Na temat praw pacjenta leżącego w szpitalu krąży wiele obiegowych opinii, nie zawsze zgodnych z prawdą. A co mówią przepisy? Czy szpital ma obowiązek zapewnić pacjentowi leki, pampersy, wyroby medyczne i wyżywienie? Czy będąc pacjentem w szpitalu można żądać jakiegoś badania lub opuścić placówkę w ramach tzw. przepustki? Zasady odwiedzin i opieki bliskich osób w szpitalu.
Jeśli ciebie lub kogoś z bliskich czeka pobyt w szpitalu, warto być dobrze przygotowanym. Trzeba znać swoje prawa, ale i obowiązki. Wyjaśniamy kilka wątpliwości.
Czy szpital ma obowiązek zapewnić leki, pampersy, wyroby medyczne?
Szpital ma obowiązek zapewnić przyjętemu pacjentowi bezpłatnie leki i wyroby medyczne. Dotyczy to zarówno tych zaleconych podczas hospitalizacji, jak i przyjmowanych już wcześniej, z powodu innych chorób. Jeśli bierzemy jakieś suplementy, poinformujmy o tym lekarza. Nie możemy jednak domagać się ich podania, musimy zabrać je z domu.
Szpital zapewnia też wyroby chłonne (pieluchomajtki itp.) i medyczne, np. kule. Można korzystać z własnych, jeśli uważamy, że lepiej nam służą.
Czy szpital musi zapewnić pacjentowi wyżywienie, nawet gdy ten jest na specjalnej diecie?
W ramach hospitalizacji pacjent ma zapewnione od 3 do 5 posiłków dziennie do wyboru spośród kilkunastu diet (np. dieta lekkostrawna, niskotłuszczowa, bezmleczna) – według wskazań lekarza i własnych preferencji. Nie ma obowiązku korzystania z posiłków szpitalnych.
Czy będąc pacjentem w szpitalu można żądać jakiegoś badania?
Jeśli pacjent uważa, że lekarz prowadzący nie zlecił mu ważnego badania, może wnioskować o jego wykonanie, ale ostateczna decyzja należy i tak do lekarza. W razie odmowy, pacjent może wnioskować o konsultację z innym specjalistą lub zwołanie konsylium lekarzy w tej sprawie. Jeśli lekarz odmówi tych działań, musi odnotować to w dokumentacji chorego.
Zasady odwiedzin i opieki bliskich osób w szpitalu
Pacjent podczas pobytu w szpitalu ma prawo do odwiedzin i kontaktu telefonicznego z bliskimi. Rodzina ma możliwość sprawowania dodatkowej opieki nad chorym w czasie wizyt. Co istotne, jest to uprawnienie rodziny, nie obowiązek – personel szpitala nie może przerzucać na nią swych zadań, np. zmiany pieluch.
Oddziały zwykle wyznaczają przedział godzinowy odwiedzin w regulaminie. Ustawa o prawach pacjenta nie zawiera ograniczeń w tym zakresie – nie wyklucza nawet sprawowania opieki nad chorym w nocy, jeśli wymaga tego sytuacja. Jeśli zajdzie taka potrzeba, bliski musi uzyskać zgodę kierownika oddziału.
Czy pacjent może opuszczać szpital w ramach tzw. przepustki?
Nawet jeśli w czasie weekendu pacjent nie będzie miał żadnych badań albo trafi do placówki w okresie świątecznym, nie ma możliwości opuszczenia oddziału w tym czasie – a potem powrotu w ramach tego samego pobytu w szpitalu. Od tej zasady są wyjątki: przepustki są możliwe podczas leczenia na niektórych oddziałach: np. psychiatrycznym, rehabilitacyjnym.
Chory nie może opuszczać terenu szpitala (np. wyjść z rodziną do restauracji) od chwili przyjęcia na oddział do otrzymania wypisu. Przez ten czas odpowiada za niego lekarz. Niektóre oddziały pozwalają na wyjścia na spacery – za zgodą lekarza.
Wypis na własne żądanie: jakie są prawa pacjenta i obowiązki szpitala?
Można wyjść na własne żądanie, a szpital nie może potem odmówić pacjentowi ponownego przyjęcia w razie pogorszenia się jego stanu zdrowia. Szpital to nie więzienie – pacjent ma prawo zażądać wypisu ze szpitala na własne życzenie. Musi złożyć pisemne oświadczenie, że opuszcza placówkę na własne żądanie, korzystając z prawa do niewyrażenia zgody na leczenie. Jeśli nie chce spisać oświadczenia, lekarz odnotuje ten fakt w dokumentacji pacjenta.
Obowiązkiem lekarza jest szczegółowe poinformowanie pacjenta o możliwych następstwach zaprzestania dalszego leczenia (dołącza te informacje do oświadczenia).
Pacjent nie ponosi prawnych konsekwencji swej decyzji. Jeśli chory po powrocie do domu zmieni zdanie, bo poczuje się gorzej, szpital ma obowiązek znów go przyjąć.
