Co jeść, a czego unikać przy kamicy nerkowej? Lista produktów plus przepisy na dania dobre dla nerek

Nerki odgrywają bardzo ważną rolę w naszym organizmie. Będą dużo lepiej funkcjonować, gdy jesienią i zimą w naszym codziennym menu znajdą się aromatyczne przyprawy oraz sycące, energetyczne kasze.

Bez ich wytężonej pracy nie ma mowy o sprawnym funkcjonowaniu całego organizmu. Przeczytaj, co im służy!

Jakie produkty służą nerkom?

• Jedz zupy, bo dobrze nawadniają, usprawniając pracę nerek. Zdrowsze są buliony z samych warzyw (mięso gotuj oddzielnie i dodawaj do dania).
• Spożywaj warzywa gotowane krótko na parze – zachowają wtedy więcej prozdrowotnych właściwości. Do potraw dodawaj czosnek, cebulę i chrzan.
• Buraki, seler, marchewka, pietruszka – jesz je przez większość roku w surówkach. Jesienią i zimą postaw na jarzyny gotowane na parze z małą ilością soli.
• Do każdego głównego posiłku dodawaj 2-3 łyżki kaszy. Jest źródłem węglowodanów złożonych, syci i powoli podnosi poziom cukru. Dzięki kaszom znika chęć podjadania i ochota na słodycze.
• Zadbaj o błonnik w diecie – jest m.in. w owocach i warzywach. Przy skłonności do tworzenia się kamieni, sięgaj po otręby ryżowe i kukurydziane.

Co pić, by nerki dobrze funkcjonowały?

• Zrezygnuj z zimnych napojów – mocno wychładzają nerki. Raz na 3 dni możesz pozwolić sobie na szklaneczkę czerwonego grzanego wina z korzennymi, rozgrzewającymi przyprawami.
• Pij czarną i zieloną herbatę bez cukru, wodę nisko zmineralizowaną, herbatki ziołowe oraz owocowe (np. z malin, żurawiny lub czarnej porzeczki). Ciepłe napary dobrze oczyszczają i rozgrzewają organizm. Sięgaj także po świeżo wyciskane, niesłodzone soki owocowe i warzywne.
• Napary z malin, imbiru, z odrobiną miodu oraz cytryną – wspomagają pracę tych narządów. Herbatki powinny być ciepłe, nie gorące. Dodawaj do nich goździki, anyż, kardamon.
• Nerkom służy umiar: i nadmiar wody (wypłukuje sole mineralne), i jej niedobór (odwodnienie) bardzo im szkodzi. Aby wiedzieć, czy pijesz tyle, ile potrzebujesz, zwróć uwagę na barwę moczu. Jasny, słomkowy kolor świadczy o dobrym nawodnieniu organizmu.

Dobre nawyki, które wspomogą nerki

• Dbaj o zęby. W ubytkach wywołanych próchnicą mnożą się bakterie. Ich antygeny powodują wytwarzanie przeciwciał, które mogą zaatakować kłębuszki nerkowe i spowodować zapalenie.
• Jeśli trzeba, schudnij. Kamienie chętniej się tworzą i szybciej rosną u osób z nadwagą i cukrzycą.
• Regularnie opróżniaj pęcherz. Warto wyrobić sobie nawyk, aby co 3-4 godziny odwiedzać toaletę. Podczas każdej wizyty postaraj się opróżnić go do końca – unikniesz zalegania moczu, co zwiększa ryzyko infekcji pęcherza, która często przenosi się na nerki.

Co szkodzi nerkom?

• Sól – dzienna porcja to 5 mg (łyżeczka do herbaty). Do dziennego bilansu wlicz też tę w chlebie, wędlinach, gotowych daniach, keczupie itp. Sól podnosi ciśnienie krwi (nadciśnienie niszczy naczynia krwionośne nerek i prowadzi do ich niewydolności.
• Odwodnienie – by usunąć szkodliwe substancje z organizmu, potrzebna jest woda.
• Nerkom nie służy również dieta bogata w mięso i białko.

