Pyszne i efektowne ciastka adwentowe: idealne do kalendarza adwentowego i jako słodki prezent dla bliskich

W wielu katolickich domach, szczególnie w Europie, pieczenie ciastek w okresie Adwentu stało się formą wspólnego przeżywania oczekiwania na Święta Bożego Narodzenia w gronie rodzinnym. Jest to także czas, kiedy katolickie rodziny często angażują się w dzieła miłosierdzia, a ciastka mogą być używane jako sposób na dzielenie się radością z innymi, zwłaszcza w przygotowaniach do Wigilii. Chociaż tradycja ta nie jest bezpośrednio uregulowana w nauce Kościoła, w wielu rodzinach stała się integralną częścią duchowego i radosnego przeżywania Adwentu. Zobacz, jak zrobić pyszne adwentowe ciastka.

Skąd się wzięła tradycja jedzenia ciastek w Adwent?

Tradycja jedzenia ciastek w Adwent, szczególnie w okresie poprzedzającym Boże Narodzenie, ma swoje korzenie w dawnych zwyczajach ludowych i religijnych. Choć nie jest to bezpośrednio część liturgicznych obrzędów Adwentu, związana jest z oczekiwaną radością i przygotowaniami do świąt. W średniowiecznej Europie ludzie, zwłaszcza w krajach chrześcijańskich, spędzali Adwent w postach i modlitwach, skupiając się na przygotowaniach duchowych do Narodzin Jezusa. Jednak w miarę zbliżania się świąt Bożego Narodzenia, następująca po Adwencie radość i celebracja skłaniały do organizowania uczty i przygotowywania specjalnych potraw.

Ciasteczka i inne słodkie wypieki w Adwencie stały się popularne zwłaszcza w XIX i XX wieku. W wielu krajach, jak Niemcy czy Austria, przygotowywano ciastka korzenne, pierniczki czy ciasteczka w kształcie gwiazdek, choinek, czy aniołków, które symbolizowały radość i oczekiwanie na Boże Narodzenie. W Polsce popularne stały się pierniki, które pieczono na długo przed Świętami Bożego Narodzenia, by wypełnić domy zapachem przypraw i ciepła. Ponadto wypieki piernikowe są słodyczami długo dojrzewającymi i swój najlepszy smak uzyskują nawet kilkanaście dni po upieczeniu. Przygotowania do Bożego Narodzenia obejmują także obdarowywanie bliskich smakołykami, a ciastka stają się częścią rodzinnych spotkań.

Ciasteczka w tym czasie miały też znaczenie duchowe. W niektórych krajach wypiekano je w kształcie religijnych symboli, jak krzyże czy figury świętych, co miało przypominać o przygotowaniu duchowym i czekaniu na przyjście Zbawiciela. Wspólne pieczenie ciastek stało się także okazją do rodzinnych spotkań, które sprzyjały integracji i umacnianiu więzi w atmosferze oczekiwania na nadchodzące święta.

Współczesne pieczenie ciastek w Adwent to kontynuacja tych tradycji, będąca zarówno formą duchowego przygotowania, jak i radosnego celebrowania oczekiwania na Boże Narodzenie.

Czy w Adwencie można jeść słodycze?

Adwent, według polskich źródeł katolickich, to czas przygotowania na przyjście Chrystusa, zarówno przez przypomnienie Jego narodzin w Betlejem, jak i w oczekiwaniu na powtórne przyjście. Choć historycznie w Polsce Adwent przyjmował charakter pokutny, podobny do Wielkiego Postu, to jego dzisiejsze przeżywanie różni się nieco od dawnych tradycji. Kościół katolicki obecnie nie nakłada obowiązku zachowania postu ścisłego w Adwencie, ale zachęca wiernych do podejmowania dobrowolnych wyrzeczeń, modlitwy i uczynków miłosierdzia.

