Jak się przygotować do badań diagnostycznych, by ich wyniki były miarodajne? Ważne zalecenia

Choć przygotowanie do badań w większości przypadków nie jest skomplikowane, warto się do niego przyłożyć. Sprawdź, o czym warto pamiętać przy poniższej diagnostyce.

Pobranie krwi

Morfologia krwi najczęściej zlecany typ badań – zależnie od jego profilu, mogą być przez lekarza podane konkretne metody przygotowania (np. dzień cyklu – w przypadku sprawdzania hormonów płciowych).

Jak się przygotować do badania krwi:

• Jeżeli takie wskazaniania nie występują, zaleca się ogólnie, by przez 2-3 dni poprzedzające badanie nie zmieniać diety (nie jeść więcej lub mniej słodkości czy tłuszczów niż zwykle), a przynajmniej dzień przed pobraniem krwi powstrzymać się od picia alkoholu oraz intensywnego wysiłku.
• Na badanie przyjdź na czczo (ostatni posiłek ok. 12 godzin wcześniej), do godz. 11.00.
• Przed pobraniem krwi wypij jedynie niepełną szklankę wody.
• Leki, które stale zażywasz, przyjmij po wyjściu z gabinetu (chyba, że lekarz zaleci inaczej).
• Jeżeli chorowałaś na żółtaczkę zakaźną lub masz inną chorobę przenoszącą się przez krew, uprzedź o tym personel.
• Powiedz też jeśli mdlejesz na widok krwi.

Badanie moczu

Pozwala sprawdzić, jak pracują nerki, czy nie masz zapalenia pęcherza lub cukrzycy (gdy w moczu występuje glukoza).

Badanie moczu – przygotowanie:

• Przed pobraniem próbki podmyj się i osusz, a potem złap ze środkowego strumienia porannego moczu ok. 50-100 ml (bezpośrednio do pojemniczka kupionego w aptece).
• Jeśli nie możesz dostarczyć moczu w ciągu 3 godzin, przetrzymuj w lodówce.
• Pamiętaj, że próbki nie pobiera się w trakcie miesiączki i 3 dni po niej.

Cytologia

Polega na pobraniu komórek nabłonka szyjki macicy specjalną szczoteczką. Potem są one oglądane pod mikroskopem. Badanie to pomaga wykryć lub wykluczyć raka szyjki macicy. Próbkę pobiera się na fotelu ginekologicznym.

Przygotowanie do cytologii:

• Jeżeli przyszłaś też na klasyczne badanie – uprzedź lekarza, że chcesz zrobić cytologię, bo powinna być zrobiona jako pierwsza.
• Wybierając się na cytologię pamiętaj, by co najmniej przez 6 dni przed nią nie robić irygacji i nie stosować środków dopochwowych. Przez 2 dni przed cytologią powstrzymaj się od współżycia.
• W dniu badania umyj się delikatnym płynem do higieny intymnej.

USG brzucha

Pozwala ocenić wygląd organów wewnętrznych takich: trzustka, wątroba, pęcherzyk i drogi żółciowe, śledziona, nerki i nadnercza.

Jak się przygotować do USG brzucha:

• Dzień wcześniej trzeba unikać produktów wzdymających (dań tłustych, smażonych, z mlekiem, z warzywami kapustnymi czy strączkowymi, napojów gazowanych).
• Na 6 godzin przed badaniem nic już nie jedz, nie pal też papierosów i nie żuj gumy.
• Pij jedynie niegazowaną wodę.
• Wieczorem przed USG i w dniu badania zażyj rozbijający pęcherzyki gazu preparat z symetykonem (bez recepty).

Kolonoskopia

Wykrywa nawet najmniejsze zmiany w jelicie grubym – także raka we wczesnym stadium rozwoju! Po 50. możesz ją zrobić bez skierowania. W innych przypadkach skierowanie może wystawić np. lekarz pierwszego kontaktu.

