Szczaw zawiera dużo witaminy C, ale i szkodliwego kwasu szczawiowego
Fot. 123rf.com
Zdrowe odżywianie
Szczaw pomaga, czy szkodzi zdrowiu? Sprawdź, jak go jeść i przyrządzać, aby przynosił organizmowi tylko korzyści
Marta Barczyńska
19.04.2021 08:41
Szczaw to jedna z pierwszych wiosenny nowalijek, a jego zielone listki to bogactwo witaminy C, potasu i żelaza, ale także niezdrowego kwasu szczawiowego, który w nadmiarze może prowadzić do osteoporozy. Podpowiadamy, jak przyrządzić szczaw i z czym go łączyć, by miał tylko dobre działanie. Aby w pełni skorzystać ze zdrowotnych właściwości szczawiu, proponujemy przepisy na danie śniadaniowe, obiadowe i kolację z tym zielonym warzywem w roli główne
Warto jeść szczaw, bo działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i przeciwbakteryjnie. Wspomaga leczenie chorób wątroby, kamicy żółciowej, przewlekłych zaparć, a także biegunek, ale jedzmy go nie więcej niż 100 g dziennie. Zawiera bowiem kwas szczawiowy, który łączy się z wapniem i odkłada w nerkach. Jeśli kiedykolwiek miałyśmy problemy z kamieniami w nerkach, lepiej zrezygnować z jedzenia szczawiu na co dzień. A kiedy wiosną kusi nas świeży młody szczaw (bo to przecież pierwsza nowalijka), zadbajmy, by zminimalizować szkodliwe działanie kwasu szczawiowego.
Jak jeść szczaw, aby nie szkodził?
W dniu, w którym jemy szczaw, nie pijmy już czarnej herbaty i kawy, bo także zawierają szczawiany. Dużo ma ich też botwinka, rabarbar i szpinak, dlatego szczaw i te warzywa jedzmy w inne dni (nie częściej niż co drugi dzień).
Aby szczaw zachował jak najwięcej witaminy C i minerałów, jedzmy go na surowo lub po sparzeniu na sitku. Można go też gotować na… parze (wystarczy 3-4 min).
Jeśli go gotujemy lub smażymy, to im krócej, tym lepiej – parę minut sam, a do potrawy dodajemy go, gdy jest już niemal gotowa.
Kwas szczawiowy wiąże wapń, wypłukując go z kości, co może prowadzić do osteoporozy. Zaradzimy temu, dodając do każdego dania ze szczawiem produkt zawierający w dużej ilości wapń, czyli np.: jajka, mleko, ser żółty i biały, jogurt, suszone figi, szprotki, tofu czy soję.
Warto też dodawać produkty zawierające dużo witaminy D, która ułatwia wchłanianie wapnia, np.: pieczarki, tuńczyka, śledzia, kurczaka lub sery pleśniowe.
Aby zwiększyć wchłanianie żelaza, warto dodać do szczawiu witaminę C (zwłaszcza do dań gotowanych, bo temperatura niszczy witaminę C). Można skropić gotowe danie sokiem z cytryny, dodać cytrusy, suszone pomidory, cebulę, paprykę, natkę lub czosnek.
Aby zwiększyć wchłanianie potasu, do szczawiu dodajemy produkty bogate w magnez i witaminę B6, jak np.: pestki dyni, słonecznika, orzechy ziemne lub włoskie.
Łatwe przepisy na dania ze szczawiem
Omlet ze szczawiem na śniadanie
Składniki:
4 jajka
garść liści szczawiu (czyli ok. 70 g)
4 łyżki startego sera żółtego
3 łyżki oleju
3 suszone pomidory
cebula
sól
pieprz
5 dag filetu z kurczaka
1/2 papryki
Sposób przygotowania:
Na oleju podsmażamy pokrojone cebulę, pomidory, paprykę i kurczaka.
Dodajemy jajka roztrzepane z solą, pieprzem, serem i drobno pokrojonym umytym szczawiem (bez łodyg). Smażymy na małym ogniu (pod przykryciem) do ścięcia jajek i przewracamy na drugą stronę. Smażymy do zarumienienia.
Nasza rada: Omlet możemy zrobić w wersji bez kurczaka. Po usmażeniu na omlecie układamy szprotki w pomidorach i posypujemy natką lub smarujemy pastą ze zmieszanego twarożku, tuńczyka i posiekanego koperku.
Szczaw w jarzynce do obiadu
Składniki:
marchew
cebula
garść szczawiu
łyżka masła
łyżka mąki
szklanka jogurtu
łyżeczka curry
sól
szklanka bulionu
pieprz
Sposób przygotowania:
Posiekaną cebulę podsmażamy na maśle.
Pokrojoną marchew dusimy 15 minut w 2/3 szkl. bulionu.
Jogurt mieszamy z mąką i resztą bulionu.
Liście szczawiu (bez łodyżek) kroimy. Wszystko mieszamy, doprawiamy i dusimy 5 min.
Sałatka warzywna ze szczawiem na kolację
Składniki:
garść szczawiu
czerwona cebula
pomidor
ogórek zielony
pęczek rzodkiewki
papryka
Sos:
4 łyżki jogurtu
garść orzechów włoskich
10 dag sera feta
2 łyżki oliwy
ząbek czosnku
sól
pieprz
Sposób przygotowania:
Warzywa myjemy, kroimy i mieszamy.
Czosnek miażdżymy, orzechy siekamy, fetę rozdrabniamy widelcem. Mieszamy czosnek, orzechy, fetę, jogurt, oliwę. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem.