Asystent osoby niepełnosprawnej to kluczowe wsparcie, które może znacząco poprawić jakość życia osób zmagających się z różnymi dysfunkcjami zdrowotnymi. Dzięki tej formie pomocy, codzienne wyzwania stają się łatwiejsze do pokonania, a osoby z niepełnosprawnością mogą liczyć na wsparcie w wielu aspektach życia. Dowiedz się, jakie zadania wykonuje asystent, kto może skorzystać z jego pomocy i jak załatwić bezpłatnego asystenta dla osoby niepełnosprawnej.
Przydzielanie asystentów osoby niepełnosprawnej jest zadaniem samorządów. Gminy, powiaty albo organizacje pozarządowe mogą występować o środki na ten cel z programu „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością”. Niedawno zakończył się nabór dla samorządów w edycji programu na 2025 r. Listy gmin i organizacji, które otrzymają środki, będą znane w połowie października.
Asystent osoby niepełnosprawnej: czym się zajmuje i komu przysługuje?
Z usług asystenta mogą skorzystać osoby po 16 r. ż., o ile mają orzeczony znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne oraz dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności. Usługi te są nieodpłatne, asystent dostaje wynagrodzenie z gminy. Nie ma też kryterium dochodowego.
Zadaniem asystenta jest pomoc w wykonywaniu codziennych czynności, np. w higienie osobistej, w prowadzeniu gospodarstwa domowego (np. zakupy, sprzątanie), w transporcie. Wspiera w rehabilitacji, ale też w załatwianiu spraw urzędowych. W razie potrzeby udziela pierwszej pomocy medycznej. Asystentem jest osoba dorosła, niekarana, która ma kwalifikacje w jednym z następujących zawodów lub specjalności: asystent osoby niepełnosprawnej, opiekun osoby starszej, opiekun medyczny, pedagog, psycholog, terapeuta zajęciowy, pielęgniarka, fizjoterapeuta.
Obowiązują limity. W zależności od poziomu dysfunkcji zdrowotnej osoby, której ma być przydzielony asystent, jest to 840, 720, 480 lub 360 godzin w roku. Pomoc przyznawana jest na rok.
Asystent osoby niepełnosprawnej: jak skorzystać z pomocy?
Osoby zainteresowane przyznaniem takiej pomocy asystenta powinny skontaktować się z urzędem miasta (gminy), najbliższym ośrodkiem pomocy społecznej lub centrum pomocy rodzinie i zapytać o dostępność usług asystenckich. Jeśli program działa na danym terenie i wiadomo, kto go będzie realizował, osoba niepełnosprawna lub jej przedstawiciel ustawowy może wnioskować o przyznanie pomocy asystenta.
Należy wypełnić kartę zgłoszenia do programu i kartę zakresu czynności, w których potrzebna jest pomoc, oraz dołączyć kopię orzeczenia o niepełnosprawności (zestaw dokumentów może się różnić w zależności od gminy).
Asystent osoby niepełnosprawnej: co się zmieni w 2025 roku?
W Sejmie trwają prace nad ustawą o asystencji osobistej. Zgodnie z zapowiedziami część jej założeń ma wejść w życie w styczniu 2025 r. Projekt ustawy zakłada wprowadzenie bezpłatnych usług asystencji osobistej, realizowanych obowiązkowo w każdym powiecie. Usługi asystentów mają być finansowane z budżetu państwa.
Osoba z niepełnosprawnością ma uzyskać wsparcie asystenta na wniosek, według podobnych zasad jak świadczenie wspierające – po określeniu poziomu potrzeby wsparcia i uzyskaniu wystarczającej liczby punktów w skali Barthel. Będzie mogła wybrać asystenta i korzystać z jego pomocy przez większą liczbę godzin (od 40 do 200 godzin miesięcznie).
Pomoc asystentów ma być przyznawana na okres do 3 lat (obecnie w ramach rocznych projektów).
Informacje na temat asystentury i programu uzyskasz w Biurze Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, telefonicznie: 538 117 590 lub e-mailem: sekretariat.bon@mrpips. gov.pl