Współczesne przepisy kościelne w Polsce nie wymagają w Adwencie powstrzymywania się od spożywania słodyczy czy innych pokarmów, co sprawia, że ich umiarkowane spożycie nie jest sprzeczne z duchem Adwentu. Post w znaczeniu ścisłym jest w Kościele Katolickim obowiązkowy jedynie w Środę Popielcową oraz Wielki Piątek, a w piątki całego roku wierni powinni powstrzymać się od jedzenia mięsa (z wyjątkiem sytuacji, gdy jest dyspensa lub są ważne powody do odstępstwa).

Kalendarze adwentowe, w tym popularne w Polsce kalendarze z czekoladkami, mają swoje korzenie w XIX-wiecznych Niemczech, kiedy były wykorzystywane do odliczania dni do świąt Bożego Narodzenia. Obecnie są powszechnie używane w różnych krajach, także katolickich. Czekoladki w kalendarzach adwentowych są formą umilania dzieciom tego czasu oczekiwania. W kontekście katolickim, ich użycie jest więc sposobem na przeżywanie Adwentu z radością, choć istotne jest, aby traktować te kalendarze jako narzędzie pomagające dzieciom skupić się na duchowym aspekcie Adwentu, a nie jedynie na przyjemności ze słodyczy.

W tradycji polskiego Kościoła zaleca się także angażowanie dzieci w bardziej duchowe przeżywanie Adwentu, na przykład przez wspólne modlitwy, uczestnictwo w Roratach, śledzenie historii świętych lub wykonywanie drobnych uczynków miłosierdzia. W ten sposób czekoladki czy inne słodkie dodatki stają się jedynie uzupełnieniem tego czasu.

Adwentowe ciastka z żurawiną

Składniki:

• po 10 dag oleju kokosowego i margaryny light
• 2/3 szkl. ksylitolu
• 1 jajko
• 1 i 1/2 szkl. mąki pszennej
• 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
• sól
• 1 i 1/2 szkl. płatków owsianych
• 1/2 szkl. suszonej żurawiny

Przygotowanie:

1. Płatki owsiane zmiksuj na proszek w malakserze albo zmiel w młynku do kawy.
2. Mąkę przesyp na stolnicę, zrób w niej wgłębienie. Wsyp do niego ksylitol, zmielone płatki oraz szczyptę soli i żurawinę. Dodaj margarynę i olej.
3. Sodę rozpuść w wodzie, dodaj do ciasta. Składniki szybko zagnieć.
4. Ciasto zawiń w folię i włóż na 30 minut do lodówki.
5. Z ciasta formuj kulki wielkości dużego włoskiego orzecha.
6. Ułóż je na blasze wyłożonej pergaminem. Spłaszcz. Piecz 15-20 minut w 175°C. 

Adwentowe ciastka żurawinowe w wersji przy celiakii

• Osoby uczulone na białko niektórych zbóż (min. pszenicy) mogą upiec ciastka z mąki owsianej (ok. 6 zł/1 kg). Przy wypiekach to najlepsza alternatywa dla mąki pszennej.
• Nie tylko nie wywoła ona dolegliwości i objawów alergii, ale dzięki wysokiej zawartości błonnika zadba o odpowiedni poziom cholesterolu we krwi.
• Możesz ją wymieszać z mąką kokosową (1:1) dzięki czemu ciastka będą bardziej wilgotne i lekkie w smaku.

