Aronia, czyli czarny skarb, leczy wiele dolegliwości. Na co pomaga sok, nalewka i herbata z aronii?

W świecie roślin obowiązuje zasada – im kolor owoców jest ciemniejszy, tym jego właściwości są mocniejsze. Aronia czarnoowocowa, która jest uprawiana w Polsce, jest prawdziwą bombą witaminową. Jednak wciąż jest niedoceniana. Czas to zmienić. 

Czym jest aronia? Opis i występowanie

Aronia to krzew z rodziny różowatych. Należy do plemienia Maleae, więc jest „kuzynką” pigwy, gruszy i jabłoni. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie jest szczególnie ceniona ze względu na swoje lecznicze działanie. W Polsce raczej nie występuje dziko. Jest uprawiana na plantacjach, rzadziej sadzona w pojedynczo w ogrodach lub lasach. 

Aronia nie jest wymagającą rośliną. Rośnie nawet w glebie słabej jakości, zarówno na suchym, jak i mokrym podłożu. Lubi zarówno miejsca nasłonecznione, jak i półcień. Jest odporna na niskie temperatury, nawet do -35 stopni. 

Krzew aronii osiąga wysokość od 2 do 2,5 metra, czasami spotyka się okazy o wysokości 3 metrów.  Ma naprzemianległe, ciemnozielone liście o długości do 6 cm. Kwiaty aronii są białe, zebrane w baldachogrona. Owoce rośliny do kulki o wielkości ok. 1 cm zebrane w baldachogrona. W zależności od odmiany mogą być czerwone, granatowe lub czarne. Mają cierpki smak i są mało soczyste, więc rzadko spożywa się je na surowo. Są jednak wykorzystywane do produkcji przetworów – soku, dżemów, nalewek. Warto je zbierać i jeść, gdyż mają wiele zdrowotnych właściwości. 

Jak i kiedy zbierać aronię?

W swojej ojczyźnie aronia jest cenionym, często zbieranymi i szeroko stosowanym surowcem zielarskim. Do tego celu służą owoce rośliny, które przetwarza się surowe lub suszone. 

Aronia na początku sierpnia zmienia kolor liści z zielonego na żółty, a zielone owoce dojrzewają i stają się czarne. Aby jednak mieć pewność, że są już zupełnie dojrzałe, ze zbiorem czekamy ok. 2 tygodni. Owoce aronii zbieramy od połowy sierpnia do połowy września. Im dłużej z tym poczekamy, tym mniej cierpkie i smaczniejsze będą, a więc i przetwory z nich będą miały znacznie przyjemniejszy smak. 

Zbieramy całe grona i wkładamy koszyczka, aby się nie pogniotły. Zerwane przechowujemy w lodówce  nie dłużej niż 2 tygodnie. W tym czasie należy je zjeść lub przygotować z nich przetwory: dżem, sok, nalewkę, wino itp.

Jeżeli natomiast chcemy zachować owoce aronii w formie ususzonej, aby później przygotowywać z nich herbatę, musimy je ułożyć cienką warstwą w suchym i przewiewnym miejscu. Najlepiej będzie, jeśli grona rozłożymy na sicie. Jeżeli nie mamy takich możliwości, możemy aronię ususzyć w piekarniku. Przed suszeniem należy ją obrać i umyć. Następnie owoce rozkładamy cienką warstwą na blasze pokrytej papierem do pieczenia. Ustawiamy temperaturę 70 stopni i suszymy przy lekko uchylonych drzwiczkach. Gdy owoce są pomarszczone, ale sprężyste, wyciągamy je z piekarnika i przechowujemy najlepiej w papierowej torebce. 

Właściwości lecznicze i zastosowanie aronii

Aronia jako surowiec zielarski jest szczególnie ceniona i bardzo często wykorzystywana w Ameryce Północnej, skąd pochodzi. W Polsce docenia się ją od zaledwie kilku dziesięcioleci i wciąż zbyt mało. A aronia ma tak szerokie działanie, że pomaga na wiele dolegliwości układu krążenia i trawiennego, problemy ze wzrokiem, cukrzycę, infekcje, a nawet wpływa na mózg i pamięć. 

Za te silne właściwości lecznicze aronii odpowiadają zawarte w niej substancje. Roślina jest bowiem skarbnicą witamin, składników mineralnych i wielu pożytecznych związków. 

Aronia na grypę i przeziębienie

Jeśli już ktoś w Polsce słyszał o leczniczych właściwościach aronii, z pewnością kojarzy je z domowym sposobem leczenia jesienno-zimowych infekcji grypowych i przeziębień. I bardzo słusznie!

Aronia zawiera dużo witaminy C, która skutecznie wzmacnia odporność. Co więcej, w aronii znajdują się flawonoidy – m.in. rutyna i antocyjany, które spowalniają utlenianie witaminy C, dzięki czemu przedłużają jej działanie. Owoce aronii mają też właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, dzięki czemu pomagają walczyć z infekcjami, grypą i przeziębieniem.