Nawet drobniutki osad w nerkach czy pęcherzu jest przyczyną bólu i uprzykrza życie. Złogi te tworzą się z różnych minerałów: mogą być fosforanowo-wapniowe lub szczawianowo-wapniowe. Sprawdź co jeść, a czego nie jeść przy każdym rodzaju kamicy.

Co jeść, gdy masz kamienie fosforanowo-wapniowe

Produkty zalecane:

• Produkty zbożowe: graham, jaglane, owsiane, orkiszowe, żytnie, razowe, pszenno-żytnie, ryż brązowy i dziki
• Ryby (świeże i mrożone)
• Chudy nabiał, chude mięso i wędliny, drób bez skóry
• Oleje i oliwa, masło
• Przyprawy łagodne, np. bazylia, szałwia, rozmaryn, oregano
• Pomidory, papryka, cukinia, sałata, owoce leśne, agrest, żurawina, ogórki, miód

Produkty niewskazane

• Pieczywo pszenne, mąka pszenna, ryż biały, kasza manna
• Nasiona roślin strączkowych, koncentraty zup i sosów
• Warto ograniczyć ziemniaki
• Pełnotłuste: jogurty, sery żółte i pleśniowe
• Tłuszcze zwierzęce, np. smalec
• Czekolada, kakao
• Ostre przyprawy: ocet, pieprz, chili, tabasco i przyprawy z glutaminianem sodu
• Konserwy rybne i mięsne

Co jeść, gdy masz kamienie szczawianowo-wapniowe

Produkty zalecane:

• Pieczywo graham, orkiszowe, żytnie, razowe, pszenno-żytnie, żytnio-razowe
• Ryż (każdy), grube kasze
• Seler, bakłażan, rzeżucha, por, brokuł, dynia, cukinia, kalafior, brukselka, grzyby, kiszonki
• Czereśnie, wiśnie, truskawki, jabłka, gruszki, banany, morele, melon, arbuz, ananas, kiwi, ogórki, oraz drożdże
• Oleje, oliwa, orzechy
• Łagodne zioła i przyprawy

Produkty niewskazane:

• Pieczywo pszenne, mąka pszenna, kasza manna
• Szpinak, szczaw, rabarbar, botwina, buraki, groch, koncentraty zup i sosów
• Śliwki, agrest, figi suszone
• Niezmielone orzechy, pestki słonecznika, dyni, sezamu
• Wieprzowina, baranina, jagnięcina, kiełbasy, parówki, kabanosy, frankfurterki, boczek
• Smalec, słonina, twarde margaryny

Cenny olej z czarnuszki dobry dla nerek

Nasiona czarnuszki zawierają ok. 40 proc. leczniczych tłuszczów. Mają one działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Obniżają ilość szczawianów w moczu i dzięki temu ograniczają powstawanie wszystkich rodzajów kamieni nerkowych. Takie działanie mają i nasiona, i olej. Najlepiej wymieszać olej z miodem lub sokiem owocowym, by złagodzić gorzkawy posmak. Idealna dawka to łyżka dziennie.

Poniżej prezentujemy kilka przykładowych przepisów na proste dania, które składem i sposobem przygotowania będą służyć nerkom.

Przepisy na dania w diecie nerkowej

Pieczone pomidory faszerowane kaszą

Pomidory, szczególnie dojrzałe w słońcu, są doskonałym źródłem potasu. Jego niedobór sprzyja powstawaniu kamieni w nerkach. Najcenniejsze są pomidory na gorąco. Dodatek kaszy jaglanej i zieleniny wspomaga ich działanie.

Składniki:

• 4 duże pomidory
• 2/3 szkl. ugotowanej kaszy jaglanej, 100 g
• 100 g mięsa mielonego z indyka
• 2 łyżki koncentratu pomidorowego, 30 g
• 2 ząbki czosnku
• mała cebula, 60 g
• 4 gałązki natki
• 2 łyżki startego sera 20 g
• szklanka bulionu warzywnego
• 1 łyżka oliwy
• sól
• pieprz

Sposób przygotowania:

1. W pomidorach odetnij górę i wydrąż (miąższ zostaw).
2. Na oliwie zeszklij posiekaną cebulę i czosnek, dodaj mięso i miąższ. Dopraw i smaż 10 minut.
3. Dodaj kaszę i koncentrat.
4. Nałóż farsz do pomidorów, posyp natką i serem.
5. Włóż do naczynia żaroodpornego, podlej bulionem i piecz 30 min. w 180 st.

