wykonywać także u dziewic, bo błona dziewicza nie zarasta wejścia do pochwy, gdyż ma kształt półksiężyca. Lekarz wykonujący cytologię u dziewicy wykorzystuje cieńszy wziernik i bardzo delikatnie wsuwa go do pochwy. Jeśli ginekolog przed wykonaniem badania nie zapyta, czy jesteś dziewicą - sama mu o tym powiedz.

Czy cytologię można wykonać w trakcie miesiączki?

Badanie cytologiczne najlepiej wykonać parę dni po miesiączce. W tym czasie nie powinno się stosować żadnych leków dopochwowych i dopochwowych środków antykoncepcyjnych. Należy powstrzymać się od współżycia płciowego i używania tamponów.

Jak często należy wykonywać cytologię?

Cytologię powinna wykonywać każda kobieta w wieku:

• co najmniej 25 lat (niezależnie od tego, czy rozpoczęła współżycie seksualne, czy nie),
• poniżej 25 lat, jeśli jest aktywna seksualnie od co najmniej 3 lat.

Pierwszy raz cytologię powinno się zrobić w wieku 18-20 lat, po rozpoczęciu życia seksualnego. Badanie należy powtarzać co roku, a u kobiet z grupy ryzyka (tych, które miały więcej niż pięciu partnerów seksualnych lub są zarażone wirusem brodawczaka ludzkiego HPV) częściej.

Wczesne wykrycie zmian komórek szyjki macicy minimalizuje możliwość rozwoju raka. Dlatego trzeba raz w roku robić cytologię.

Cytologia - interpretacja wyników badania

Obecnie wynik badania cytologicznego interpretowany jest w oparciu o 5 grup.

• I i II grupa jest niepodejrzana, czyli nie występują żadne niepokojące zmiany.
• III grupa obejmuje ciężkie zmiany zapalne lub takie, które nasuwają podejrzenie zmian rakowych.
• IV grupa wskazuje na duże podejrzenie raka.
• V grupa obejmuje już zmiany nowotworowe.

Jeśli wynik cytologii jest nieprawidłowy

Istnieje wiele przyczyn nieprawidłowego wyniku cytologii. Jeśli wynik badania nie jest jednoznaczny lub komórki w preparacie są nieznacznie zmienione, lekarz może zlecić Ci powtórne wykonanie badania.

Jeśli natomiast wynik badania jest jednoznacznie nieprawidłowy, a w pobranych komórkach występują ewidentne zmiany, lekarz może zalecić przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań, np. kolposkopii czy biopsji.