Przygotowanie do kolonoskopii:

• Przed badaniem trzeba bardzo dokładnie oczyścić jelito grube – to ważne, bo treść, która zostanie w środku, uniemożliwi oględziny.
• W ramach przygotowań stosuje się dietę płynną i zażywa specjalne preparaty przeczyszczające. Receptę dostaniesz od lekarza razem z wytycznymi.
• Jeżeli zdecydujesz się na kolonoskopię w znieczuleniu ogólnym, będziesz wcześniej musiała zrobić badania z krwi i spotkać się z anestezjologiem.

Gastroskopia

Badanie to ma na celu obejrzenie przełyku, żołądka i dwunastnicy. Zwyczajowo nazywamy je gastroskopią – ale fachowo to panendoskopia.

Ważne zalecenia przy gastroskopii:

• Przygotowanie wymaga, by przez minimum 8 godzin nic wcześniej nie jeść, a 6 godzin przed – także nic już nie pić. Jeżeli badanie wykonywane jest po południu, wcześnie rano (do godz. 6–7) możesz zjeść lekkie śniadanie.
• Aby dyskomfort związany z wprowadzaniem endoskopu do przełyku był mniejszy, lekarz znieczuli ci gardło środkiem z lidokainą bądź poda dożylnie leki uspokajające. Ale panendoskopię można wykonać też w znieczuleniu ogólnym. Wtedy przygotowanie do niej wymaga zrobienia badań krwi i konsultacji z anestezjologiem. 

Tomografia komputerowa

Dzięki niej można zajrzeć w głąb ciała i wykryć objawy choroby we wczesnym stadium rozwoju. Skierowanie na tomografię komputerową (CT) może wystawić lekarz specjalista.

Przygotowanie do tomografii komputerowej:

• Jeśli badanie będzie wykonywane z kontrastem dzień wcześniej należy wypić więcej płynów niż zazwyczaj, by się dobrze nawodnić.
• Potem, 6 godzin przed CT, nie powinnaś już nic jeść (ale możesz zażyć przewlekle stosowane leki).
• Są przypadki, kiedy poleca się przed tomografią wypicie wody (dotyczy to m.in. badania żołądka, pęcherza moczowego, które lepiej uwidaczniają się na zdjęciach, gdy są wypełnione płynem).
• Jesteś alergiczką? Powiedz o tym lekarzowi, jeśli masz mieć tomografię z kontrastem.

Badanie krew utajona w kale

Sprawdzenie, czy jest obecna, często zleca się w ramach profilaktyki raka jelita grubego, przy diagnozowaniu choroby wrzodowe i zmian w jelitach.

Jak pobrać próbkę kału:

• Aby wykonać badanie, trzeba dostarczyć do laboratorium próbkę kału (wystarczy wielkości orzecha włoskiego). Przynieś ją w pojemniczku (w aptece kupisz za 1-2 zł).
• Przez 3 dni przed badaniem nie zażywaj żelaza, witamin zawierających żelazo i leków przeciwbólowych.
• Jeśli nie możesz się bez nich obyć, powiedz o tym lekarzowi.
• Nie stosuj też czopków.
• Pamiętaj, by nie pobierać próbki w ciągu okresu, 3 dni przed lub po nim i wtedy gdy podkrwawiają hemoroidy lub masz silne zaparcie (mogłoby spowodować uszkodzenie śluzówki odbytu i w ten sposób pojawienie się w kale krwi).

Badanie per rectum

To badanie palcami okolicy i kanału odbytu. Stosuje się je w ramach diagnostyki związanej z rakiem jelita grubego, problemów z hemoroidami – a u mężczyzn także z prostatą.

Jak się przygotować do badania per rectum:

• Zanim stawisz się w gabinecie wypróżnij się, oddaj mocz i się podmyj.
• Badanie może być przeprowadzone na fotelu ginekologicznym lub na kozetce (leżysz wtedy na boku ze zgiętymi w kolanach nogami albo znajdujesz się w pozycji kolankowo-łokciowej, z wypięta pupą).
• Przed wprowadzeniem w kanał odbytu palca w rękawiczce lekarz znieczuli te okolice środkiem w żelu.
• Zastosuje też preparat (maść lub żel), który ułatwi poślizg. Mimo to postaraj się jak najbardziej rozluźnić.