Działanie wzmacniające odporność aronia zawdzięcza również zawartości żelaza, które wspiera molibden zwiększający przyswajalność tego pierwiastka. 

Owoce aronii wspomogą serce i układ krążenia

Ponadto flawonoidy działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i przeciwwysiękowo i wzmacniają na naczynia krwionośne. Wspomagają więc krążenie i regulują ciśnienie, co z kolei ma zbawienny wpływ na pracę serca. Zapobiegają miażdżycy i nadciśnieniu, a także żylakom, hemoroidom i zakrzepom.

Aronia jest także bogatym źródłem mało popularnej, ale bardzo potrzebnej witaminy P – bioflawonoidu, który również odpowiada za wspieranie serca i układu krwionośnego. Poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i wzmacnia ich ściany, wspierając tym samym układ krążenia, regulując ciśnienie i działając przeciwmiażdżycowo. Dodatkowo zbawienny wpływ aronii na serce i układ krążenia zapewnia zawarta w owocach miedź, która ponadto hamuje rozwój szkodliwych bakterii i niszczy je.

Aronia pomaga zachować młodość i urodę

Flawonoidy razem z witaminą E odpowiadają również za odmładzające działanie aronii. Substancje te są przeciwutleniaczami, chronią organizm przed wolnymi rodnikami i opóźniają starzenie. Ponadto aronia zawiera miedź, która uczestniczy w syntezie kilkunastu białek opóźniając starzenie się skóry. 

Właściwości aronii wspomagają oczy

Owoce aronii są również bogate inne w przeciwutleniacze, takie jak kwasy fenolowe, flawonole i proantocyjanidyny. Te potężne związki roślinne dają aronii jedną z najwyższych zdolności antyoksydacyjnych wśród wszystkich owoców. Silne właściwości antyoksydacyjne owoców aronii pomagają także utrzymać dobry wzrok, szczególnie osobom w podeszłym wieku. Owoce aronii hamują rozwój jaskry i zaćmy. Korzystnie wpływają na wzrok i zmęczone oczy. Jeśli dużo czasu spędzasz przed komputerem, powinnaś polubić te owoce. Co więcej, antyoksydanty mają działanie przeciwnowotworowe. 

Aronia działa na mózg i pamięć

W owocach znajdują się również witaminy z grupy B, które odpowiadają za sprawne działanie układu nerwowego, łagodzą stres, nerwy i dbają o dobry stan psychiczny. Wraz z obecnym w aronii magnezem wspomagają pracę mózgu, poprawiają koncentrację i pamięć. 

Aronia na układ trawienny, odchudzanie, cukrzycę i cholesterol

Aronia to także znakomita roślina dla układu trawiennego i szczupłej sylwetki. Jest źródłem pektyn, które wiążą cholesterol i zapobiegają jego wchłanianiu, zmniejszają tempo trawienia lipidów. Spowalniają uwalnianie glukozy do krwi, dzięki czemu aronia jest polecana dla osób z cukrzycą. Obniżają też poziom cukru we krwi i wspierają produkcję insuliny. Dlatego przetwory z aronii są cennym uzupełnieniem diety diabetyków.

Ponadto pektyny zwiększają objętość pokarmu w żołądku i jelitach, przez co utrzymują uczucie sytości na dłużej, co wspomaga odchudzanie. Skutecznie usuwają też z organizmu metale ciężkie. Ponadto aronia zawiera cenne garbniki o silnym działaniu ściągającym, bakteriobójczym, przeciwzapalnym, przeciwnieżytowym i przeciwbiegunkowym.

Czarne owoce na mocne kości i zęby

Aronia jest szczególnie bogata w witaminę K i wapń, składniki odżywcze, które wspierają zdrowie kości, zębów i stawów.

Aronia pomaga na:

• obniżoną odporność
• infekcje
• przeziębienie
• grypę
• gorączkę
• kaszel
• problemy z pamięcią
• problemy z koncentracją
• demencję
• chorobę Alzheimera
• chorobę Parkinsona
• miażdżycę
• nadciśnienie
• zakrzepy
• jaskrę
• zaćmę
• zmęczenie oczu
• zwyrodnienie barwnikowe siatkówki
• biegunki
• nieżyt żołądka i jelit
• bóle brzucha
• nudności
• zespół jelita drażliwego
• zapalenie trzustki i wątroby
• cukrzycę
• insulinooporność
• podwyższony poziom cholesterolu
• przyspiesz rekonwalescencję po chemioterapii
• wspomaga odchudzanie

Jak przygotować i stosować sok z aronii?

Sok z aronii zawiera duże ilości witaminy C, K, E, kwasu foliowego i witamin z grupy B. Dostarcza również składników mineralnych, np. jodu, miedzi czy żelaza. Przez cały sezon jesienno-zimowy dobrze jest pić sok z aronii codziennie. Można go dolewać do herbatek lub rozcieńczać z wodą. Wystarczy codzienne picie zaledwie 50 ml nierozcieńczonego soku, by zobaczyć jego pozytywny wpływ na nasze zdrowie. 

