Jak zapobiegać żylakom? Domowe sposoby, które wzmocnią żyły

Żylaki zalicza się do chorób cywilizacyjnych, bo cierpi na nie 10-20 proc. całej ludności. W Polsce żylaki ma ponad 50 proc. kobiet. Ta dolegliwość dotyczy kobiet cztery razy częściej niż mężczyzn, a dzieje się tak z powodu żeńskich hormonów. Na skutek ich działania ścianki żył u kobiet są cieńsze i delikatniejsze. Choć nie ma jednego pewnego sposobu, który by nas chronił przed chorobą żylną, to możemy starać się zmniejszyć jej ryzyko i powikłania. Domowe sposoby: ćwiczenia, zdrowe nawyki i zabiegi pomogą wzmocnić żyły i zapobiec żylakom. By zmniejszyć ryzyko choroby warto zrozumieć, jak powstają żylaki i co im sprzyja. 

Skąd się biorą żylaki? 

Krew w żyłach zawsze płynie w kierunku serca. Dzieje się tak dzięki zastawkom, które otwierają się tylko w jednym kierunku. Krwi pomagają w tym mięśnie nóg, które kurczą się i rozkurczają, wyciskając ją do góry. A także zastawki, czyli małe błoniaste fałdki w środku żył, które nie dają się cofać krwi wypychanej ku górze.

Gdy żyły tracą elastyczność i poszerzają się, zastawki przestają się domykać. Część krwi cofa się więc do nóg i tam zalega. W miejscach, w których się gromadzi, wzrasta ciśnienie. To ono sprawia, że z czasem żyły się wybrzuszają i widać je pod skórą jako kręte, niebieskofioletowe linie. Nabrzmiałe naczynia podskórne tworzą właśnie żylaki.

Żylaki pojawiają się najczęściej na nogach, bo w nogach żyły mają najtrudniejsze zadanie do wykonania. 

Żylaki – czy jesteś w grupie ryzyka?

Masz znaczną nadwagę? Wykonujesz pracę siedząc lub stojąc i przez wiele godzin jesteś w jednej pozycji? Stosujesz pigułki antykoncepcyjne? W Twojej rodzinie wiele osób ma lub miało żylaki? Jesteś mało aktywna? Nałogowo palisz papierosy lub pijesz alkohol? Nosisz nieodpowiednie obuwie (szpilki)? Jeśli na większość tych pytań odpowiedziałaś twierdząco, to znaczy, że należysz do grupy ryzyka i warto zrobić wszystko, by zapobiec rozwojowi żylaków. 

Jak zapobiegać żylakom – zdrowe nawyki  

• Bądź w ruchu. Aktywny tryb życia zapobiega żylakom, bo w wysportowanym ciele żyły są mocniejsze, a krew sprawniej krąży.
• Nie zakładaj nogi na nogę. Podobnie podczas siedzenia nie podwijaj nóg lub jednej nogi pod pupę. Te pozycje zaburzają przepływ krwi w żyłach.
• Nie noś podwiązek ani pończoch samonośnych, bo zbyt mocno obciskają uda. Kobiety, które już mają problemy z żyłami, nie powinny też zakładać podkolanówek. Wskazane natomiast jest noszenie rajstop z dodatkiem lycry.
• Oglądając telewizję, gimnastykuj nogi. Siedząc na kanapie stawiaj stopy na zmianę raz na palcach, raz na piętach. Unoś wyprostowaną nogę i próbuj zataczać stopą w powietrzu koła i ósemki, rób nożyce nogami, podnoś z podłogi palcami stopy długopis, chusteczkę.
• Wystrzegaj się ciężkostrawnego jedzenia – nadmiar tłuszczu odkłada się w żyłach i powoduje gorszy przepływ krwi.
• Co najmniej 2 razy w tygodniu jedz kaszę gryczaną. Jest bogata w rutynę, która wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne. Kaszę dobrze jest posypać natką pietruszki – ma sporo witaminy C, która także uszczelnia naczynia krwionośne i wzmacnia działanie rutyny.
• Jedz mniej soli. Dzięki temu organizm nie będzie zatrzymywał wody i zmniejszy się ryzyko obrzęków.
• Noś luźne ubrania. Unikaj zakładania obciskających getrów, bielizny uciskającej pachwiny albo spodni z wąskimi nogawkami czy obciskającym brzuch pasem, także za małych, uciskających kapci.
• Jeśli masz obrzęki, wcieraj w nogi maści z wyciągiem z kasztanowca i ruty (np. Venotuton, Rutove, Hirudoid, Venotrex, Venitan), które uszczelniają ściany naczyń krwionośnych, zapobiegają stanom zapalnym i poprawiają ich elastyczność. Równie korzystnie wpływają masaże z zastosowaniem olejków cyprysowych lub jałowcowych.
• Dużo się śmiej. Brytyjscy naukowcy odkryli, że śmiech jest skuteczną terapią, jeśli chodzi o żylaki. Gdy jest głośny i donośny, uaktywnia przeponę, która bierze udział w obiegu krwi. Kiedy przepona pracuje, pobudzany jest odpływ krwi z nóg do serca. Śmianie się przez kilka minut to dla organizmu podobny wysiłek jak kwadrans jazdy na rowerze.

