Dlaczego rana się nie goi? Poznaj możliwe przyczyny i sprawdź, jak leczyć trudno gojące się rany

Skaleczenie, zadrapanie, ukłucie. Drobne ranki zwykle szybko się goją. Zdarzają się jednak zranienia, które trudno się goją. Jeśli czas gojenia rany z 6-8 tygodni wydłuża się nawet do 12 tygodni, mamy wówczas do czynienia z ranami przewlekłymi. Co wówczas robić? Jakie mogą być przyczyny?

Dlaczego rana nie chce się goić? Przyczyny

Uszkodzenia tkanek goją się trudniej u pacjentów m.in. z obniżoną odpornością, niedożywionych, w podeszłym wieku, po chemioterapii i radioterapii, przebywających przez długi czas w szpitalu itp. Ale aż w 80 proc. to powikłania różnych chorób.

Do powstania trudnych ran przyczyniają się:

• miażdżyca tętnic obwodowych, będąca np. konsekwencją cukrzycy,
• długotrwały ucisk - tak powstają odleżyny,
• przewlekła niewydolność żylna, nieleczone żylaki i zakrzepica żył głębokich.

Powikłaniami mogą być owrzodzenia żylne, spowodowane zaburzeniami miejscowego krążenia.

Jak wygląda leczenie trudno gojących się ran?

Należy ustalić przyczynę powstania rany i leczyć ją pod okiem odpowiedniego specjalisty (np. chirurga, dermatologa, diabetologa). Konieczne jest utrzymywanie rany w wilgotnym środowisku za pomocą nowoczesnych opatrunków, a skórę wokół rany odpowiednio pielęgnować. Bez konsultacji z lekarzem lepiej nie stosować na ranę żadnych preparatów.

Miejscowe leczenie ran obejmuje:

• usuwanie martwicy i oczyszczenie rany. Można to robić np. chirurgicznie, enzymatycznie, metodą biochirurgii (larwami Lucilla sericata) i innymi metodami,
• kontrolę bakteriologiczną i leczenie zakażenia,
• tzw. kondycjonowanie rany, czyli wspieranie procesów samoodnowy odpowiednimi opatrunkami.

Jakie są rodzaje opatrunków na rany?

• Nowoczesne opatrunki przyspieszają gojenie, utrzymują ranę wilgotną, nie przylegają, wchłaniają nadmiar wysięku, chronią przed zakażeniem, umożliwiają skórze „oddychanie”, są nietoksyczne i niealergizujące, łatwo je zmieniać, a przy zdejmowaniu nie dochodzi do uszkodzeń tkanek, nie powodują bólu podczas zakładania, użytkowania i zdejmowania, mają różne kształty, co umożliwia ich stosowanie np. na kości ogonowej, łokciach czy piętach. Można je dopasować do potrzeb pacjenta.
• Błony półprzepuszczalne nadają się na rany powierzchniowe i odleżyny I i II stopnia i do zapobiegania im. Nie używa się ich do ran z dużym wysiękiem.
• Gąbki poliuretanowe przeznaczone są do leczenia ran głębokich, często z lekami miejscowymi.
• Hydrokoloidy (płytki, pasty, żele) wspomagają oczyszczanie rany i jej ziarninowanie. Leczą rany powierzchniowe i głębokie z tkanką martwiczą oraz ziarninujące, a także odleżyny II-IV stopnia. Nie stosuje się ich, gdy rana jest zainfekowana.
• Deksanomery będą odpowiednie, gdy rany są głębokie, z wysiękiem. Opatrunki te mają postać proszku, a podczas kontaktu z raną zmieniają strukturę na żelową. Pochłaniają wydzielinę i oczyszczają rany, przyspieszają gojenie.
• Opatrunki algininowe produkowane są z wodorostów i alg. Zalecane są na rany czyste, z wysiękiem oraz płytkie i głębokie z żółtą tkanką martwiczą. Nie stosuje się ich natomiast przy ranach suchych.
• Hydrofiber pochłania wysięk w taki sposób, że nie kontaktuje się on z raną. Utrzymuje wilgotne środowisko. Nadaje się do leczenia ran zainfekowanych. Dieta może wspomóc proces gojenia

Dieta przyspieszająca gojenie ran. Co jeść?

Niedożywienie to jedna z przyczyn powstawania przewlekłych ran. Z drugiej strony niedobory składników odżywczych utrudniają prawidłowy proces gojenia się.

Dieta chorego z raną musi być urozmaicona, dostarczać odpowiedniej liczby kalorii, pełnowartościowego białka, witamin i innych składników odżywczych. Często konieczne jest zastosowanie żywienia medycznego.

Czy opatrunki na rany są refundowane?

Opatrunki specjalistyczne mają różne poziomy odpłatności, ustalane przez Ministerstwo Zdrowia.

Aby było możliwe skorzystanie z refundacji, opatrunek musi znajdować się w wykazie wyrobów medycznych stworzonym przez Ministerstwo Zdrowia i być dostępny w sprzedaży.

Na refundowane opatrunki potrzebna jest recepta i zlecenie potwierdzone przez odpowiedni oddział NFZ.

konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Marek Kucharzewski, specjalista chirurgii ogólnej, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Naukowego Leczenia Ran