Orkiszowe ciastka adwentowe z czekoladą

Składniki:

• 2 i 2/3 szkl. mąki orkiszowej
• 20 dag orzechów laskowych
• 3 łyżeczki cukru trzcinowego
• po 10 dag masła zwykłego i orzechowego
• 2 jajka
• 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
• mielona gałka muszkatołowa
• imbir 
• cynamon
• 2 tabliczki gorzkiej czekolady

Przygotowanie:

1. Orzechy wsyp na rozgrzaną patelnię, praż kilka minut, aż na skórce zaczną pojawiać się ciemne plamki. Wtedy przesyp orzechy na kuchenną ściereczkę, lekko przestudź. Owiń ściereczką i pocierając, usuń skórkę.
2. Obrane orzechy zmiel.
3. Mąkę przesiej z proszkiem. Dodaj cukier, orzechy, oba rodzaje masła i jajka. Dosyp po sporej szczypcie cynamonu, imbiru i gałki.
4. Posiekaj nożem. Potem szybko zagnieć.
5. Włóż na 1 godzinę do lodówki.
6. Schłodzone ciasto rozwałkuj. Placek potnij na prostokąty.
7. Ułóż je blasze wyłożonej pergaminem. Piecz przez 12-15 minut w temp. 180°C.
8. Czekoladę stop w gorącej kąpieli wodnej. Posmaruj nią końce ciastek. Poczekaj, aż polewa zastygnie. 

Orkiszowe ciastka adwentowa z czekoladą przy alergii na kakao

• Osoby uczulone na kakao stosowane w czekoladzie, mogą samodzielnie przygotować polewę karobową.
• Pół szklanki oleju kokosowego podgrzewaj w garnku, aż tłuszcz zrobi się płynny. Wtedy wsyp 1/2 szklanki karobu i rozpuść go w ciepłym oleju. Dodaj też ok. 1/3 szklanki ksylitolu w proszku. Wymieszaj.
• Karob znany również jako mączka chleba świętojańskiego (ok. 6 zł/500 g) stanowi słodki zamiennik kakao. Ma mniej tłuszczu oraz nie zawiera w swym składzie kofeiny. Ma intensywniejszy niż kakao smak oraz silne właściwości zagęszczające.

Podwójne ciastka adwentowe z dżemem

Składniki:

• 12,5 dag masła
• 25 dag mąki
• 6 dag cukru
• 1 łyżeczka cukru waniliowego
• 1 jajko
• 15 dag dżemu malinowego
• szczypta soli
• cukier puder

Przygotowanie:

1. Zimne masło posiekaj z mąką i szczyptą soli. Dodaj cukier, cukier waniliowy i jajko. Zagnieć kruche ciasto.
2. Owiń je folią i włóż do lodówki na godzinę.
3. Ciasto rozwałkuj na placek o gr. 3 mm.
4. Wykrawaj foremkami ciastka (parzystą liczbę w każdym kształcie). W połowie małą foremką zrób ozdobne otwory.
5. Ułóż ciastka na pokrytej pergaminem blasze. Piecz w 180 st. 12-15 min.
6. Dżem podgrzej w rondelku.
7. Posmaruj połowę ciastek. Przykryj pozostałymi (z otworami). Dociśnij, posyp cukrem pudrem.

Adwentowe ciastka w czekoladzie z bakaliami

Składniki:

• 5 łyżek masła
• 6 łyżek cukru
• 1 jajko
• 1 łyżka mleka
• 2 szklanki mąki
• 2 łyżki kakao
• po 1 opakowaniu białej, gorzkiej i mlecznej polewy czekoladowej
• bakalie

Przygotowanie:

1. Masło utrzyj z cukrem na puszystą masę. Dalej ucierając (za pomocą miksera), dodaj jajko i mleko. Dosyp mąkę wymieszaną z kakao.
2. Zagnieć gładkie ciasto. 
3. Ciasto owiń w folię spożywczą, odłóż do schłodzenia na godzinę do lodówki.
4. Rozwałkuj ciasto na placek o grubości ok. 5 mm. Szklaneczką wykrój talarki.
5. Ułóż je na blasze. Piecz 12 min w temp. 180 st. Odstaw do ostudzenia.
6. Polewy czekoladowe przygotuj według przepisu na opakowaniu. Zanurz ciasteczka. Posyp bakaliami (orzechami, migdałami, kandyzowanymi owocami).