Jak zapobiegać żylakom – domowe zabiegi

• Rano hartuj żyły pod prysznicem. Zacznij polewać nogi ciepłą (ale nie gorącą) wodą. Rób to przez minutę. Następnie zmień wodę na zimną i polewaj nogi przez 30 sekund. Wróć do ciepłego natrysku. Cykl ciepłego i zimnego prysznica powtórz 4 razy, zakończ zimnym. Strumień wody prowadź zawsze od stóp ku udom, najpierw po zewnętrznej stronie nóg, potem po wewnętrznej.
• W ciągu dnia masuj łydki i uda. Do masażu użyj szorstkiej, suchej myjki albo gąbki. Może to być również szczotka z włosiem lub wypustkami. Najpierw natrzyj nogi olejkiem lawendowym – 3 krople olejku wymieszaj z 2 łyżkami oliwy. Masaż rób w kierunku serca, kolistymi ruchami. Najpierw masuj łydki, zaczynając od pięty w kierunku kolan, w następnie uda w kierunku pachwin.
• Zrób okład z octu jabłkowego. Namocz w nim bawełnianą ściereczkę albo gazę. Odciśnij i owiń nogi w miejscach, w których masz żylaki. Potem zakręć nogę folią spożywczą. Pozostaw ten okład na 30 minut. Rób go raz dziennie.
• Wieczorem poleż z nogami w górze. Powinny znajdować się powyżej linii serca. Możesz oprzeć je o ścianę, kanapę albo fotel. Możesz też położyć je na kilku poduszkach lub złożonym kocu. Trzymaj nogi w górze przez 30 minut. Warto też do spania podłożyć pod nogi jasiek, wałek lub złożony w kostkę koc, aby znajdowały się nieco wyżej niż tułów.

Jak zapobiegać żylakom – koktajl wzmacniający żyły

By żyły były w dobrej kondycji, warto zadbać o dietę bogatą w witaminę C i rutynę. Oto przepis na koktajl, który wzmacnia naczynia krwionośne.

Składniki: 

• 1/2 szklanki posiekanej natki pietruszki – same listki, bez łodyg,
• banan,
• 4 łyżki soku z cytryny,
• 1/2 szklanki wody (przegotowanej przestudzonej lub mineralnej niegazowanej).

Przygotowanie: Wszystkie składniki zmiksuj w blenderze. Koktajl trzeba wypić świeży, do 30 min po przyrządzeniu. Wtedy zachowuje najwięcej cennych właściwości.

Jak zapobiegać żylakom – rozpoznaj pierwsze objawy choroby

Sieć poszerzonych, niebieskawych i krętych żył szpecą nogi. Jednak poza nieestetycznym wyglądem w początkowej fazie rzadko dokuczają choremu. To dlatego wiele osób je bagatelizuje; 60% cierpiących na żylaki nigdy nie konsultowało się w tej sprawie z lekarzem.