Kociołek z makaronem i kurkami

Kurki zawierają mnóstwo beta-karotenu (więcej niż marchew i dynia), który pozytywnie wpływa na drogi moczowe. Poza tym w ich składzie jest ok. 90 proc. wody i sporo selenu, który jest potrzebny do prawidłowej pracy nerek.

Składniki:

• 1/4 opakowania makaronu pełnoziarnistego, 125 g
• łyżka oleju rzepakowego
• 200 g kurek
• łyżka natki pietruszki
• łyżka listków świeżej mięty
• kubeczek jogurtu naturalnego 150 g
• sól
• pieprz
• 1/4 limonki lub cytryny

Sposób przygotowania:

1. Makaron ugotuj al dente.
2. Oczyszczone kurki wrzuć na rozgrzany olej, przypraw i smaż kilka minut.
3. Wlej jogurt, sok z cytryny i duś ok. 20 min.
4. Gotowym sosem polej makaron i posyp zieleniną.

Zupa ogórkowa

Ugotowana na wywarze z warzyw zupa zawiera naturalne kwasy, które pomagają utrzymać właściwe pH moczu. Tak samo działa zielenina, ale trzeba ją dodać już na talerzu, by wysoka temperatura podczas gotowania nie zniszczyła witaminy C.

Składniki:

• 1 l bulionu warzywnego (gotując go, zawsze dodaj 2 razy więcej selera)
• 2 łyżki oliwy, 20 ml
• słoiczek przecieru ogórkowego 300 g
• 2 średnie ziemniaki
• 3 łyżki ugotowanego ryżu pełnoziarnistego 60 g
• 1/2 szklanki jogurtu greckiego 100 g
• 3 łyżki świeżej zieleniny, np. natki pietruszki, kolendry lub koperku
• sól
• pieprz
• liść laurowy

Sposób przygotowania:

1. Z wywaru wyjmij jarzyny i pokrój je.
2. Obrane ziemniaki pokrój w kostkę i ugotuj w niewielkiej ilości wody.
3. Do bulionu dodaj przecier ogórkowy, oliwę, liść laurowy i gotuj około 15 minut.
4. Dodaj odłożone wcześniej warzywa, a także ziemniaki i ryż. Jeszcze chwilę gotuj całość na wolnym ogniu.
5. Na koniec wlej jogurt i wymieszaj.
6. Posiekaną zieleniną posyp zupę już na talerzach.

Pieczone kotleciki mielone z cukinią

Codzienne jedzenie mięsa nie jest wskazane przy chorobach nerek, bo zawiera ono sporo białka, które je obciąża. Dodatek cukinii (zamiast bułki) sprawi, że będą lżejsze i dostarczą błonnika, który ułatwia odchudzanie.

Składniki:

• mała cukinia, 250 g
• porcja mięsa mielonego z indyka, 250 g
• 1/2 cebuli, 50 g
• 1 łyżka oleju
• jajko
• szczypta ziół prowansalskich
• pieprz ziołowy
• łyżka natki pietruszki, 60 g
• sól
• łyżka bułki tartej, 8 g

Sposób przygotowania:

1. Cebulę posiekaj i zeszklij na oleju. Dodaj do mięsa i przypraw.
2. Cukinię zetrzyj na tarce, odciśnij i dodaj do mięsa razem z jajkiem.
3. Uformuj niewielkie kotleciki, obtocz je lekko w bułce i wyłóż na blachę z papierem do pieczenia.
4. Piecz ok. 45 minut w 180 st., 2–3 razy przewracając z obu stron, aż będą rumiane jak z patelni.
5. Na talerzu posyp natką. Smakują idealnie z dipem z jogurtu, soku z cytryny i mięty.