Jeśli opiekujesz się schorowanym seniorem, powinnaś wiedzieć, jak podawać mu lekarstwa, aby działały jak najlepiej, a jednocześnie nie szkodziły. Liczy się wszystko: odpowiednie dawkowanie, odstępy pomiędzy lekami oraz kolejnymi dawkami, a nawet pory podawania farmaceutyków. Poznaj i przestrzegaj tych 5 zasad, aby leczenie było skuteczniejsze.
Kiedy masz pod swoją opieką osobę w starszym wieku, zapewne każdego dnia podajesz jej wiele różnych preparatów. Oprócz leków przepisanych przez lekarza, czasem pewnie przydaje się też tabletka na ból głowy czy stawów, albo coś na lepsze trawienie czy zaparcia. Do tego ziołowy napar, by mogła lepiej zasnąć lub uspokoić skołatane nerwy. Stop! Nie tędy droga!
Jak wynika z międzynarodowego badania „SHARE 50+ w Europie” co trzecia osoba po 65. roku życia przyjmuje każdego dnia 5 i więcej różnych preparatów. Naukowcy policzyli zarówno leki przepisywane przez lekarzy, jak i te kupowane bez recepty (w tym suplementy diety i witaminy). Okazało się, że im więcej ich jest, tym większe ryzyko pojawienia się szkodliwych skutków ubocznych. Jak uniknąć problemów? Oto pięć ważnych rad!
1. Zapisuj wszystkie leki, jakie przyjmuje senior
Na początek załóż zeszyt, w którym będziesz zapisywać wszelkie podawane codziennie bliskiej osobie lekarstwa i zioła. Nie pomijaj niczego, notuj nawet zestawy witamin (nazwa, dawka) czy przyklejane na skórę plastry przeciwbólowe (substancje czynne także przenikają z nich do krwioobiegu).
Zabieraj ten notatnik na każdą wizytę w przychodni i pokazuj go lekarzowi. O ile bowiem ma on zwykle wgląd w listę leków przepisywanych na receptę (nawet, jeśli nie on je zlecał), to powinien wiedzieć też o suplementach, ziołach czy lekach kupowanych bez recepty. Dlaczego to ważne? Oto jeden przykład: bardzo potrzebne i zalecane często seniorom kwasy omega-3, przyjmowane regularnie w większych dawkach mogą nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych, a to może być nawet przyczyną krwotoku.
2. Aby leki działały skutecznie, przestrzegaj godzin ich przyjmowania
Jeśli lekarz zalecił przyjmowanie jednego leku rano, innego wieczorem, stosuj się do tych wskazówek. Dla przykładu, niektóre preparaty na nadciśnienie przyjęte niedługo przed snem, lepiej zapobiegają niebezpiecznym porannym skokiem ciśnienia. Gdyby zastosować je rano, po tak długim czasie ich działanie mogłoby być słabsze.
3. Nie zwiększaj dawki lekarstw, a unikniesz działań niepożądanych
Czasem, gdy podasz bliskiemu np. tabletkę przeciwbólową, już po 10 minutach skarży się, że ona wcale nie zadziałała. Powstrzymaj się wówczas przed zaproponowaniem kolejnej, gdyż ryzyko działań niepożądanych rośnie wprost proporcjonalnie do dawki. Bywa, że trzeba dłużej poczekać na efekt, a w tym czasie można zaproponować inną metodę (okład, maść). Dotyczy to także leków wydawanych bez recepty.
4. Aby leki nie szkodziły, zachowuj odstęp pomiędzy kolejnymi preparatami
Ważne jest utrzymanie przerw (zwykle dwugodzinnych) między niektórymi preparatami. Zawsze czytaj informacje zawarte na ulotkach, bo są leki, które przyjęte w tym samym czasie znoszą wzajemnie swoje działanie (co czyni leczenie mniej skutecznym). To właśnie dlatego np. leków na nadciśnienie nie należy brać z wapniem, który wchodzi z nimi w interakcje.
Są też preparaty (m.in. na biegunkę lub zgagę), które wpływają na przyswajanie się innych leków z przewodu pokarmowego – przyjęte jednocześnie mogą zwiększać ich stężenie w organizmie lub osłabiać działanie.
5. Nie łącz leków i suplementów bez konsultacji z lekarzem
Gdy twój podopieczny ma chęć na spróbowanie herbatek poprawiających nastrój, czy cudownej mikstury na schudnięcie, nie ulegaj od razu tym namowom. Niektóre połączenia ziół, suplementów i leków mogą bowiem prowadzić do niebezpiecznych interakcji. Dla przykładu nie wolno pić herbatki z dziurawca stosując leki przeciwdepresyjne. Przed zakupem suplementów skonsultuj się zawsze z lekarzem prowadzącym lub farmaceutą.