Co świadczy i tym, że problemem mogą być żylaki? Początek choroby żylakowej zwiastują:

• uczucie ciężaru nóg (zwłaszcza wieczorem)
• opuchnięte nogi (szczególnie w okolicy kostek) 
• skurcze łydek
• na nogach uwidaczniają się „pajączki”, czyli poszerzone i pękające małe żyłki

Lekarz na pierwszy rzut oka rozpozna chorobę żylakową. Żeby jednak poznać zakres zmian, do jakich doszło w żyłach, najczęściej zleca wykonanie ich ultrasonografii (USG Doppler).

Żylaki – leki i zabiegi, które zapobiegną powikłaniom

• W przypadku niewielkich zmian czasem wystarcza zażywanie leków, np. uszczelniających naczynia i poprawiających ich elastyczność a także preparaty z rutyną, (np. rutinoscorbin), wzmacniającą ścianki żył.
• Efekty przynosi także noszenie rajstop uciskowych. Kupisz je w aptece. Ważne jest dobranie odpowiedniego stopnia (klasy) ucisku do zaawansowania żylaków. Jeśli nie masz kontaktu z lekarzem, poproś farmaceutę o pomoc. Zakładaj je rano, po wstaniu z łóżka i zdejmuj na noc.
• Ostatecznością w leczeniu żylaków jest ich operacyjne usunięcie. W cięższych przypadkach żylaki się usuwa przez małe nacięcia wzdłuż ich przebiegu. Tylko taki zabieg refunduje NFZ. W prywatnych klinikach żylaki można likwidować np. naświetlając laserem lub zamrażając specjalną kriosondą. 

Usuwanie żylaków

O metodzie leczenia zawsze decyduje lekarz specjalista – najlepiej chirurg naczyniowy lub flebolog. Obecnie stosowane są cztery sposoby usuwania żylaków.

1. Operacyjne usuwanie żylaków – polega na usunięciu chorej żyły na całej długości. Zabieg trwa około godziny, pacjent jest znieczulony całkowicie lub zewnątrzoponowo. Po operacji wskazany jest kilkudniowy pobyt w szpitalu. Pełną sprawność odzyskuje się dopiero po kilku tygodniach.
2. Kriochirurgia – to metoda, polegająca na zamrożeniu żylaków. Zabieg wymaga znieczulenia miejscowego lub ogólnego i trwa około 1,5 godziny. Pacjent jest w pełni sprawny już po kilku dniach.
3. Laserowe usuwanie żylaków. Laseroterapię stosuje się przy usuwaniu drobnych żył i „pajączków”. Bardzo rzadko zdarza się, że zostają po niej blizny. Zaraz po zabiegu można iść do domu.
4. Skleroterapia – metoda polega na wprowadzeniu do żylaka leku, który powoduje jego włóknienie i zarastanie. Małe „pajączki” znikają po 1-2 tygodniach, natomiast większe żylaki dopiero po kilku miesiącach. Zabieg jest niemal bezbolesny, trwa ok. godziny.

Żadna z tych metod nie gwarantuje, że żylaki już się więcej nie pojawią. To zależy w dużej mierze od trybu życia i stosowaniu na co dzień nawyków, które zapobiegają powstawaniu żylaków.

Zapobieganie żylakom – jak dobrać rajstopy uciskowe?

Zanim kupisz rajstopy uciskowe, zmierz obwód nóg w pięciu miejscach:

• w udzie, ok. 8 cm poniżej kroku
• w połowie uda
• pod kolanem, ok. 4 cm poniżej rzepki
• w łydce w najszerszym miejscu
• nad kostką, w najwęższym miejscu

Zapisz wyniki pomiarów na kartce i pokaż je w aptece.

Żylaki - jak zapobiegać powikłaniom 

Nieleczona niewydolność żył może prowadzić do poważnych powikłań: wystarczy większy wysiłek fizyczny, by nabrzmiała żyła pękła, często razem z ochraniającą ją cienką warstwą skóry. Takie krwawienia są bardzo trudne do zatamowania.

Żylaki powodują też zaburzenia krążenia krwi w nogach, co prowadzi do obrzęku kostek, niedożywienia, a nawet martwicy skóry i dość trudnych do wygojenia owrzodzeń. W żylakach często też dochodzi do zakrzepów i stanów zapalnych.