Sok z aronii możesz bez problemu kupić w markecie, ale jeśli masz możliwość, możesz go też przygotować samodzielnie. Taki z pewnością będzie zdrowszy i smaczniejszy. Jaki sok z aronii kupić? 

Jeśli chcesz kupić gotowy, wybierz: 

• tłoczony na zimno, 
• pasteryzowany w niskiej temperaturze, 
• niedosładzany. 

Domowy sok z aronii

Składniki:

• 2 kg przebranej aronii
• sok z 1 cytryny

Sposób przygotowania:

1. Aronię włóż do woreczka i wstaw do zamrażalnika na ok. 48 godzin (tak pozbędziesz się cierpkiego smaku owoców). Po tym czasie opłucz aronię na durszlaku pod gorącą wodą. 
2. Owoce zblenduj blenderem i przełóż je na sito wyłożone gazą. Wyciśnij z nich sok. Dodaj sok z cytryny, wymieszaj i rozlej do wyparzonych słoików. Zakręć i zapasteryzuj, np. na mokro. 
3. Wstaw słoiki do naczynia z wodą i ściereczką, gotuj przez około 25 minut. Wyjmij i postaw do góry dnem. Resztę wyciśniętej masy możesz połączyć z jabłkami i zrobić dżem. 

Nalewka z aronii – przepis

Nalewkę z aronii możemy stosować na wszystkie wyżej wymienione dolegliwości. Wypijamy ok. 50 ml każdego dnia, aby działała leczniczo i wspomagająco. 

Składniki:

• 2 kg owoców aronii
• 0,5 kg cukru
• 0,5 l spirytusu
• 0,5 l wody

Sposób przygotowania:

1. Dokładnie umyj, odsącz i osusz aronię, a następnie włóż do zamrażalnika najlepiej na min. 48 godzin. Zamrożone owoce aronii wsyp do dużego słoika i zalej 0,5 l spirytusu wymieszanego z 0,5 litra zagotowanej i ostudzonej wody (spirytus wlewamy do wody!), aby nastaw nie zmętniał. Odstaw na 4 tygodnie.
2. Po upływie pierwszych 4 tygodni zlej pierwszy nastaw, zasyp owoce cukrem i odstaw na tydzień. Nie wylewaj nastawu, bo będzie później potrzebny. W międzyczasie potrząsaj słojem, aby rozpuścić cukier. Powstały w ten sposób syrop z owoców aronii przecedź przez gazę lub tetrową pieluchę. 
3. Na koniec połącz oba nastawy i przelej całość do butelek. Butelki z nalewką odstaw na pół roku w ciemne miejsce.

Herbata z aronii

Herbatę z aronii przygotowujemy najczęściej z suszonych owoców, ale możemy dorzucić też do niej suszone kwiaty, a nawet liście rośliny. Stosujemy ją  po 50 ml 1-3 razy dziennie. Nigdy nie pijemy więcej niż 4 odwary w ciągu dnia. 

Herbatka z suszonych owoców aronii

Herbata z owoców aronii leczy przeziębienie, gorączkę, wzmacnia odporność oraz wspomaga rekonwalescencję po chorobie wirusowej lub infekcji, a także urazach kości i stawów. Uzupełnia też braki witamin. Oprócz tego wspomaga leczenie cukrzycy oraz zatrzymuje biegunki. 

Sposób przygotowania:

• 1 łyżkę stołową suszonych jagód aronii zalej 0,5 l wrzącej wody, zaparz pod przykryciem przez 10-15 minut. Ciepły napar z aronii pij po przecedzeniu.

Wywar z suszonych liści aronii

Wywar z liści stosowany jako okład pomaga walczyć z dolegliwościami skórnymi, takimi jak trądzik, skaleczenia, owrzodzenia, łuszczyca, Pomoże też na pracę wątroby, przyspieszy metabolizm oraz oczyści organizm z metali ciężkich. 

Sposób przygotowania:

• 1 Łyżkę stołową suszonych jagód aronii zalej 0,5 l wrzącej wody, zaparzaj pod przykryciem przez 10-15 minut. Ciepły napar z aronii pić po przecedzeniu.

Kto nie powinien stosować aronii? Przeciwwskazania

Choć owoce i przetwory z aronii są bardzo zdrowe i pomagają na szereg dolegliwości o różnym podłożu, nie są polecane dla każdego. Co ciekawe, są bezpieczne nawet dla dzieci powyżej 9 miesiąca życia i kobiet w ciąży. 

Aronii powinny natomiast unikać osoby cierpiące na chorobę wieńcową, istniejącymi i mocno zaawansowanymi żylakami i hemoroidami, zakrzepowym zapaleniem żył, problemami z krzepliwością krwi  oraz niskim ciśnieniem tętniczym krwi.